Jolomil ch’utub’aj-ib’
Nintz’aama naq a’an tooroksi
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021


Nintz’aama naq a’an tooroksi

Li kok’ k’anjel jwal nim li naxb’aanu, naxnimob’resi ru chixjunil li k’a’aq re ru naqab’aanu jo’ xtzolom li Jesukristo.

Li galleet a’in yiib’anb’il rik’in q’em ut pistacho a’an jun b’antioxink. Li junkab’al Kadado xyiib’ank re, li ke’wan oxib’ xk’ayib’aal kaxlan wa chiru naab’al chihab’, aran Damasco, Siria. Naq ki’ok li pleetik, jun li tz’apok b’e xram xnumleb’ li tzakemq ut eb’ li k’ay li te’wulaq aran. Li junkab’al Kadado ke’ok chi tz’okaak. Rik’in lix k’ihal li majelal a’in, Caridades de los Santos de los Últimos Días ut eb’ aj k’anjel re Rahma Worldwide ke’ok chixsiib’al jun li tiqwal tzakemq, ut li leech choq’ reheb’ li kok’al rajlal kutan. Chirix xnumsinkil li kutankil jwal ch’a’aj, li junkab’al kixtikib’ lix yu’am—jo’ lix k’ayib’aal kaxlan wa—jun sut wi’chik sa’ jalan chik tenamit.

Toje’, kiwulak jun carton li gallet sa’eb’ li oficiin re li Iglees rik’in li aatin a’in: “Chiru wiib’ po, xruhan chi wank qatzakemq b’antiox re Rahma–Caridades de los Santos de los Últimos Días. Chi maak’a’ raj a’an xookam raj xb’aan li tz’okaak. B’aanu usilal, k’ulub’ahomaq a’in … jun reetalil lin k’ayib’aal jo’ jun b’antioxink. Nintz’aama re li Nimajwal Dios naq texrosob’tesi … sa’ chixjunil li nekeb’aanu.”1

Jun galleet re b’antioxink ut jultikank. Yoo chi wulak choq’ eere. Chixjunileb’ li xe’tijok chirix rilb’al jun li esil, chixjunileb’ li xe’xyeechi’i rib’ re tenq’ank naq ink’a’ xe’yehe’ re, malaj li xe’k’ehok tumin re xtenq’ankileb’ li qas qiitz’in; xepaab’ naq wan k’aru chaab’il tixb’aanu, b’antiox eere.

Li qachoxahil teneb’ankil re xtenq’ankileb’ li neb’a’

Lix Iglees li Jesukristo wan rub’el li choxahil taqlankil re rilb’aleb’ li neb’a’.2 A’an jun reheb’ li roqechal li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut taqenaqil loq’al.3 Toj yaal choq’ qe li k’a’ru yaal sa’ xkutankil laj Alma: “Ut chi joʼkan, saʼ li usaak li wankebʼ wiʼ, inkʼaʼ nekeʼrisi li ani tʼustʼu, malaj li teʼtzʼokaaq, malaj li teʼchaqiq re, malaj li yajebʼ, malaj li moko chʼolaninbʼilebʼ ta; ut inkʼaʼ keʼxkʼe xchʼoolebʼ chirix li bʼihomal; joʼkan naq aj kʼehonelebʼ re chixjunil, joʼ tiix joʼ saaj, joʼ moos joʼ li achʼabʼanbʼil, joʼ winq joʼ ixq, maakʼaʼ naxye ma maaʼanihebʼ saʼ li paabʼaal malaj wankebʼ saʼ li paabʼaal, moko tiibʼil ta ru anihaq chirix li ani nekeʼajok tenqʼaak.”4

Li Iglees naxsik’ xtz’aqob’resinkil ru li taqlahom a’in chi k’iila paay ru:

  • li rilb’aleb’ li komon naqab’aanu rik’in li Komonil re Tenq’ank, xmolab’eb’ li xb’eenil, ut eb’ li tzoleb’aal;

  • li kuyuk sa’ ut li roksinkil li mayej re kuyuk sa’;

  • na’ajej b’ar wi’ natawman wi’ li tzakemq re tenq’ank ut xna’ajeb’ li xul;

  • na’ajej re xk’ulb’aleb’ laj jalanil tenamit;

  • li tenq’ank choq’ reheb’ li wankeb’ sa’ tz’alam;

  • li k’anjel re li Iglees re xtenq’ankileb’ li qas qiitz’in;

  • ut li aplicacion JustServe, wi wan sa’ lee na’aj, li naxch’utub’eb’ laj tenq’ rik’in hoonal re tenq’ank.

Chixjunil a’in, chi k’uub’anb’il xb’aan li tijonelil, b’ar wi’ li kok’ k’anjel jwal nim li naxb’aanu, naxnimob’resi ru chixjunil li k’a’aq re ru naqab’aanu jo’ xtzolom li Jesukristo.

Eb’ li profeet a’aneb’ li mertoom sa’ xb’een chixjunil li ruchich’och’

Eb’ li profeet wankeb’ sa’ xb’een xb’eresinkil chixjunil li ruchich’och’, ink’a’ ka’ajwi’ eb’ li komon re li Iglees. Naru ninwotz lin numsihom naq chi yaal li Xb’eenil Awa’b’ejil naxb’aanu chi tz’aqal li k’anjel a’an. Naq nak’i li majelal, li Xb’eenil Awa’b’ejil nokohe’xtaqla chixnimob’resinkil lix sutam taawulaq wi’ li tenq’ chi numtajenaq. Aajel ru choq’ reheb’, chixjunil li k’a’ru ninq ut li k’a’ru kok’.

Toje’, xqak’am chaq jun li ramleb’ t’ikr li naxyiib’ Beehive Clothing re naq eb’ li b’anleb’aal te’roksi chiru li nimla yajel. Jo’ aj b’anonel, li Awa’b’ej Russell M. Nelson kiwulak tz’aqal chiru. Ink’a’ ka’ajwi’ kiraj rilb’al. Kiraj xyalb’al—reek’ankil ma tz’aqal xna’aj li uq’ej, li xnimal roq, ut chan ru nab’ak’man chirix. Junpaataq chi sa sa’ xch’ool kixye qe, “Naq teech’utub’ eerib’ rik’ineb’ li wan wi’ eek’anjel, b’antioxihomaq reheb’ li kuyuk sa’ neke’xb’aanu, eb’ lix mayej re kuyuk sa’, ut lix k’aa’k’alehomeb’ sa’ xk’ab’a li Qaawa’.”

Resil lix tenq’ankileb’ li qas qiitz’in

Rub’el xwankil li Awa’b’ej Nelson, ninwotz eerik’in chan ru naq Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan yoo chi tenq’ank chiruheb’ li kat-sut-iq’ ut eb’ li hiik, rik’ineb’ laj refugiado—jo’kan ajwi’ chiru li yajel—b’antiox reheb’ lix chaab’il ch’ooleb’ laj santil paab’anel ut naab’aleb’ li qamiiw. Yaal naq ke’wan numenaq 1,500 chi k’anjel xb’aanu li Iglees chirix li COVID-19 chiru li 18 po xnume’, a’ut li Iglees xtenq’an ajwi’ chiru 933 chi ninqi rahilal ut ch’a’ajkilal sa’ 108 chi tenamit. A’b’anan li ajl ink’a’ naxye chixjunil li seraq’. Nawaj xwotzb’al eerik’in kaahib’ li seraq’ re teek’e reetal lix sahil li k’a’ru yoo chi b’aanumank.

Xtenq’ankil li tenamit Sudafrica rik’in li yajel COVID

Li xDieke, waqlaju chihab’ xyu’am aj Welhari, Sudafrica, kikana chi maak’a’ xna’ xyuwa’ junxil, ut kikana sa’ xb’een rilb’aleb’ oxib’ li riitz’in. Jwal ch’a’aj chiru xtawb’al li tzakemq, a’b’an xmaak li COVID naq kixch’a’ajko’b’resi wi’chik chi us xtawb’al li tzakemq. Chi kok’ aj xsa’ neke’xkuy xtz’okajikeb’, wan naq yal rik’in li neke’xsi li rech kab’al neke’xnumsi li kutan.

Jalam-uuch
xDieke Mphuti

Sa’ jun li saq’ehil kutan re agosto 2020, li xDieke kisach xch’ool naq ke’toch’ok sa’ li rokeb’aal li rochoch. Kixte ut kirileb’ wiib’ li kristiaan li ink’a’ naxnaweb’ ru—jun reheb’ a’an ruuchil li Iglees re li oficiin re area sa’ Johannesburgo ut li jun chik a’an jun aj k’anjel re li molam re Desarrollo Social re Sudafrica.

Wiib’eb’ li molam ke’xk’e rib’ sa’ aatin naq texk’am xtzakemqeb’ li junkab’al wankeb’ sa’ xiwxiw. Li tuqtuukilal kinumta rik’in li xDieke naq kiril naab’al li hariin ut xkomon chik li tzakemq, loq’b’il rik’in li tumin re li ch’uut re xtenq’ankil as iitz’inb’ej re li Iglees. Rik’in a’an naru te’wanq lix tzakemq chiru naab’al xamaan toj naq te’tenq’aaq xb’aan li awa’b’ej re li temanit.

Lix seraq’ li xDieke a’an jun reheb’ li mil chi seraq’ chanchan a’in li wan sa’ chixjunil li ruchich’och’ chiru li yajel COVID b’antiox re lee chaab’il mayej.

Xtenq’ankileb’ laj Afganistan aran Ramstein

Chiqajunilo toje’ xqil k’iila jalam-uuch sa’eb’ li esil: naab’aleb’ laj Afganistan yookeb’ chi xoke’k. Naab’al xe’wulak sa’eb’ li tenamit jo’ Qatar, Estados Unidos, Alemania, ut España, rub’elaj naq te’xik toj b’ar yookeb’ chi xik. Lix majelaleb’ a’an jwal aajel ru ut li Iglees kixtenq’aheb’ rik’in li tzakemq ut laj tenq’. Sa’ li base aerea re Ramstein, aran Alemania, li Iglees kixjek’iheb’ li pañal, li tzakemq ut eb’ li xaab’.

Jalam-uuch
Li tenq’ choq’ reheb’ laj refugiado
Jalam-uuch
Eb’ li ixq neke’b’ojok choq’ reheb’ li ixq aj Afganistan

Eb’ li komon re li Komonil re Tenq’ank ke’xk’e reetal naq eb’ li ixq aj Afganistan yookeb’ chiroksinkil lix kamiiseb’ lix b’eelom re xtz’apb’aleb’ lix jolom xb’aan naq ke’maq’e chiru li k’aynaqeb’ chiroksinkil sa’ xjolomeb’ sa’ li aeropuerto re Kabul. Xb’aan naq xnumta li amiiwil li ink’a’ naxpatz’ k’a’ru laa paab’al chi moko chan ru laa wanjik, eb’ li komon ixq re li teep Ramstein ke’xch’utub’ rib’ re xb’ojb’al li t’ikr neke’roksi li ixq aj Musulman. Li Hermana Bethani Halls kixye, “Xqab’i resil naq eb’ li ixq aajeleb’ ru lix t’ikr re tijok, ut yooko chixb’ojb’aleb’ re naq te’ruhanq chi tijok chi maak’a’ ch’a’ajkilal.”5

Tenq’ank chirix li hiik sa’ Haiti

Li tinye anajwan naxk’ut chiqu naq moko aajel ta ru naq wanq qab’ihomal malaj cheekaqo re tooruuq chi wank jo’ junaq k’anjeleb’aal re xb’aanunkil li us. Li xMarie “Djadjou” Jacques aj waqxaqlaju chihab’, a’an komon sa’ li teep re Cavaillon aran Haiti. Naq li hiik kixsak’ lix tenamit sa’ agosto, li rochoch lix junkab’al a’an jun reheb’ li k’iila mil chi ochoch ke’xik chi ch’och’. Jwal ch’a’aj xk’oxlankil naq junaq nakana chi maak’a’ rochoch. Sa’ xna’aj xk’oxlankil naq maak’a’ chik li rochoch li xDjadjou kirisi rib’ chiru li rahilal.

Jalam-uuch
xMarie Jacques
Jalam-uuch
Li hiik sa’ Haiti

Associated Press

Kiril jun li cheekel ixq li yoo chixyalb’al xq’e ut ki’ok chixtenq’ankil. Kixtenq’aheb’ jalan chirisinkil li tub’tuukil mul. Us ta lub’lu xko’o xtenq’ankileb’ jun ch’uut chik li komon re li Iglees re xjek’inkil li tzakemq ut li k’a’aq re ru re saab’esink. Lix seraq’ li xDjadjou a’an jun reheb’ li naab’al chi eetalil nim xwankil re tenq’ank li neke’xb’aanu li saaj naq neke’xk’e xch’ool chixtaaqenkil li kixb’aanu li Jesukristo.

Tenq’ank chiru li b’uut’iha’ aran Alemania

Wiib’ oxib’ xamaan ma li hiik, jun ch’uut chik li ch’ajom yookeb’ ajwi’ chaq chi tenq’ank chixjunpak’al li Atlantico. Li b’uut’iha’ kik’ulman aran Europa Occidental sa’ li po julio a’an jwal kaw wi’chik chiru naab’al chihab’ anajwan.

Jalam-uuch
Li b’uut’iha’ sa’ Alemania

Naq xch’ana li ha’, jun aj yakonel aran Ahrweiler, Alemania, xko’o re rilb’al lix na’aj ut kikana chi ra xch’ool. Li chaab’il winq a’in, jo’ jun tz’aqal aj Catolico, kixk’e jun lix tij chi timil re naq li Dios tixtaqla anihaq chixtenq’ankil. Sa’ li kutan jun chik, li awa’b’ej Dan Hammon, re li mision Alemania Frankfurt, kiwulak sa’ li b’e rochb’een jun ch’uut chi misioneer li wankeb’ xq’ani t’ikr re Manos que ayudan. Li ha’ kiwulak oxib’ metro xchamal chiru li ramleb’ tz’ak, li kixkanab’ xpimal li sulul. Eb’ laj tenq’ ke’risi li sulul, ke’risi li alfombra ut eb’ li panel re yeso, ut ke’xtus sa’ li b’e re te’xyamtesi chixjunil. Laj yakonel kik’anjelak sa’ xyanqeb’ chi jwal sa sa’ xch’ool chiru naab’al hoor, xb’aan naq sachso xch’ool rik’in naq li Qaawa’ kixtaqlaheb’ jun ch’uuteb’ lix moos re xsumenkil lix tij—ut chiru 24 hoor!6

“Jo’kan ut, nintz’aama naq a’an tooroksi”

Naq ki’aatinak chirix li k’anjel naxb’aanu li Iglees re tenq’ank, li Elder Jeffrey R. Holland kixye: “Eb’ li tij sumenb’ileb’ … naab’al sut … li Dios naroksiheb’ li kristiaan choq’ re a’an. Jo’kan ut, nintz’aama naq a’an tooroksi. Nintz’aama naq laa’aqo taxaq xsumenkileb’ lix tij li kristiaan.”7

Ex was wiitz’in, rik’in lee b’aanuhom, mayej, hoonal, ut rahom, laa’ex xsumenkil naab’aleb’ li tij. Ut toj naab’al chik li ux taaraj. Jo’ komon kub’sinb’il qaha’ re li Iglees, wanko rub’el jun sumwank re rilb’aleb’ chixjunil li tenq’aak te’raj. Ink’a’ napatz’man naq tootenq’anq ka’ajwi’ rik’in li tumin malaj li xik toj chi najt;8 na’ajman b’an lix tenq’ li Santil Musiq’ej ut jun ch’oolej li tixye re li Qaawa’, “Wayi’in, chinaataqla laa’in.”9

Jun chaab’il chihab’ choq’ re li Qaawa’

Sa’ Lukas 4 nayeeman resil naq li Jesus kichal Nazaret, b’ar wi’ kik’iiresiik, ut kixaqli sa’ li ch’utleb’aal re ilok ru hu. Kixb’aanu a’in naq tiklaak chaq re lix k’anjel sa’ li ruchich’och’, kixyaab’asi jun li raqal re lix hu laj Isaias:

“Lix Musiq’ li Qaawa’ wan sa’ inb’een xb’aan naq xinxyul re xyeeb’al li chaab’il esilal reheb’ li neb’a’; xinxtaqla chaq chixpuktesinkil resil li kolb’a-ib’ reheb’ li wankeb’ sa’ tz’alam, chixyeeb’al resil reheb’ li mutz’ naq te’iloq wi’chik, chirach’ab’ankil li rahob’tesinb’ileb’,

“Ut xpuktesinkil jun santil chihab’ sa’ xk’ab’a’ li Qaawa’. …

“… Li tz’iib’anb’il aatin a’in li toja’ xerab’i, xtz’aqlok ru anajwan”10

Ninch’olob’ xyaalal naq li k’a’ru neke’xye li loq’laj hu yookeb’ ajwi’ chi k’ulmank sa’ qakutankil. Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesukristo kichal re xk’irtesinkileb’ li rahob’tesinb’ileb’ xch’ool. Lix evangelio a’an re naq li mutz’ te’iloq wi’chik. Lix Iglees tixwotz li ach’ab’ank reheb’ li preex, ut eb’ lix moos chiru chixjunil li ruchich’och’ neke’xyal xq’e re chirach’ab’ankileb’ li rahob’tesinb’ileb’.

Nawaj xchoyb’al li waatin rik’in xk’eeb’al li patz’om li kixk’e li Jesus re li apostol aj Simon Pedro: “Ma nikinaara?”11 Lix ch’oolil li evangelio nak’utun rik’in chan ru naqasume li patz’om a’an choq’ qe laa’o ut sa’ “xch’olaninkileb’ lix kok’ karneer.”12 Rik’in roxloq’inkil ut xraab’al li Jesukristo, li Qaawa’, nekexinb’oq chejunjunqal chi tz’aqonk sa lix k’anjel, ut nintz’aama naq a’an tooroksi. Sa’ lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Abdul Razaq, xoo’aatinak, mayo 2021.

  2. Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 104:11–18.

  3. Chi’ilmanq Jolomil K’anjenel Hu: Li k’anjelak sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan, 1.2.2, ChurchofJesusChrist.org.

  4. Alma 1:30.

  5. Bethani Halls, sa’ “Aiding Afghan Evacuees,” Europe Area Welfare and Self-Reliance Newsletter, agosto 2021.

  6. Dan Hammon (awa’b’ej re li mision Alemania Fráncfort), taqlanb’il re laj Ty Johnson, 2021.

  7. Jeffrey R. Holland, “Neonatal Resuscitation with Elder Holland” (video), The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, Nov. 10, 2011, youtube.com.

  8. Chi’ilmanq Sharon Eubank, “16 cosas que puedes hacer para ser humanitario,” 3 octubre, 2021, ChurchofJesusChrist.org.

  9. Isaias 6:8; chi’ilmanq ajwi’ Abraham 3:27.

  10. Lukas 4:18–19, 21.

  11. Chi’ilmanq Jwan 21:15–17.

  12. Jwan 21:15–17.