Jolomil ch’utub’aj-ib’
Lix rahom li Dios: Li q’axal nasahob’resink ch’oolej
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021


Lix rahom li Dios: Li q’axal nasahob’resink ch’oolej

Lix rahom li Dios ink’a’ natawman sa’ li wanko wi’ sa’ li qayu’am, natawman b’an naq a’an wansa’ li qayu’am.

Ex was wiitz’in, ma nekenaw jo’k’ihal tz’aqal nekexxra li Dios, li qaChoxahil Yuwa’? Ma eerek’ahom lix rahom sa’ lee raam?

Naq nakanaw ut nakataw ru jo’k’ihal raab’ilat xb’aan li Dios, chixjunil najala. Najala li nakaweek’a chawix naq nakatmaakob’k. Najala li nakaweek’a naq nakak’ul li ch’a’ajkilal. Najala laa k’a’uxl chirixeb’ lix taqlahom li Dios. Najala laa k’a’uxl chirixeb’ laa was aawiitz’in, ut laa seeb’al re xb’aanunkil li chaab’il.

Li Elder Jeffrey R. Holland kixye: “Li xb’een xnimal ru chaq’rab’ re li junelik q’e kutan, a’an naq laa’o taqara li Dios chi anchal li qach’ool, li qametz’ew, li qak’a’uxl ut li qakawilal—a’an li xb’een xnimal ru taqlahom. A’ut li xb’een xnimal ru yaal re li junelik q’e kutan a’an naq li Dios nokoxra laa’o chi anchal lix ch’ool, xmetz’ew, xk’a’uxl, ut xkawilal a’an.”1

Chan ru tooruuq chixnawb’al toj sa’ li qaam li xnimal ru na’leb’ a’an li wank chi junelik?

Li profeet aj Nefi kiril sa’ jun li matk’ jun nimla reetalil lix rahom li Dios. Chirix naq kiril lix toonal li che’ re li yu’am, laj Nefi kiraj xnawb’al lix yaalal. Sa’ lix sumenkil, li anjel kixk’ut chiru laj Nefi jun tenamit, jun na’b’ej, ut jun k’uula’al. Naq laj Nefi yoo chirilb’al li tenamit Nazaret ut xMaria li tiikil na’b’ej, rik’in li k’uula’al Jesus q’alq’o sa’ ruq’, li anjel kixye, “K’e reetal lix Karneer li Dios, relik chi yaal, a’an ajwi’ li Ralal li Junelik Yuwa’b’ej!”2

Sa’ li oxloq’inb’il hoonal a’an, laj Nefi kixtaw ru naq, sa’ lix yo’lajik li Kolonel, li Dios yoo chixk’utb’al lix rahom saq ru ut tz’aqal. Laj Nefi kixch’olob’ xyaalal naq lix rahom li Dios, “nahoye’ sa’eb’ li raam li ralal xk’ajoleb’ li winq.”3

Jalam-uuch
Li che’ re li yu’am

Naru naqak’oxla lix rahom li Dios jo’ jun saqen li na’el chaq chiru li che’ re li yu’am, li nahoye’ sa’ xb’een chixjunil li ruchich’och’ sa’eb’ li raam chixjunileb’ li ralal xk’ajol li winq. Lix saqen ut lix rahom li Dios nawulak sa’ chixjunil lix yo’ob’tesihom.4

Wan naq naqab’alaq’i qib’ rik’in xk’oxlankil naq tooruuq chireek’ankil lix rahom li Dios ka’ajwi’ chirix naq chapchooko chiru li b’arb’ookil ch’iich’, ut chirix xtzekankil li ru li che’. A’b’an, lix rahom li Dios ink’a’ ka’ajwi’ k’eeb’il reheb’ li neke’chal toj b’ar wi’ wan li che’, a’an b’an li wankilal li na’eek’asink qe chixsik’b’al li che’ a’an.

“Jo’kan b’i’, jwal aatawal tz’aqal chiru chixjunil li k’a’aq re ru,” kixk’ut laj Nefi, ut li anjel kixye: “Yaal, ut li nasahob’resink ch’oolej.”5

Jun may chihab’ chaq anajwan, jun qaraarookil komon kixnajtob’resi rib’ rik’in li iglees. Wan naab’al lix patz’om. Li rixaqil, jun ak’ komon, kixyal xq’e sa’ lix paab’aal. Ke’k’anjelak chi kaw re xkolb’al lix sumlajik chiru chixjunil li ch’a’ajkilal kichal.

Chiru li chihab’ xnume’ xtz’iib’a oxib’ li patz’om chirix li iglees li xch’a’ajko’ chiru xtawb’al ru ut xtaqla reheb’ wiib’ sumal li ramiiw chiru kʼiila chihabʼ. Xpatz’ reheb’ naq te’na’leb’anq chirixeb’ li patz’om a’an, ut xb’oqeb’ chi wa’ak re te’xwotz xna’leb’eb’.

Chirix li rula’anihomeb’ li ramiiw, xko’o sa’ lix warib’aal ut x’ok chi k’anjelak chirix jun lix na’leb’. Li xe’aatinak wi’ chiru li ewu ut lix rahomeb’ li ramiiw xwulak sa’ lix k’a’uxl. Moqon xtz’iib’a naq xreek’a naq tento tixkanab’ lix k’anjel. Kixye: “Jun saqen xnujob’resi li waam. … Ak week’ahom li saqen a’an, a’b’an chiru li hoonal a’in xkawu tz’aqal ut xkana chiru naab’al hoonal. Xinchunla chi ch’anch’o rik’in li eek’ahom, xintaw ru jo’ reetalil lix rahom li Dios choq’ we. … Xweek’a jun musiq’anb’il eek’ahom li xye we naq naru tinsutq’iiq sa’ li iglees ut tink’ut lin rahom chirix li Dios rik’in li ninb’aanu aran.”

Chirix a’an xtz’il rixeb’ lix patz’om. Lix sumenkil xk’ul, a’an naq li Dios kiroxloq’iheb’ lix patz’om, ut us ta maak’a’ xsumenkil, moko naraj ta naxye naq ink’a’ raj taa’elq chi uub’ej.6 Tento naq tixwotz lix rahom li Dios rik’ineb’ chixjunil naq toj yoo chixtz’ilb’al rix. Naq xk’anjela li eek’ahom a’in, xreek’a rib’ chanchan laj Jose Smith, li kixwotz chirix li xb’een k’utb’esink: “Li waam kinujak rik’in rahom, ut chiru naab’al hoonal kinru chireek’ankil xnimal xsahil inch’ool.”7

Wiib’ oxib’ po chik chirix a’an, xb’oqe’ li komon a’in chi k’anjelak sa’ li k’anjel xwan wi’ jun may chihab’ chaq rub’elaj. Li xb’een sut naq kib’oqe’, kik’anjelak jo’ jun komon na’ab’in sa’ li Iglees. Anajwan, lix patz’om maawa’ chik: “Chan ru naru tink’anjelaq sa’ li b’oqom a’in?” a’an b’an “Chan ru naru tink’ut lix rahom li Dios rik’in li tinb’aanu?” Rik’in li na’leb’ a’in xreek’a xsahil xch’ool, xtaw ru lix b’oqb’al ut li rajom.

Ex was wiitz’in, chan ru naq taqak’ul lix wankil lix rahom li Dios re qajalb’al? Li profeet aj Mormon nokoxbʼoq chi “tijok chiru li Yuwaʼbʼej chi anchal xmetzʼew qachʼool, re toonujaq rikʼin li rahok aʼin, li naxkʼe saʼ xbʼeenebʼ chixjunil li tzʼaqal nekeʼtaaqenk re li Jesukristo, li Ralal.”8 Laj Mormon ink’a’ yoo chiqab’oqb’al ka’ajwi’ chi tijok re toonujaq rik’in lix rahom li Dios chirixeb’ li qas qiitz’in, re aj b’an wiʼ taqanaw lix chaab’il rahom li Dios choq’ qe laa’o.9

Naq naqak’ul lix rahom, naniman xsahil qach’ool sa’ rahok ut k’anjelak jo’ kixb’aanu a’an, ut noko’ok jo’ “li tz’aqal neke’taaqenk re li Jesukristo, li Ralal.”10

Lix rahom li Dios ink’a’ natawman sa’ li wanko wi’ sa’ li qayu’am, natawman b’an naq a’an wan sa’ li qayu’am. Naqeek’a lix rahom naq naqak’ul li metz’ew li moko qe ta ut naq lix Musiq’ naxk’e qatuqtuukilal, xk’ojob’ankil qach’ool, ut qab’eresinkil. Wan naq ch’a’aj reek’ankil lix rahom. Naru taqatz’aama naq te’tehe’q li qu re taqil li ruq’ sa’ li qayu’am ut re taqil lix rahom sa’ xchaq’alil ruheb’ li yo’ob’tesihom.

Naq nokona’leb’ank chirix lix yu’am li Kolonel ut lix mayej li maak’a’ roso’jik, noko’ok chixtawb’al ru lix rahom choq’ qe. Rik’in oxloq’ naqab’icha li raatin li xEliza R. Snow: “Ki’el xkik’el, kixk’ul rahilal, chi anchal lix ch’ool kikam.”11 Lix tuulanil xch’ool li Jesus chiru li rahilal kixk’ul choq’ qe taahoye’q sa’ xb’een li qaam, naxte li qach’ool re xsik’b’al xkuyb’al qamaak, ut nokoxnujob’resi rik’in ratawankil li wank jo’ kiwan a’an.12

Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixtz’iib’a: “Naq naqayal qaq’e chi wank jo’ kiwan a’an, jwal saq ru ut choxahil nawulak li qarahom.”13

Li qalal kixye: “Naq wan chaq we 11 chihab’, eb’ li wamiiw ut laa’in ink’a’ xqaj xik sa’ li xb’een xraqal li tzolok sa’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al ut xqamuq’ qib’. Naq xoowulak chirix a’an, kisach qach’ool naq laj k’utunel xooxk’ul chi sa lix ch’ool. Chirix a’an xk’e jun li tij chi anchal xch’ool ut sa’ lix tij xb’antioxi chiru li Qaawa’ naq xoochal yal qajunes chi tzolok chiru li kutan a’an. Ink’a’ nanaq sa’ inch’ool k’a’ru xqatzol, chi moko lix k’ab’a’ laj k’utunel, a’b’an anajwan, maare 30 chihab’ chirix, toj nikinixtoch’ li rahom kixk’ut chiwu sa’ li hoonal a’an.”

Oob’ chihab’ chaq anajwan, xwil jun reetalil li choxahil rahok naq xintz’aqon sa’ jun Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al aran Rusia. Xwil jun chaab’il komon ixq chixwiq’ib’ankil rib’ chiru wiib’ li kok’al, kixch’olob’ chiruheb’ naq us ta ka’ajwi’ a’aneb’ wanqeb’ raj sa’ xb’een li ruchich’och’, li Jesus kixnumsi raj li rahilal ut kikam raj sa’ xk’ab’a’eb’ a’an.

Ninch’olob’ xyaalal naq li Qaawa’ ut qaKolonel kikam sa’ qak’ab’a’ chiqajunjunqal. A’an reetalil lix rahom choq’ qe ut choq’ re lix Yuwa’.

“Ninnaw naq yoʼyo inKolonel. Chi sa saʼ waam li aatin naʼel … Yo’yo ut lix rahom naxk’e.”14

Chiqate li qach’ool re xk’ulb’al lix saq ruhil rahom li Dios choq’ qe, toja’ naq taqapuktesi lix rahom a’an sa’ chixjunil li naqab’aanu. Sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Jeffrey R. Holland, “Wulaj li Qaawa’ tixb’aanu sachb’a-ch’oolej sa’ eeyanq,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2016.

  2. 1 Nefi 11:21.

  3. 1 Nefi 11:22; tiqb’il xkawil li aatin.

  4. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 88:13.

  5. 1 Nefi 11:22, 23.

  6. Chi’ilmanq 1 Nefi 11:17.

  7. Jose Smith, sa’ Karen Lynn Davidson and others, eds., The Joseph Smith Papers, Histories, Volume 1: Joseph Smith Histories, 1832–1844 (2012), 13.

  8. Moroni 7:48.

  9. Chi’ilmanq Neill F. Marriott, “Li kanaak rik’in li Dios ut xtuqub’ankil li jukulal,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2017: “Maare li qayu’am sa’ jun yu’am aj rahonel naq maji’ nokoyo’la sa’ ruchich’och’, kitikib’ank re li qajom choq’ re jun rahok tz’aqal yaal li ink’a’ na’oso’ arin sa’ li ruchich’och’. Kawresinb’ilo rik’in choxahilal yiib’ahom re k’ehok rahok ut re rahe’k, ut li rahok jwal nim xchamal nachal naq junajo rik’in li Dios.”

  10. Moroni 7:48

  11. “K’a’jo’ xrahom ut xchaab’ilal,” Eb’ li B’ich, 120.

  12. Chi’ilmanq Linda S. Reeves, “K’ulub’ejo choq’ re li qayeechi’inb’il osob’tesihom,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2015: “Ninnaw naq wi chi rajlal tooruuq raj chixjultikankil ut chixk’eeb’al reetal xchamal lix rahom li qaChoxahil Yuwa’ ut li Kolonel choq’ qe, taawanq raj qach’ool chixb’aanunkil yalaq k’a’ru re toosutq’iiq wi’chik sa’ rilob’aal, sutinb’ilaqo chi junelik xb’aan xrahom.”

  13. Russell M. Nelson, “Amor Divino,” Liahona, febrero 2003, 17.

  14. “Ninnaw naq yoʼyo inKolonel,” Eb’ li B’ich, 77.