Jolomil ch’utub’aj-ib’
Paab’an wi’chik
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021


Paab’an wi’chik

Xpaab’ankil li Dios ut chiqib’il qib’ naxk’am chaq rosob’tesihom li choxa.

Jun sut chaq naq toj saajin, kink’oxla eelelik. Kink’oxla naq maa’ani narahok we.

Li na’ kinrab’i ut kixk’ojob’ inch’ool. Kolb’il wix sa’ kab’l.

Ma eereek’ahom jun sutaq naq yookex chi eelelik? Wan naq, li eelelik naraj naxye naq maa’ani chik naqapaab’ re sa’ kab’l—ink’a’ chik naqapaab’ qib’, malaj chiqib’il qib’, ink’a’ chik naqapaab’ li Dios. Naq na’oso’ qapaab’aal, naqapatz’ qib’ chan ru toopaab’anq wi’chik.

Li tinwotz anajwan a’an naq, us ta nokoq’aj sa’ kab’l malaj noko’eelelik, li Dios taachalq chiqak’ulb’al.1 Rik’in a’an naru naqataw qapaab’aal ut xkawil qach’ool, qachaab’il na’leb’ ut qatawom ru, re naq toopaab’anq wi’chik. Jo’kan ajwi’, naxpatz’ qe naq taqak’uula qasaqen chiqib’il qib’, naq tookuyuq maak ut naq ink’a’ tooraqoq aatin chiqix chiqib’il qib’, re naq lix Iglees a’an jun na’ajej b’ar wi’ taqeek’a naq wanko sa’ kab’l, us ta maare xb’een sut wanko aran malaj yooko chi sutq’iik.

A’an jun reetalil li qapaab’aal. Li Dios wan xpaab’aal chiqix. A’b’anan, lix paab’aal junaq kristiaan naru naq’una malaj na’oso’ naq:

  • Jun qamiiw, jun qech aj yakonel, malaj junaq kristiaan naqoxloq’i natik’ti’ik, nokoxrahob’tesi, malaj nokoxb’alaq’i.2

  • Jun b’eelomej malaj ixaqilb’el namuxuk sumsu.

  • Maare yal sa’ junpaat, nakam, natoch’e’, malaj nayajer junaq kristiaan naqara.

  • Maare nachal junaq patz’om chirix li evangelio, maare chirix resilal li Iglees malaj lix tusulal li wank sa’ li Iglees, ut wan naq neke’xye naq li Iglees naxmuq malaj ink’a’ naxye li yaal.

Wankeb’ chik li k’a’ru maare neke’k’ulman li naxk’e ajwi’ li k’a’uxl.

Maare ink’a’ sa naqeek’a wank sa’ li Iglees, maare naqeek’a naq ink’a’ k’ulb’ilo, maare naqeek’a naq eb’ li komon neke’xtz’il qix.

Malaj, maare naqayal qaq’e chixb’aanunkil li k’a’ru chaab’il, a’b’an maak’a’ us na’el chiqu. Us ta wan qanumsihom rik’in li Santil Musiq’ej, maare naqeek’a naq maji’ naqanaw naq yo’yo li Dios malaj naq li evangelio tz’aqal yaal.

Sa’ li qakutankil naab’aleb’ neke’reek’a naq aajel ru te’xk’ojob’ wi’chik lix paab’aaleb’ chirixeb’ li kristiaan ut li komonil wank.3

Naq naqatz’il rix li paab’ank, naqanaw naq li Dios a’an jun li Dios re yaal ut naq “ink’a’ naru chi tik’ti’ik.”4 Naqanaw naq li yaal a’an jun nawom chirixeb’ li k’a’aq re ru jo’ chanru wankeb’, chanru xe’wan, ut chanru te’wanq.5 Naqanaw naq li k’utb’esinb’il na’leb’ ut li musiq’aak neke’xtaw xna’aj sa’ li yaal sa’ li jalan jalanq chi na’leb’ neke’k’ulman.

Naqanaw naq eb’ li sumwank neke’muxe’ neke’xrahob’tesi li aamej. “Moko us ta li xinb’aanu,” chan. “Ma taakuy inmaak jun sutaq?” Li b’eelomej ut li ixaqilb’ej naru neke’xchap li ruq’eb’, re naq te’paab’anq wi’chik. Sa’ jun chik na’ajej jalan, jun li preex sa’ li tz’alam naxye, “Wi kiwoxloq’i raj li Aatin re Chaab’il Na’leb’, ink’a’ raj wankin arin anajwan.”

Wan li sahil ch’oolejil sa’ xb’ehil li Qaawa’ re li sumwank , ut eb’ li b’oqe’k chi k’anjelak sa’ lix Iglees a’aneb’ jun qab’oqb’al chireek’ankil lix paab’aal ut lix rahom li Dios choq’ qe ut chiqib’il qib’. Eb’ li komon sa’ li Iglees, jo’eb’ ajwi’ li maji’ sumsuukeb’, neke’k’anjelak sa’ li Iglees ut sa’eb’ li qasutam.

Chi musiq’anb’il, jun obispil naxb’oq jun sumal li saaj re naq te’k’anjelaq sa’ li guarderia re li teep. Sa’ xtiklajik, li b’eelomej nachunla sa’ xxuk li tzol’leb’ najt chiru chixjunileb’ chik. Chi timil, na’ok chi se’ek rik’ineb’ li kok’al. Chirix chik a’an, li sumal neke’b’antioxin. Rub’elaj, neke’xye naq li ixaqilb’ej narajeb’ xkok’al; li b’eelomej ink’a’ naraj. Anajwan ut, li k’anjelak xjal xyu’ameb’ ut naxjunajiheb’ ru. Neke’yo’la ajwi’ xkok’aleb’ li naxk’am chaq sahil ch’oolejil sa’ lix sumlajikeb’ ut sa’ li rochocheb’.

Sa’ jun chik tenamit, jun li saaj na’b’ej ut lix b’eelom neke’sach xch’ool ut tawajenaqeb’, a’b’an neke’xk’ulub’a naq li na’b’ej a’an nab’oqe’ chi k’anjelak jo’ awa’b’ej re li Komonil re Tenq’ank. B’ayaq chik chirix a’an, lix tub’lajik li saqb’ach naxpo’ li luz, chi maak’a’ naru nawan sa’eb’ li ochoch ut chi jwal ke xsa’eb’. Xb’aan naq wankeb’ lix luz, neke’xk’uleb’ wiib’ oxib’ li junkab’al ut kristiaan re naq te’xnumsi li ke.

Li paab’aal nakawob’resiik naq naqab’aanu li k’a’ru ch’a’aj rik’in paab’aal. Li k’anjelak ut li mayejak naxnimob’resi xseeb’al ut xq’unal li aamej. Xpaab’ankil li Dios ut chiqib’il qib’ naxk’am chaq rosob’tesihom li choxa.

Chirix naq xkole’ chiru li cancer, jun li komon tiik xpaab’aal natene’ xb’aan jun b’eleb’aal ch’iich’. Sa’ xna’aj xsik’b’al naq taatoq’ob’aaq raj ru, rik’in xmusiq’ li tijok naxpatz’, “K’a’ru tintzol rik’in li xink’ul?” Sa’ li b’anleb’aal, musiq’anb’il chixk’eeb’al reetal naq jun aj b’anonel yoo xk’a’uxl chirix lix b’eelom ut eb’ lix kok’al. Jun kristiaan li wan xrahilal naxtaw xsumenkil naq naxpaab’ li Dios ut naxye’ li ruq’ reheb’ li ras riitz’in.

Naq jun li komon wan xch’a’ajkilal rik’in li pornografia na’oyb’enin chirix lix oficiin li awa’b’ej re oqech, ut li awa’b’ej re oqech natijok re tixnaw chan ru taatenq’anq. Jun musiq’ejil na’leb’ nawulak sa’ xk’a’uxl: “Te li okeb’aal ut k’e chi ok.” Rik’in xpaab’aal naq li Dios taatenq’anq, laj jolominel sa’ li tijonelil naxte li okeb’aal ut naxq’alu li komon. Neke’reek’a xrahom ut xpaab’al li Dios li najalok. Chi kawob’resinb’il, li komon naru naxtikib’ xjalb’al xk’a’uxl ut xjalb’al xyu’am.

Us ta li k’a’ru naqanumsi yal qe qajunes, li na’leb’ re li evangelio ut li Santil Musiq’ej naru nokohe’xtenq’a chixnawb’al ma te’qapaab’ wi’chik re li kristiaan ut chan ru ut jo’q’e taqab’aanu. Naq namuxe’ malaj na’ux b’alaq’ink chirix xpaab’ankil re junaq kristiaan, li rahil ch’oolej tz’aqal yaal; yaal ajwi’ naq na’ajman wi’chik ru li chaab’il na’leb’ re xnawb’al jo’q’e taatawmanq wi’chik li paab’aal ut li kawil ch’oolej re xpaab’ankileb’ wi’chik re li winqilal.

A’b’anan, chirix li Dios ut li k’utb’esinb’il na’leb’ naxk’ul li junjunq, li Awa’b’ej Russell M. Nelson naxye, “Ink’a’ na’ajman naq ink’a’ taanaw ani taapaab’.”6 Junelik naru naqapaab’ a’an. Li Qaawa’ naxnaw qu chi chaab’il ut mas wi’chik nokoxra chiru li naqanaw malaj li naqara qib’ laa’o. Lix rahom maak’a’ roso’jik ut lix nawom tz’aqal re ru sa’eb’ li kutan junxil, anajwan, ut chalel neke’xch’olob’ naq lix sumwank ut lix yeechi’ihom tz’aqal yaaleb’.

Paab’ahomaq li neke’xye li loq’laj hu naq te’k’ulmanq “chirix xnumikeb’ li kutan.”7 Rik’in li rosob’tesihom li Dios, li xnumikeb’ li kutan, ut li paab’aal ut li ab’ink chi junelik, tooruuq chixtawb’al xkawil qach’ool ut qatuqtuukilal.

Li Qaawaʼ kixye:

“Ewu taawanq yaab’ak, a’b’an eq’la a’ chik li sahil ch’oolej.”8

“Kanabʼ laa wiiq saʼ xbʼeen lix tel li Qaawa’ ut aʼan taakʼamoq re.”9

“Maak’a’ li rahilal sa’ ruchich’och’ li ink’a’ ta raj naru naxk’irtesi li choxa.”10

Paab’ahomaq li Dios11 ut eb’ lix sachb’a-ch’oolej. Laa’o ut li qawanjik rik’ineb’ li qas qiitz’in naru najala. Rik’in lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kristo li Qaawa’, naru naqatz’eqtaana li qapixul ut toowulaq chi wank jo’ tz’aqal ralal xk’ajol li Dios, chi tuulano,12 chi nujenaqaqo chi paab’aal. Naq naqajal qak’a’uxl, naq naqaxootoni ut naqatz’eqtaana li qamaak, li Qaawa’ naxye naq ink’a’ chik najultiko’ re.13 Ink’a’ yal neke’sach sa’ xch’ool, a’an b’an xjunes rib’ naraj naq ink’a’ chik nanaq sa’ xch’ool, ut choq’ qe ajwi’ ink’a’ aajel ru naq taqajultika.

Kanab’ aawib’ sa’ ruq’ lix musiq’ahom li Dios re naq taataw ru chi chaab’il li tento taataw ru. Naru naqakuy xmaakeb’ li qas qiitz’in sa’ li hoonal ut jo’ chanru naxye li Qaawa’ naq taqab’aanu,14 chi seeb’ qak’a’uxl “jo’ jun k’anti’, a’b’an chi tuulano jo’ jun li mukuy.”15

Wan naq, sa’ li hoonal naq yot’b’il qach’ool ut tuulan qamusiq’, nak’ojla qach’ool chixk’ulb’al li tuqtuukilal ut lix b’eresihom li Santil Musiq’ej.16 Li k’ehe’k sa’ tojb’a-maak ut li kuyuk maak neke’tikla rik’in xk’eeb’al reetal li paaltil. Chi kok’ aj xsa’, li k’ehok sa’ tojb’a-maak naxjayali rib’ sa’ li k’a’ru ak xnume’. Li kuyuk maak na’ilok sa’ li chalel kutan. “Xb’aan naq li Dios ink’a’ kixtaqla chaq li Ralal sa’ ruchich’och’ chi raqok aatin sa’ xb’een li ruchich’och’, re b’an naq chikole’q li ruchich’och’ sa’ xk’ab’a’ a’an.”17

Li apostol aj Pablo naxpatz’, “Ani taajachoq qe rik’in li xrahom li Kristo?” A’an naxsume, “Chi moko li kamk malaj li yu’am, … jo’ wi’ li wankeb’ taqe’q ut taq’a, tik maak’a’ naru taajachoq qe rik’in li xrahom li Dios li wan rik’in li Kristo Jesus, li Qaawa’.”18 A’b’anan, wan jun li ani naru najachok qe rik’in li Dios ut li Jesukristo—a’ano ajwi’ laa’o. Jo’ naxye laj Isaias, “Eemaak laa’ex naq a’an naxmuq li rilob’aal.”19

Rik’in li choxahil rahom ut chaq’rab’, teneb’anb’il sa’ qab’een li k’a’ru taqasik’ ru li k’a’ru tixk’am chaq li naqasik’ ru. A’b’an lix rahom aj tojol-ix li Kolonel “maak’a’ roso’jik, ut chi junelik.”20 Naq ak kawresinb’ilo chi sutq’iik sa’ kab’l, us ta “toj najt wanko,”21 li Dios ak kawresinb’il rik’in toq’ob’ank-u re qak’ulb’al, ut chi sa xch’ool naxyeechi’i qe li k’a’ru wan re.22

Li Awa’b’ej J. Reuben Clark kixye, “Ninpaab’ naq li qaChoxahil Yuwa’ naraj xkolb’aleb’ chixjunileb’ li ralal xk’ajol, … ut naq sa’ lix tiikil na’leb’ ut li ruxtaan, a’an tixk’e xnimal q’ajkamuuk qe xb’aan li k’a’ru us naqab’aanu, tixk’e qe chixjunil li naru naxk’e qe, ut junpak’al chik, ninpaab’ naq ch’ina b’ab’ay ajwi’ li tojb’a-maak tixk’e qe.”23

Chiru li krus, naq li qaKolonel yoo chaq chixtz’aamankil li ruxtaan lix Yuwa’ moko kixye ta “At inyuwa’, chakuyeb’ xmaak,” kixye b’an “At inYuwa’, chakuyeb’ xmaak xb’aan naq ink’a’ neke’xnaw k’a’ru yookeb’ chixb’aanunkil.”24 Li xtaql qach’ool ut li qa’ach’ab’ankil wankeb’ xyaalal xb’aan naq teneb’anb’ilo chiru li Dios ut naqak’ul li naqak’ul xb’aan li naqasik’ ru, li naqanaw ut li naqab’aanu. A’ut naru naqapaab’ lix tiikil na’leb’ li Dios li tz’aqal re ru ut li ruxtaan tz’aqal re ru te’xtz’il qix chi tz’aqal re ru.

Nokoraqe’ jo’ chanru naq xqatikib’—rik’in lix toq’ob’ahom li Dios naq nokosutq’i sa’ kab’l rik’in a’an ut qik’in chiqib’il qib’.

Ma jultik eere li jaljookil ru aatin kixk’ut li Jesukristo chirix jun li winq li kiwan wiib’ li ralal?25 Jun reheb’ li alalb’ej ki’eelelik ut kixtz’eqtaana li reechanihom. Naq kixk’e reetal k’a’ru kixb’aanu kiraj sutq’iik sa’ kab’l. Li alalb’ej jun chik, li kireek’a naq kixpaab’eb’ li taqlahom “chalen chaq k’iila chihab’,”26 ink’a’ kiraj xk’ulb’al li ras sa’ kab’l.

Ex was wiitz’in, ma naru teek’e raj reetal naq li Jesus yoo chixpatz’b’al qe naq taqate li qaam, li qak’a’uxl, li qatoq’ob’ahom, ut li qatuulanil, ut naq taqak’e qib’ sa’ xka’pak’al li na’ajej?

Jo’ li xb’een alalb’ej malaj rab’inb’ej maare too’eeleliq ut moqon taqaj sutq’iik sa’ kab’l. Li Dios nokoroyb’eni re xk’eeb’al qak’ulunik.

Jo’ ajwi’ li alalb’ej malaj rab’inb’ej jun chik, li Dios nokoxb’oq chi q’un xch’ool chi saho’k qach’ool naq taasutq’iiq chaq sa’ kab’l rik’in a’an. A’an nokoxb’oq naq eb’ li qach’utam, li qach’uut, li qatzoleb’aal, ut li qakok’ k’anjel teetooqeb’, ut ch’olch’ooqeb’ ru, re naq a’anaq jun chaab’il muheb’aal choq’ reheb’ li qas qiitz’in. Rik’in chaab’ilal, tuulanil, ut oxloq’ink, chiqajunilo naqasik’ li Qaawa’ ut nokotijok ut naqak’e xk’ulunik li rosob’tesihom lix evangelio li k’ojob’anb’il wi’chik choq’ reheb’ chixjunil.

Li qab’eenik sa’ li yu’am a’an sa’ junjunqal, a’b’an naru naqasik’ li qaChoxahil Yuwa’ ut lix Raarookil Alal rik’in li qapaab’aal chirix li Dios, lix paab’aankil qe chiqib’il qib’, ut lix paab’ankil qe qajunes qib’.27 Li Jesus naxye qe, “Matxiwak, ka’ajwi’ naq wanq aapaab’aal.”28 Jo’ kixb’aanu li profeet aj Jose, nintz’aama naq chi ink’a’ taasachq qach’ool taqapaab’ naq wan xwankil li qaChoxahil Yuwa’ re qilb’al.29 Ex was wiitz’in, sik’omaq wi’chik lee paab’aal ut lix kawil eech’ool—jun sachb’a-ch’oolej naxyeechi’i a’an eere anajwan. Sa’ lix loq’laj ut santil k’ab’a’ li Jesukristo, amen.