Jolomil ch’utub’aj-ib’
Li paab’aal re tz’aamank ut chirix a’an k’anjelak
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021


Li paab’aal re tz’aamank ut chirix a’an k’anjelak

Li paab’aal chirix li Jesukristo, a’an xlaawil xk’ulb’al lix k’utb’esinkil li yaal.

Ex was wiitz’in, ninb’antioxi naq wan inhoonal chi aatinak eerik’in sa’ li ch’utam a’in re sabado q’ojyin sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in. Re xtikib’ankil li jolomil ch’utub’aj-ib’ eq’la chaq, li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixye naq “li saq ruhil k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ reheb’ lix patz’om lee raam tixb’aanu naq li ch’utub’aj-ib’ a’in jwal sahaq ut ink’a’ taasachq sa’ eech’ool. Wi maji’ nekesik’ xtenq’ li Santil Musiq’ej re teerab’i li taaraj li Qaawa’ naq teerab’i chiruheb’ li wiib’ kutan a’in, nekexinb’oq naq teeb’aanu anajwan.”1 Ninsik’ li osob’tesiik a’an naq ninkawresi wib’ re xk’ulb’al k’utb’esinb’il na’leb’ choq’ re li wank eerik’in anajwan. Lin tz’aam, a’an naq teek’ul lix k’utb’esinb’il na’leb’ li Dios.

Lix tusulal xk’ulb’al lix k’utb’esinb’il na’leb’ li Dios ink’a’ najala chalen chaq xkutankil laj Adan ut li xEva. Ink’a’ najala a’an choq’ reheb’ chixjunil lix moos li Qaawa’ chalen chaq sa’ xtiklajik toj anajwan. Juntaq’eet ajwi’ a’an choq’ eere ut choq’ we. Junelik na’uxman rik’in xk’anjelankil li paab’aal.2

Li saaj aj Jose Smith kiwan xpaab’aal re tz’aamank chiru li Dios, ut kixpaab’ naq li Dios tixsume li k’a’ru naraj ru. Li sumenk kixk’ul kixjal li ruchich’och’. Kiraj xnawb’al b’ar wan li iglees taa’ok wi’ re naq taasaqob’resiiq ru chirixeb’ lix maak. Li sumenk kixk’ul kixwaklesi xch’ool chixtz’aamankil xsumenkil xkomoneb’ chik lix patz’om ut chixk’anjelakil li k’utb’esinb’il na’leb’ k’eeb’il re.3

Maare chanchanaq a’an li teek’ul sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in. Wankeb’ lee patz’om li nekesik’ xsumenkileb’. Tz’aqal lee paab’aal re naq teeroyb’eni naq li Dios tixsumeheb’ lee patz’om rik’ineb’ xyaab’ xkux lix moos.4 Ink’a’ texruuq chi patz’ok rik’in xyaab’ eekux reheb’ li te’aatinaq, a’b’an naru nekexpatz’ok re lee Choxahil Yuwa’ sa’ jun li tij.

Ninnaw tz’aqal naq lee sumenkil te’xk’ul rib’ rik’in li nekeraj ru ut rik’in lix kawresinkil eerib’ sa’ musiq’ej. Wi nekeraj ru junaq eesumenkil li aajel ru choq’ re li junelik q’e kutan malaj choq’ reheb’ lee ras eeriitz’in, ch’olch’o naq taawulaq eesumenkil. A’b’anan, toj aran, maare teek’ul—jo’ laj Jose Smith—lee sumenkil re naq tawanq eekuyum.5

Wi lee paab’aal chirix li Jesukristo naxq’unob’resi lee raam rik’in xtenq’ lix tojb’al rix li maak, jwal texruuq wi’chik chireek’ankil lix toch’om li Musiq’ej jo’ xsumenkil lee tij. Lin numsihom laa’in a’an naq li q’unil ut ch’anch’ookil xyaab’ kuxej—li tz’aqal yaal—ch’olch’o nak’utun ut nintaw ru sa’ ink’a’uxl naq maak’a’ li choqink ut naq nink’e wib’ rub’el rajom li Qaawa’. Li eek’ahom re tuulanil a’an naru nach’olob’aman chi us jo’ “Ink’a’ chi’uxmanq li nawaj laa’in, a’ b’an laa wajom laa’at.”6

Li tusulal a’in re li k’utb’esinb’il na’leb’ a’an xyaalal naq teerab’iheb’ li te’aatinaq sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ chirix lix tzol’leb’ li Kristo.7 Naqak’ul k’utb’esinb’il na’leb’ chi b’ayatq a’ yaal chan ru naqayal qaq’e chixk’amb’al lix tzol’leb’ li Kristo sa’ li qach’ool ut naqak’anjela sa’ qayu’am.

Maare jultik eere naq sa’ lix Hu laj Mormon laj Nefi kixk’ut chiqu naq li paab’aal chirix li Jesukristo a’an li tz’aqal aajel ru re xk’ulb’al k’utb’esinb’il na’leb’ chirix li yaal ut re naq taqanaw chi yaal naq yooko chixtaaqenkil li Kolonel. Laj Nefi kixtz’iib’aheb’ li aatin a’in k’iila chihab’ chaq rub’elaj xyo’lajik li Jesukristo sa’ li ruchich’och’:

“Ebʼ li anjel nekeʼaatinak rikʼin lix wankil li Santil Musiqʼej, joʼkan naq nekeʼxye li raatin li Kristo. Joʼkan naq kinye eere, chetzeka xsahil li raatin li Kristo, xbʼaan naq kʼehomaq reetal, li raatin li Kristo tixye eere chixjunil li kʼaʼaq re ru tento teebʼaanu.

“Joʼkan naq anajwan, chirix naq kinye li aatin aʼin, wi inkʼaʼ neketaw ru, aʼanaq saʼ xkʼabʼaʼ naq inkʼaʼ nekexpatzʼok, chi moko nekextochʼok; joʼkan naq moko kʼambʼilex ta saʼ li saqen, tento bʼan texʼosoʼq saʼ li qʼojyin.

“Xbʼaan naq kʼehomaq reetal, ninye wiʼchik eere naq wi texʼok chiru li bʼe, ut teekʼul li Santil Musiqʼej, aʼan tixkʼut cheru chixjunil li kʼaʼaq re ru tento teebʼaanu.

“Kʼehomaq reetal, aʼin li tzolʼlebʼ re li Kristo, ut maajun chik tzolʼlebʼ taakʼuteʼq toj chirix naq tixkʼutbʼesi ribʼ cheru saʼ li tzʼejwalej. Ut naq tixkʼutbʼesi ribʼ cheru saʼ li tzʼejwalej, li kʼaʼaq re ru tixye eere, aʼanaq teekʼe eechʼool chixbʼaanunkil.”8

Li Qaawa’ tooraatina sa’ xtz’uumaleb’ re lix moos anajwan ut sa’eb’ li kutan chalel. A’an tixye qe k’a’ru tento taqab’aanu.9 Li Kolonel moko tixjap ta re chixyeeb’aleb’ lix taqlahom eere chi moko we laa’in. Jo’ kixk’ut chiru laj Elias:

“Kichaq’ok li Qaawa’ ut kixye, elen chaq ut xaqab’ aawib’ chiru li Qaawa’, sa’ xb’een li tzuul. Toja’ naq li Qaawa’ kinume’ ut kiwan jun kawil kaq-sut-iq’ li kixjach li tzuul ut kilajxjor eb’ li pek chiru li Qaawa’; a’b’an li Qaawa’ maa’ani sa’ li kaq-sut-iq’: chirix li kaq-sut-iq’ aka’ chik li hiik; a’b’an li Qaawa’ maa’ani sa’ li hiik:

“Chirix li hiik, aka’ chik li xam; a’b’an li Qaawa’ maa’ani sa’ li xam: chirix chik li xam aka’ chik li mayuus, timil timil ki’eek’ank.”10

Taqab’i li xyaab’ kuxej a’an naq wan li qapaab’aal chirix li Qaawa’. Rik’in tz’aqal paab’aal, taqapatz’ qab’eresinkil re naq tooxik ut taqab’aanu li k’a’ru tixpatz’ qe.11 Ak wanq chik qapaab’aal re naq taqanaw naq a’ yaal k’a’ru tixpatz’ qe taarosob’tesiheb’ li qas qiitz’in, ut tooruuq chi saqob’resiik chiru li b’e sa’ xk’ab’a’ lix rahom choq’ qe.

Naq li qapaab’aal chirix li Jesukristo tooxk’am chixsik’b’al qasumenkil rik’in li qaYuwa’, li paab’aal a’an tixk’am ajwi’ chaq xq’unal li Kolonel re naq taqab’i lix b’eresihom ut wanq ut sahaq qach’ool chi ab’ink chiru. Jo’kan ut taqab’icha li raatinul li b’ich chi sa qach’ool, us ta kaw li k’anjel: “Sa li k’anjel, at inQaawa’.”12

Naq naniman lix tzol’leb’ li Kristo sa’ li qayu’am ut sa’ li qaam, naniman li qarahom ut li qusilal choq’ reheb’ li maajun wa xk’ulumeb’ li rosob’tesihom li paab’aal chirix li Jesukristo malaj li neke’ch’a’ajko’ chiru xch’olankil. Ch’a’aj ab’ink chiru lix taqlahom li Qaawa’ wi maak’a’ qapaab’aal malaj wi ink’a’ naqakanab’ qib’ sa’ ruq’ a’an. Naq junjunqeb’ neke’sach xpaab’aal chirix li Kolonel, naru neke’xwech’ lix na’leb’, neke’ok chixyeeb’al naq us li k’a’ru ink’a’ ink’a’ us ut naq ink’a’ us li k’a’ru us.13 Re naq ink’a’ taqab’aanu a’an, aajel ru naq li k’utb’esinb’il na’leb’ naqak’ul naxk’am rib’ rik’in lix k’utum li Qaawa’ ut eb’ lix profeet.

Ex was wiitz’in, li paab’aal aajel ru re ab’ink chiruheb’ lix taqlahom li Qaawa’. Aajel ru li paab’aal chirix li Jesukristo re k’anjelak chiruheb’ li qas qiitz’in sa’ xk’ab’a’ a’an. Aajel ru li paab’aal re xk’utb’al lix evangelio ut xyeechi’inkil reheb’ li kristiaan li maare maji’ reek’ahomeb’ xyaab’ xkux li Musiq’ej ut li maare neke’xtz’eqtaana xyaalil li esil a’in. A’b’an naq naqak’anjela li qapaab’aal chirix li Kristo—ut naqataaqe lix yo’yookil profeet—li paab’aal taak’iiq sa’ chixjunil li ruchich’och’. B’antiox re li tecnologia, maare k’iheb’ chik li ralal xk’ajol li Dios te’rab’i ut te’xk’e reetal li raatin li Dios chiru xraqik li xamaan a’in chiru wiib’aq chik li kutan sa’ resilal li ruchich’och’.

Rik’in jun xnimal chik paab’aal naq a’in lix Iglees ut li rawa’b’ejihom li Qaawa’ sa xb’een li ruchich’och’, naab’aleb’ chik li komon neke’xtoj li lajetqil ut neke’xtenq’aheb’ li wankeb’ rajom ru, us ta eb’ li komon a’an wankeb’ ajwi’ xch’a’ajkilal. Chi wankeb’ xpaab’aal naq neke’b’oqe’ xb’aan li Jesukristo, eb’ li misioneer sa’ chixjunil li ruchich’och’ neke’xtaw chan ru te’xwaklesi rib’ sa’ xb’een li ch’a’ajkilal wanko wi’ xb’aan li nimla yajel, ut neke’xb’aanu a’an chi kaweb’ ut chi saheb’ xch’ool. Ut sa’ xyalb’aleb’ xq’e, yoo chi kawob’resiik lix paab’aaleb’.

Li junpak’alil ut li yale’k a’aneb’ chalen chaq junxil jun na’ajej b’ar wi’ nak’i li paab’aal. Junelik yaal a’an, mas wi’chik chalen chaq sa’ xtiklajik lix k’ojob’ankil wi’chik ut lix k’uub’ankil wi’chik lix Iglees li Qaawa’.14

Li na’leb’ kixye li Awa’b’ej George Q. Cannon k’iila chihab’ chaq tz’aqal yaal anajwan ut toj reetal naq li Kolonel taak’ulunq wi’chik chixb’eresinkil lix Iglees ut lix tenamit: “Li ab’ink chiru li evangelio naxk’ameb’ li kristiaan chi wank chi nach’ ut chi junaj rik’in li Qaawa’. Naxk’ojob’ jun xwanjikeb’ li winq sa’ ruchich’och’ rik’in laj Nimla Yo’ob’tesihom re li choxa. Naxk’am chaq sa’ xk’a’uxl li winqilal jun eek’ahom re tixkanab’ rib’ sa’ ruq’ li Nimajwal ut naq a’an narab’iheb’ ut naxsumeheb’ lix tz’aam li neke’xkanab’ rib’ sa’ ruq’ a’an. Sa’eb’ li hoonal re yale’k ut ch’a’ajkilal, li eek’ahom a’an maak’a’ xtz’aq. Eb’ li ch’a’ajkilal naru neke’chal sa’ xb’een jun ajwi’ li kristiaan malaj sa’ xb’een jun chi tenamit, li sachk naru naxxib’esi ut narisi li royb’enihomeb’ li kristiaan, a’b’anan, wi eb’ li kristiaan neke’xyal xq’e chixk’ulb’aleb’ li rosob’tesihom li evangelio rik’in li paab’ank, wankeb’ jun xna’aj chaab’il; xaqxookeb’ sa’ xb’een jun li pek li ink’a’ naru chi eek’asiik.”15

Ninch’olob’ xyaalal naq li pek li k’ojk’o wi’ lix nawom qach’ool naxk’ut naq li Jesus a’an li Kristo; naq a’an a’in lix Iglees li naxb’eresi a’an; ut naq li Awa’b’ej Russell M. Nelson a’an lix yo’yookil profeet sa’ li qakutankil.

Li Awa’b’ej Nelson naxsik’ ut naxk’ul lix b’eresihom li Qaawa’. A’an jun eetalil choq’ we re xsik’b’al li b’eresihom a’an chi yalb’il inq’e. Li yalok q’e a’an re ab’ink chiru li Qaawa’ wan sa’ raameb’ chixjunileb’ li neke’aatinak malaj te’aatinaq, te’tijoq, malaj te’b’ichanq sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in re lix Iglees.

Nintz’aama naq chixjunileb’ sa’ xb’een li ruchich’och’ li te’iloq re malaj te’rab’i li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in te’reek’a lix rahom li Qaawa’ choq’ reheb’. Li qaChoxahil Yuwa’ ak xsumehom lin tij re naq tweek’a b’ayaq lix rahom li Kolonel choq’ eere ut lix rahom lee Choxahil Yuwa’, a’ li qaChoxahil Yuwa’.

Ninch’olob’ xyaalal naq yo’yo li Jesukristo. A’an aj Kolol qe ut aj Tojol qix. A’an a’in lix Iglees. A’an najolomin re. A’an, rochb’een lix Choxahil Yuwa’, ke’xk’utb’esi rib’ sa’ kristiaanil chiru laj Jose Smith sa’ jun k’iche’ aran Nueva York. Lix evangelio li Jesukristo ut lix tijonelil ke’k’ojob’aak wi’chik rik’ineb’ xtenq’ lix choxahil taql.16 Rik’in lix wankil li Santil Musiq’ej, ninnaw naq yaal a’an.

Nintz’aama naq teetaw ajwi’ li xnawom ch’oolej a’an. Nintz’aama naq teepatz’ re li qaChoxahil Yuwa’ li paab’aal chirix li Jesukristo nekeraj ru re naq teek’ul ut teepaab’ li sumwank li neke’k’ehok eek’ulub’ chixk’ulb’al li Santil Musiq’ej choq’ eerochb’een junelik. Ninkanab’ eerik’in lix nawom inch’ool ut inrahom, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.