Qatz’ilaq rix li b’e
Xk’eeb’al li qilob’aal chirix li k’a’aq re ru jwal aajel ru—chi tz’aqal li k’a’aq re ru wan “chiru li b’e” jo’ li k’a’aq re ru wan chi junelik—a’an jun qatenq’ankil re toob’eeq chiru li yu’am a’in.
Naq wan chaq we 15 chihab’, kink’ul jun lin liceens re xb’eresinkil li b’eleb’aal ch’iich’ wi jun reheb’ lin na’ inyuwa’ nikinrochb’eeni. Naq lin yuwa’ kixpatz’ we ma taawulaq raj chiwu xik chi tzolok, jwal kisaho’ lin ch’ool.
Kinixk’am moko mas najt ta chire li tenamit sa’ jun li b’e tiik ru ut li ink’a’ mas na’oksiman—nink’oxla naq maare ka’ajwi’ aran kireek’a naq maak’a’ li xiwxiw. Kixaqli chire li b’e ut xqajal qana’aj. Kixk’e inna’leb’ ut chirix a’an kixye we, “K’amo chiru li b’e ut hoon ninye aawe jo’q’e tatxaqliiq.”
Kinb’aanu chixjunil li kixye we. A’b’anan naq kinume’ 60 segundo, kixye we, “Xaqab’ li b’eleb’aal ch’iich’. Kichal inxa’aw aab’aan. Yookat chixjalb’ehinkil aawib’ chiru li b’e.” A’an kixpatz’, “K’a’ru yookat rilb’al?”
Rik’in b’ayaq inxiw, kinye re, “yookin rilb’al li b’e.”
Toja’ naq kixye: “Yookin rilb’al sa’ laa wu, ut laa’at yal yookat rilb’al li wan naq’ aawu. Wi yal yooqat rilb’al li wan naq’ aawu, maajun wa tatruuq chi xik chi tiik.” Chirix a’an kixye we, “Il li b’e. A’an tatxtenq’a chi xik chi tiik.”
Naq saajin chaq, kink’oxla naq a’an jun chaab’il na’leb’ re xtzolb’al li b’eresink b’eleb’aal ch’iich’. Toj anajwan nink’e reetal naq a’an ajwi’ jun chaab’il na’leb’ re lin yu’am. Xk’eeb’al li qilob’aal chirix li k’a’aq re ru jwal aajel ru—chi tz’aqal li k’a’aq re ru wan “chiru li b’e” jo’ li k’a’aq re ru wan chi junelik—a’an jun qatenq’ankil re toob’eeq chiru li yu’am a’in.
Sa’ jun li hoonal chiru lix yu’am li Kolonel, kiraj wank xjunes, “jo’kan naq kitaqe’ sa’ xb’een jun li tzuul re tijok.”1 Kixtaqlaheb’ lix tzolom naq te’xik junpak’al li palaw. Chiru li q’ojyin, li jukub’ yookeb’ wi’ chi xik lix tzolom ki’ok chi eek’asiik xb’aan lix kawil roq li ha’ ut li iq’. Li Jesus xko’o chixkolb’aleb’, chi jalan b’ayaq. Sa’ li loq’laj hu naxye, “Ak saqewk chik re, xkoho li Jesus chixtawb’aleb’, yoo chi b’eek chiru li palaw.”2 Naq ke’ril chi nach’ok, ke’ok xxiw, xb’aan naq ke’xk’oxla naq li yoo chaq chi nach’ok a’an jun anum. Naq li Jesus, kiril lix xiweb’ kiraj xtuqub’ankileb’ lix k’a’uxl ut lix ch’ooleb’, kiraatinaheb’, “Kawaq eech’ool; laa’inin; mexxuwak.”3
Laj Pedro ink’a’ ka’ajwi’ kituqub’aak xch’ool, kiwaklesiik b’an ajwi’. Chi kaw xch’ool, laj Pedro chi kaw xyaab’ xkux kixye re li Jesus, “Qaawa’, wi’ laa’at tz’aqal, taqlahin chi xik aawik’in chiru li ha’.”4 Ut li Jesus kixsume rik’in jun nawb’il ru b’oqom: “Kim.”5
Laj Pedro, chi sa lix ch’ool xb’aan li kirab’i, ki’el sa’ li jukub’ ut xko’o chiru li ha’. Naq yoo chixka’yankil li Kolonel, kiru chixb’aanunkil li ink’a’ naru chi uxmank, jo’ li b’eek chiru li ha’. Sa’ xtiklajik, li iq’ ink’a’ kixxib’e laj Pedro. A’b’anan lix “yaab’ ” li iq’ ”6 ki’ok chixxib’enkil ut kisach li rilob’aal. Li xiw kisutq’i chaq. Ut chi jo’kan, lix paab’aal kik’os ut ki’ok chi sub’e’k rub’el ha’. “Kixjap re, kixye, Qaawa’, kolin.”7 Li Kolonel, li wan chi sa xch’ool re kolok, kixye’ li ruq’ ut kixwaklesi.
Wan naab’al li na’leb’ naru naqatzol chirix li seraq’ a’in, a’b’anan tin’aatinaq chirix oxib’.
Jayali aak’a’uxl rik’in li Jesukristo
Li xb’een na’leb’ a’an: jayali aak’a’uxl rik’in li Jesukristo. Naq laj Pedro kiwan li rilob’aal rik’in li Jesus, kiru chi b’eek chiru li ha’. Li kaq-sut-iq’, lix b’oolam li palaw, ut li iq’ ink’a’ ke’ru chixramb’al naq kixk’ojob’ li rilob’aal rik’in li Kolonel.
Xtawb’al ru li qajom toj sa’ roso’jik nokoxtenq’a chirilb’al b’ar taawanq li qilob’aal. Ink’a’ tooruuq chi b’atz’unk chi us wi’ ink’a’ naqanaw li meta, ink’a’ ajwi’ naru nawan jun qachaab’il yu’am wi’ ink’a’ naqanaw li rajom. Jun lix nimal ru osob’tesink re lix evangelio li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik a’an naq naxsume, sa’ xyanq naab’al chik, li patz’om, “K’a’ru li qajom sa’ ruchich’och’?” “Li qajom sa’ li yu’am a’an naq taawanq xsahil qach’ool ut xkawresinkil qib’ re toosutq’iiq rik’in li Dios.”8 Naq nanaq sa’ qach’ool naq wanko sa’ ruchich’och’ a’in re xkawresinkil qib’ re toosutq’iiq rik’in li Dios, nokotenq’aak chixtuqub’ankil li qach’ool chirix li k’a’aq re ru li nokoxk’am rik’in li Kristo.
Xk’ojob’ankil qib’ rik’in li Kristo naraj naq tijb’ilaqo, chirixeb’ li kok’ musiq’anb’il k’anjel li nokohe’xtenq’a chi wulak jo’ jun chaab’il tzolom. Maajun tzolom ink’a’ tijb’il.
Li qilob’aal rik’in li Kristo nak’utun chi chaab’il naq noko’ilok chiru li b’e b’ar wi’ taqaj wank ut ani taqaj wulak wi’, toja’ naq naqak’e qahoonal rajlal kutan re xb’aanunkileb’ li k’a’aq re ru li toohe’xtenq’a chi wulak aran. Xk’ojob’ankil qib’ rik’in li Kristo naru nokoxtenq’a chixsikb’al ru li qajom ut naru nokoxb’eresi re roksinkil chi us li qahoonal ut li k’a’aq re ru wan qe.
Us ta naab’al li k’a’aq re ru naraj li qilob’aal, naqatzol chirix li eetalil kixk’e laj Pedro naq aajel ru naq wanq li Kristo sa’ xyi li qajom. Ka’ajwi’ xb’aan li Kristo naru toosutq’iiq chi wank rik’in li Dios. Naqapaab’ li rusilal li Kristo naq naqayal qaq’e chi wulak jo’ a’an ut naq naqasik’ lix kuyum ut xwankil re qakawresinkil naq nokot’ane’.
Cheril eerib’ chiru li jalb’ehink
Li xkab’ na’leb’ a’an: cheril eerib’ chiru li jalb’ehink. Naq laj Pedro kixjal li rilob’aal rik’in li Jesus toj rik’in li iq’ ut lix b’oolam li palaw yoo chi naqk chiru li roq, ki’ok chi sub’e’k rub’el li ha’.
Wan naab’al li k’a’aq re ru “chiru li b’eleb’aal ch’iich’ ” li naru naxjalb’ehi li qilob’aal rik’in li Kristo ut chirix li k’a’aq re ru li nawan chi junelik “chiru li b’e.” Laj tza a’an li nimla aj jalb’ehinel. Sa’ lix matk’ laj Lehi naqatzol naq eb’ li xyaab’ kuxej na’el chaq sa’ li xnimal ru kab’l paapo xsa’ neke’raj qat’amb’al re xb’aanunkil k’a’aq re ru li tooxnajtob’resi rik’in li qakawresinkil re sutq’iik rik’in li Dios.9
A’b’anan wankeb’ naab’aleb’ chik li kok’ jalb’ehink li jwal xiwxiweb’ ajwi’. Li ch’ol aatin naxye, “Re naq taaruuq chi numtaak li ink’a’ us tento naq eb’ li chaab’il winq maak’a’ te’xb’aanu.” Laj xik’ ilonel chanchan naq yoo chi k’anjelak re naq eb’ li chaab’il kristiaan maak’a’ te’xb’aanu, malaj re naq te’xtz’eq xhoonal rik’in k’a’aq re ru li najalb’ehink reheb’ chiru li rajomeb’ ut royb’enihomeb’. Wankeb’ li k’a’aq re ru moko yib’eb’ ta ru a’b’anan chi timil timil neke’ru chi wulak jo’ jalb’ehink li ink’a’ wan xtijb’al. Laj tza naxtaw ru naq eb’ li jalb’ehink moko aajel ta ru naq yib’aq ru re naq taak’anjelaq.
Naru nakole’ qix
Li rox na’leb’ a’an: naru nakole’ qix. Naq laj Pedro ki’ok chi sub’e’k, kixye, “Qaawa’, kolin.” Li Jesus tikto kixye’ li ruq’, ut kixchap.”10 Naq ink’a’ chik nokoru chi elk, naq naqanumsi li majelal, malaj naq nokoxuwak, a’an ajwi’ naru nokoxkol.
Chiru li ch’a’ajkilal malaj li yale’k, laa’ex naru chanchanaqex jo’ laa’in royb’eninkil naq li kole’k taawulaq sa’ junpaat. A’b’anan chinaq sa’ eech’ool naq li Kolonel kiwulak chixtenq’ankileb’ lix apostol naq ak yoo chi saqewk— chirix naq ak ke’xnumsi xk’ihal li q’ojyin chiru li kat-sut-iq’.11 Naru nokotijok re naq wi li tenq’ ink’a’ nawulak sa’ junpaat, chiwulaq maare chiru li xkab’ malaj rox hoonal re k’aak’alenk malaj chiru li q’ojyin. Naq tento too’oyb’eninq, chenaw naq li Kolonel rajlal yoo chi ilok, naril naq ink’a’ naqanumsi li ink’a’ tooruuq chixkuyb’al.12 Ex li nekex’oyb’enink chiru chixjunil li q’ojyin, maare sa’ xyi li rahilal, misach lee royb’enihom. Li kole’k rajlal nawulak choq’ reheb’ li tiikeb’, ma chiru li yu’am a’in malaj sa’ li yu’am chi junelik.
Wan naq, nokosach xb’aaneb’ li qapaaltil ut eb’ li qamaak. Wi nekexsach xb’aaneb’ a’an, sik’omaq ru chi sa lee ch’ool li jalb’a-k’a’uxlej.13 Nink’oxla naq ink’a’ k’i li k’a’aq re ru nak’ehok xsahil xch’ool li Kolonel chiru xkolb’aleb’ li neke’sutq’i rik’in.14 Sa’eb’ li loq’laj hu wan naab’al li seraq’ chirixeb’ li kristiaan li ke’t’ane’ ut yib’ ru ke’wan, a’b’anan ke’xjal xk’a’uxl ut ke’xkawob’resi lix paab’aal chirix li Kristo. Nink’oxla naq eb’ li seraq’ a’an wankeb’ sa’eb’ li loq’laj hu re xk’utb’al chiqu naq lix rahom li Kolonel choq’ qe ut lix wankil re kolok maak’a’ roso’jik. Moko xjunes ta nasaho’ xch’ool li Kolonel naq naqajal qak’a’uxl, naqak’ul b’an ajwi’ xnimal xsahil qach’ool laa’o.
Xraqik
Nekexinb’oq naq “tex’iloq chiru li b’e” ut naq teek’e lee rajom chirixeb’ li k’a’aq re ru aajeleb’ ru. Qak’ehaq li Kristo choq’ xyi li qajom. Sa’ xyi chixjunil li jalb’ehink, eb’ li k’a’aq re ru “chiru li b’eleb’aal ch’iich’,” ut eb’ li iq’ chiqasutam, ninch’olob’ xyaalal naq li Jesus a’an laj Kolol qe ut laj Tojol qix. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.