Jolomil ch’utub’aj-ib’
Ink’a’ naru xk’oxlankil jalan chik xk’ab’a’ li Iglees
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021


Ink’a’ naru xk’oxlankil jalan chik xk’ab’a’ li Iglees

Naq naqataaqe li raatin li Qaawa’ jo’ k’utb’esinb’il rik’in lix yo’yookil profeet, us ta maawa’ li na’leb’ xqak’oxla laa’o, li naraj naq taqatuulanob’resi qib’ ut naq toomayejaq, li Qaawa’ toorosob’tesi rik’in xkomon chik li musiq’ejil wankilal.

Sa’ jun ch’utam sa’ 16 re agosto, 2018, li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye: “Li Qaawa’ xk’e sa’ lin k’a’uxl naq aajel ru li k’ab’a’ej li kixk’utb’esi choq’ re lix Iglees, a’an ajwi’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.1 Teneb’anb’il sa’ qab’een xjayalinkil qib’ rik’in li rajom a’an.”2

Wiib’ kutan chik chirix a’an, sa’ li 18 re agosto, kiwochb’eeni chaq li Awa’b’ej Nelson aran Montreal, Canada. Chirix naq koowan sa’ ch’utam rik’ineb’ li komon sa’ li xchaq’al ru ochochnal Congrés, li Awa’b’ej Nelson kixsumeheb’ xpatz’om aj puktesinel esil. Kixye naq “ch’a’ajaq xk’ojob’ankil wi’chik xk’ab’a’ li Iglees ut risinkil jun k’ab’a’ej k’aytesinb’ilo wi’ chiru numenaq jun cient chihab’.” A’b’an kixye, “Ink’a’ naru xk’oxlankil jalan chik xk’ab’a’ li Iglees.”3

Wuqub’ xamaan chik chirix a’an, li Awa’b’ej Nelson ki’aatinak sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’: “Li Qaawa’ xk’e sa’ lin k’a’uxl naq aajel ru li k’ab’a’ej li kixtaqla choq’ re lix Iglees, a’an ajwi’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. … A’ li Kolonel tz’aqal kiyehok re naq, “Xb’aan naq jo’ka’in taayeemanq re lin iglees.” Chirix a’an li Awa’b’ej Nelson kixye wi’chik, “Ink’a’ naru xk’oxlankil jalan chik xk’ab’a’ li Iglees.”4

Jun chaab’il patz’om

Kichal ut jun chaab’il patz’om: K’a’ut naq toj anajwan? naq chiru k’iila chihab’ kiqak’ulub’a li k’ab’a’ej “Mormon”? “Li Coro Tabernaculo Mormon,” li video “Soy Mormon,” li b’ich re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al “Laa’in jun ch’ina al aj Mormon”?

Lix tzol’leb’ li Kristo ink’a’ najala ut nakana chi junelik. A’b’anan, li kok’ yokb’ aajeleb’ ru sa’ lix k’anjel li Kolonel neke’k’utb’esiman sa’ lix hoonal a’an. Sa’ li eq’la a’in, li Awa’b’ej Nelson kixye, “Lix k’ojob’ankil wi’chik li evangelio yoo chi k’ulmank, moko choyb’il ta.”5 Ut li Qaawa’ kixye, “Chixjunil li k’a’aq re ru tento taachalq sa’ xq’ehil.”6 Anajwan xwulak qakutankil, ut yooko chixk’ojob’ankil wi’chik xk’ab’a’ li Iglees li k’utb’esinb’il.

Lix wanjik Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan naraj ru naq took’ab’a’iiq rik’in lix k’ab’a’. Toje’ xinwan chaq aran Kirtland, Ohio, b’ar wi’ li profeet aj Jose Smith, rik’ineb’ yal wiib’ oxib’ li komon, kixye profeetil aatin naq, “Li Iglees a’in tixnujob’resi Norteamerica ut Sudamerica—tixnujob’resi li ruchich’och’.”7 Li Qaawa’ kixch’olob’ li k’anjel re li k’ojlajik a’in jo’ “jun li sachb’a-ch’oolejil k’anjel ut jun li eetalil.”8 Ki’aatinak chirix jun “sumwank li taatz’aqloq ru sa’ roso’jik li kutan,” li “te’osob’tesiiq wi’ chixjunileb’ li junkab’al re li ruchich’och’.”9

Eb’ li aatin sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in neke’jaltesiman ru sa’ 55 chi aatinob’aal. Rik’in xnumik li hoonal, eb’ li aatin a’in te’ab’imanq ut te’ilmanq sa’ 98 chi aatinob’aal sa’ numenaq 220 chi tenamit ut na’ajej.

Jalam-uuch
Li xkab’ k’ulunik

Naq li Kolonel taasutq’iiq chaq sa’ xnimal ru ut xloq’alil, eb’ li komon tiikeb’ chi paab’ank re Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan te’tawmanq sa’ xyanqeb’ chixjunil na’ajej, kristiaan, aatinob’aal, ut wanjik sa’ li ruchich’och’.

Lix wankilal li Iglees li yoo chi nimank

Lix k’anjel lix Iglees li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik moko ka’ajwi’ ta wanq sa’ xb’eeneb’ li ak komoneb’ sa’ li Iglees. Xb’aan li choxahil k’utb’esinb’il na’leb’ reheb’ li qakutankil, eb’ li loq’laj hu li k’ojob’anb’ileb’ wi’chik, ut li xnimal ru maatan re li Santil Musiq’ej, toowanq jo’ jun saqen sa’ li tzuul naq taa’ok chi moyk ru li ruchich’och’ xb’aan xpaaltil li paab’aal chirix li Jesukristo. Us ta naab’aleb’ te’xk’e chi moye’k ru lix paab’aaleb’ chirix laj Tojol qix xb’aan li ruchich’och’, “ink’a’ too’eek’asimanq chaq sa’ qana’aj.”10 Eb’ laj Kristiano li ink’a’ komoneb’ sa’ li qa’Iglees te’xb’antioxi li qak’anjel ut li xnawom qach’ool chirix li Kristo. Ut eb’ ajwi’ laj Kristiano li maare ink’a’ sa’ nokohe’ril anajwan, toohe’xq’alu jo’ qamiiw qib’. Sa’eb’ li kutan chalel, took’ab’a’iiq rik’in xk’ab’a’ li Jesukristo.

Ninb’antioxi eere lix yalb’al eeq’e chixk’eeb’al chi xik chi uub’ej li tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees. Sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ oxib’ chihab’ chaq anajwan, li Awa’b’ej Nelson kixye naq “wi k’eek’o qach’ool chiroksinkil lix tz’aqal k’ab’a’ lix Iglees li Kolonel … taanimanq li qapaab’aal, ut taqak’ul xkomon chik li musiq’ejil wankilal.”11

Li yeechi’ihom a’in natz’aqob’resiman ru rik’ineb’ li tiik aj tzolonel sa’ chixjunil li ruchich’och’.12

Li Hermano Lauri Ahola, arin Estados Unidos, kixye naq ch’a’aj b’ayaq chiru xwotzb’al chixjunil lix k’ab’a’ li Iglees. Ab’an xb’aan naq li profeet kixpatz’ a’an, toj kixyal xq’e chixb’aanunkil. Jun sut, yoo chaq chirula’aninkil jun ramiiw sa’ jun li iglees re jalan chik paab’aal. A’in li raatin:

Jun kristiaan naxnaw ru kixpatz’ re, “Ma laa’at aj Mormon?”

“ “Hehe’, laa’in komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan,” chankin re. Ki’ok chi patz’ink we, ut chixjunil lix patz’om natikla rik’in: “Eb’ laj Mormon ma neke’xpaab’ …?” Ut rajlal sut naq ninsume, nintikib’ li waatin rik’in: “Sa’ lix Iglees li Kristo li k’ojob’anb’il wi’chik, naqapaab’ …”

“… Naq kixk’e reetal naq ink’a’ yookin chixk’ulub’ankil li k’ab’a’ej “Mormon,” kixpatz’ we, “Ma ink’a’ laa’at aj Mormon?”

“Jo’kan naq kinpatz’ re ma naxnaw ani laj Mormon—moko naxnaw ta. Kinye re naq laj Mormon a’an jun profeet … ut sa inch’ool naq ninnaw chirix a’an.

“ “A’b’an,” chankin, “Laj Mormon ink’a’ kikam xb’aaneb’ lin maak. Laj Mormon … ink’a’ kixnumsi rahilal sa’ ink’ab’a’ sa’ Getsemani chi moko kikam chiru li krus. … Li Jesukristo a’an lin Dios ut laj Kolol we. … Ut rik’in lix k’ab’a’ nawaj naq te’xnaw wu. …’

“… Chirix naq kikana chi ch’anch’o chiru jun k’asal, kixye, “Laa’at aj Kristiano chi jo’kan!”13

Jalam-uuch
Li Awa’b’ej Nelson sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’

Ma jultik eere li raatin li Awa’b’ej Nelson? “Wi taqayal qaq’e chixk’ojob’ankil wi’chik tz’aqal xk’ab’a’ lix Iglees li Qaawa’,” a’an “tixhoy chaq lix wankilal ut li osob’tesink sa’ xb’eeneb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li kutan, jo’ li maji’ qilom.”14

Li Qaawa’ junelik naxte li b’e

Li Qaawa’ junelik naxb’aanu li k’a’ru naxyeechi’i. A’an junelik naxte li qab’e naq naqab’aanu lix k’anjel.

Chiru k’iila chihab’ kiqaj xloq’b’al li perel web ChurchofJesusChrist.org ut ChurchofJesusChrist.com. A’b’an moko nak’ayiman ta. B’ayaq chik rub’elaj li raatin li Awa’b’ej Nelson, kooru chixloq’b’aleb’. A’an jun sachb’a-ch’oolej.15

Li Qaawa’ naroxloq’i ajwi’ lix yalb’al qaq’e chixtz’ilb’aleb’ rix li k’ab’a’ej neke’k’eeman re li Iglees chiru k’iila chihab’.

Rik’in paab’aal, lix k’ab’a’ li Coro Tabernaculo Mormon kijalman rik’in Coro Tabernaculo re li Manzana re li Templo. Li sitio web LDS.org, li naxk’uleb’ 21 millon chi kristiaan rajlal po, kijalman ru rik’in ChurchofJesusChrist.org.16 LDS Business College kijalman ru rik’in Ensign College. Li sitio web Mormon.org, a’an ajwi’ chik ChurchofJesusChrist.org. Xjalman ru k’iila mil chi k’a’aq re ru naxk’am li k’ab’a’ej “Mormon” malaj “SUD.” Eb’ aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan li tiik xch’ooleb’ ke’xjalaxi xk’ab’a’eb’ lix perel web, lix podcast, ut lix cuenta sa’ Twitter.

Jalam-uuch
Li ak’ reetalil li Iglees

Naqoksi chik jun ak’ eetalil jayalinb’il rik’in li Jesukristo.

“Sa’ xyi li eetalil k’utk’u li jalam-uuch yiib’anb’il rik’in pek xb’aan laj Thorvaldsen, a’an li Kristus xk’ab’a’. Naxk’ut li Qaawa’ li waklesinb’il, li yo’yo,chi ye’yo li ruq’ re xq’alunkil chixjunileb’ li te’chalq rik’in.

“Jo’ eetalil, li Jesukristo wan chi xaqxo rub’el jun okeb’aal q’otq’o li naxjultika qe naq li Kolonel kiwakli ut ki’el chaq sa’ xmuqleb’aal naq oxib’ kutan xkamik chiru krus.”17

Jalam-uuch
Lix k’ab’a’ li Iglees sa’ naab’al chi aatinob’aal
Jalam-uuch
Lix k’ab’a’ li Iglees sa’ naab’al chik chi aatinob’aal

Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan ak xk’ulub’a chik li eetalil a’an sa’ 50 chi aatinob’aal. Ak xloq’man chik li k’ab’a’ej a’an chiru li ruchich’och’.

Xb’antioxinkil lix tenq’eb’ jalan

Naqoxloq’iheb’ li kristiaan neke’xk’ut xchaab’ilal ut xrahomeb’ rik’in li qajom naq took’ab’a’iiq rik’in tz’aqal li qak’ab’a’. Toje’ xwil jun li esil re jun li cardenal aj Catolico li na’aatinak chirixeb’ “laj santil paab’anel sa’ roso’jikeb’ li kutan.”18 Naq xwula’ani chaq jun aj jolominel re jun iglees aj Kristiano arin Estados Unidos, sa’ xb’een sut ki’aatinak kiroksi chixjunil xk’ab’a’ li Iglees, ut chirix a’an ka’ aj chik kiroksi, “lix Iglees li Jesukristo.”

Kiqak’e reetal naq xtiqb’al waqib’ chik li aatin moko mas usaq ta raj choq’ reheb’ laj puktesinel esil, a’b’an jo’ kixye li Awa’b’ej Nelson, “eb’ laj k’amol esil wanqeb’ xkuyum rik’in li naqapatz’.”19 B’antiox naq nokoheroxloq’i ajwi’ jo’ naq neke’oxloq’iman li jalan jalanq chi ch’uut re cultura, re b’atz’unk, re politica, malaj re k’aleb’aal naq nekeroksi li tz’aqal qak’ab’a’.

Toj wanqeb’ ajwi’ li maare neke’raj xk’osb’al xwankil li qak’anjel, li toj te’xye qe “Mormon” malaj “li Iglees Mormon.” Rik’in oxloq’, neke’qapatz’ wi’chik reheb’ laj puktesinel esil naq te’roxloq’i li qajom re naq took’ab’a’iiq rik’in tz’aqal qak’ab’a’ li wan na re 200 chihab’.

Xkawilal xch’ooleb’ laj santil paab’anel

Wankeb’ k’iila mil aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan li neke’xyal xq’e chiroksinkil li tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees. Wi naqab’aanu a’an laa’o, eb’ li qas qiitz’in te’xb’aanu ajwi’. Jwal nawulak chiwu li seraq’ a’in re Tahiti.

Li xIriura Jean, lajeeb’ chihab’ wan re, kixsik’ ru xb’aanunkil li k’a’ru kixpatz’ li Awa’b’ej Nelson.

“Sa’ li eskweel ke’aatinak chirix k’a’ru ke’xb’aanu sa’ xraqik li xamaan … ut xIriura ki’aatinak chirix … li iglees.

“Laj k’utunel, xVaite Pifao, kixye, “Oh, laa’at aj Mormon?”

“Li xIriura kixye chi kaw xch’ool, “Ink’a’ … laa’in komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan!”

“Laj k’utunel kixye, “Hehe’, … laa’at aj Mormon.”

“Li xIriura kixye wi’chik, “Ink’a’ at tzolonel, laa’in komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan!”

“Li qana’ Pifao kisach xch’ool chirix lix kawil xch’ool xIriura ut kixpatz’ k’a’ut naq naxyal xq’e chiroksinkil xk’ab’a’ li Iglees li jwal nim roq. [Kiraj xtawb’al xkomon xna’leb’ chirix li Iglees.]

“Chirix naq li Hermana Vaite Pifao kikub’e xha’ kib’antioxin xb’aan naq xIriura kixb’aanu li k’a’ru kixpatz’ li Awa’b’ej Nelson.”20

Jalam-uuch
Li hermana li kixtaw li Iglees b’antiox re lix tzolom

“Ink’a’ naru xk’oxlankil jalan chik xk’ab’a’ li Iglees.” Chooxik chi uub’ej rik’in paab’aal. Naq naqataaqe li raatin li Qaawa’ jo’ k’utb’esinb’il rik’in lix yo’yookil profeet, us ta maawa’ li na’leb’ xqak’oxla laa’o, li naraj naq taqatuulanob’resi qib’ ut naq toomayejaq, li Qaawa’ toorosob’tesi rik’in xkomon chik li musiq’ejil wankilal ut tixtaqlaheb’ lix anjel re qawaklesinkil ut qochb’eeninkil.21 Li Qaawa’ nokoxk’ulub’a.

Laa’in tz’aqal aj yehol nawom chirix lix wankilal li k’utb’esinb’il na’leb’ li nahilan sa’ xb’een li qaraarookil profeet, li Awa’b’ej Russell M. Nelson. Li rajom a’an xsahob’resinkil xch’ool li Qaawa’ ut rosob’tesinkileb’ li ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’. Xb’aan li k’a’ru loq’ innumsihom sa’ inyu’am, ninch’olob’ xyaalal lix rahom li Dios chirix a’an. A’an lix profeet li Dios.

Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesus a’an li Kristo, li Ralal li Dios. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Chi’ilmanq 3 Nefi 27:7–9; Tzol’leb’ ut Sumwank 115:4.

  2. Russell M. Nelson, sa’ “The Name of the Church,” Newsroom, Aug. 16, 2018, newsroom.ChurchofJesusChrist.org.

  3. President Nelson Discusses the Name of the Church,” Newsroom, Aug. 21, 2018, newsroom.ChurchofJesusChrist.org.

  4. Russell M. Nelson, “Tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2018.

  5. Russell M. Nelson, “Li santil ochoch ut laa musiq’ejil k’ojleb’aal,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021.

  6. Tzol’leb’ ut Sumwank 64:32.

  7. Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: Jose Smith (2007), 145.

  8. 2 Nefi 27:26.

  9. 1 Nefi 15:18.

  10. Tzol’leb’ ut Sumwank 101:17.

  11. Russell M. Nelson, “Li ok choq’ jun aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan jwal chaab’il,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2018.

  12. Chi’ilmanq Henry B. Eyring, “Thus Shall My Church Be Called,” Liahona, octubre 2021, 6–9.

  13. Lauri Ahola, “Using the Full Name of the Church Was Awkward but Worth It” (digital-only article), Liahona, Apr. 2020, ChurchofJesusChrist.org.

  14. Russell M. Nelson, “Tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees.”

  15. Li Iglees yoo chaq chirilb’al ma naru xloqb’al ChurchofJesusChrist.org chalen chaq 2006, ut ink’a’ nak’ayiman. A’an jun sachb’a-ch’oolej naq ki’ok chi k’ayimank sa’ li hoonal naq li Awa’b’ej Nelson kixyaab’asi li aatin a’in, ut li Iglees kixloq’ chi moko terto ta.

    Jo’kan ajwi’, li Iglees yoo chaq chirilb’al ma naru xloq’b’al ChurchofJesusChrist.com chalen chaq 2011. Ki’ok chi k’ayimank ajwi’ sa’ agosto re 2018 ut kiloq’man ajwi’.

  16. Sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2018, li Awa’b’ej Nelson kixye:

    “Ex was wiitz’in, wankeb’ naab’al li na’leb’ li neke’xye naq ink’a’ raj taqoksi tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees. Xb’aan naq wanko sa’ xkutankil li computadora ut li internet, li nokoxtenq’a chixsikb’al li na’leb’ ut li aatin chi jwal junpaat—li na’aatinak ajwi’ chirix lix Iglees li Qaawa’—wankeb’ li neke’xye naq ink’a’ raj us xtuqub’ankil a’in anajwan. …

    “… Ninyeechi’i eere naq wi taqayal qaq’e chixk’ojob’ankil wi’chik tz’aqal xk’ab’a’ lix Iglees li Qaawa’,” a’an “tixhoy chaq lix wankilal ut li osob’tesink sa’ xb’eeneb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li kutan, jo’ li maji’ qilom” (”Tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees”).

    Chalen chaq xjalajik LDS.org toj ChurchofJesusChrist.org, yoo chi tawmank sa’ internet chi chaab’il wi’chik chiru junxil. Naq jun kristiaan sa’ Estados Unidos naxsik’ sa’ Google “iglees,” li ChurchofJesusChrist.org nak’utun sa’ xb’een na’ajej chalen chaq jun chihab’ anajwan, ut moko kiruhan ta xb’aanunkil a’an junxil.

  17. Russell M. Nelson, “Abrir los cielos para recibir ayuda,” Liahona, mayo 2020, 73.

  18. Chi’ilmanq Tad Walch, “‘If We Can’t Get Along, It’s Downright Sinful’: The Partnership between Catholics and Latter-day Saints,” Deseret News, July 1, 2021, deseret.com.

  19. Russell M. Nelson, “Tz’aqal xk’ab’a’ li Iglees.”

  20. The Correct Name of the Church: A Tahitian Story,” Pacific Newsroom, Sept. 15, 2019, news-nz.ChurchofJesusChrist.org.

  21. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:88.