Jolomil ch’utub’aj-ib’
Lix rahom li Dios
Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2021


Lix rahom li Dios

Li qaYuwa’ ut laj Tojol qix xoohe’rosob’tesi rik’ineb’ li taqlahom, ut naq too’ab’inq chiruheb’, taqeek’a lix tz’aqal rahom chi numtajenaq.

Li qaChoxahil Yuwa’ nokoxra chi naab’al ut chi tz’aqal.1 Xb’aan xrahom, kixk’uub’ jun na’leb’ re kolb’a-ib’ ut sahil ch’oolejil re xteeb’al chiqu li b’e taqaj xsik’b’al ru ut li sahil ch’oolej taqaj xk’ulb’al, toja’ naq tooruuq chixk’ulb’al chixjunil li wan re ut chi wulak jo’ chanru a’an.2 Re xb’aanunkil a’in, kiwan xch’ool chixq’axtesinkil li Jesukristo, li Ralal raaro xb’aan, choq’ aj Tojol qix. “Xbʼaan naq li Dios kʼaʼjoʼ naq kixra li ruchichʼochʼ: kixkʼe chaq li Ralal jun chiribʼil re naq chixjunil li taapaabʼanq re, inkʼaʼ taasachq, wanq bʼan xyuʼam chi junelik.”3 Lix rahom, a’an xtz’aqal rahom jun yuwa’b’ej—wan choq’ re chixjunileb’, a’ut k’eeb’il chi junjunqal.

Tz’aqal ajwi’ xrahom li Jesukristo jo’ chanru li re li Yuwa’b’ej. Naq li Yuwa’b’ej xb’een wa kixk’utb’esi lix nimla k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil, kixpatz’ naq taa’ok junaq choq’ aj Kolol qe chiqajunil—tz’aqal aajel ru a’an sa’ li k’uub’anb’il na’leb’. “Wahi’in, taqlahin laa’in,”4 chan li Jesus. Li Kolonel “maakʼaʼ naxbʼaanu, kaʼajwiʼ wi taawanq choqʼ re lix chaabʼilal li ruchichʼochʼ; xbʼaan naq naxra li ruchichʼochʼ, joʼkan naq naxqʼaxtesi tzʼaqal lix yuʼam re naq taaruuq chixjilosinkil chaq chixjunilebʼ li winq rikʼin. Joʼkan naq maajun naxtaqla naq inkʼaʼ teʼxkʼul li kolbʼa-ibʼ xbʼaan.”5

Lix choxahil rahom naru tixk’ojob’ ut tixkawob’resi qach’ool naq nokotijok chiru li Yuwa’b’ej sa’ xk’ab’a’ li Kristo. Maa’ani aj jalanil tenamit chiruheb’. Ink’a’ raj toob’ayq chixpatz’b’al xk’ab’a’ li Dios, us ta naqeek’a naq moko k’ulub’ejo ta. B’antiox re li rusilal ut lix k’ulub’ejil li Jesukristo, li Dios toorab’i.6 Naq tookanaaq sa’ xrahom li Dios, ink’a’ chik taqasik’ k’ulub’aak xb’aan yalaq chik ani re xtawb’al qab’e.

Lix rahom li Dios ink’a’ naxkuy qamaak; naxyeechi’i b’an xtojb’al qix

Lix rahom li Dios wan choq’ re chixjunileb’, jo’kan naq wankeb’ li neke’xye naq wan “chi maak’a’ patz’b’il.” Sa’ xk’a’uxleb’ neke’xk’oxla tana naq li rosob’tesihom li Dios “maak’a’ naxpatz’,” ut naq li kolb’a-ib’ maak’a’ naxpatz’.” Moko yaal ta a’an. Wankeb’ li neke’xye, “Li Kolonel nikinxra jo’ wankin,” ut yaal a’an. A’b’anan, a’an moko naru ta chiqak’ulb’al sa’ li rawa’b’ejihom jo’ wanko anajwan, “xbʼaan naq maakʼaʼ kʼaʼru tzʼaj naru chi wank aran, malaj chi wank chiru li rilobʼaal.”7 Tento naq xb’een wa te’toje’q rix li qamaak.

Li qawa’ Hugh Nibley kixye jun sut naq li rawa’b’ejihom li Dios ink’a’ truuq raj chi kanaak wi ta tixk’ulub’a yal ta jun li maak q’axal ka’ch’in: “Wi ta taa’ok yal ta b’ab’ay li k’a’ru po’jenaq, naraj naxye naq li na’ajej a’an moko saqaq ta chik ru chi junelik. Li majelal sa’ jun kab’l, ch’uut, na’leb’, malaj wanjik us ta q’axal ka’ch’in toj tixpo’ xwanjik li k’a’aq re ru a’an sa’ xq’ehil li junelik q’e kutan.”8 “K’a’jo’ xkawil”9 lix taqlahom li Dios, xb’aan naq ka’ajwi’ taakanaaq chi xaqxo li rawa’b’ejihom ut li ani wankeb’ aran wi te’xtz’eqtaana rajlal li maa’usilal ut te’xsik’ ru li us chi maak’a’ xwiib’al xch’ooleb’.10

Li Elder Jeffrey R. Holland kixye, “Li Jesukristo kixtaw ru jun na’leb’ li sachb’il sa’ xch’ooleb’ naab’al sa’ li kutan a’in: wan xjalanil li taqlahom naq taqakuy xmaak li qas qiitz’in (li naru naxb’aanu li Kristo chi junelik) rik’in li tijom naq ink’a’ taqak’ulub’a li maak (li maajun sut kixb’aanu li Kristo).”11

Us ta li qamajelal anajwan, toj naru taqoyb’eni xk’ulb’al “qak’ab’a’ ut qawanjik,”12 jun qana’aj sa’ lix Iglees ut sa’ li choxahil awa’b’ejihom. Chirix naq naxch’olob’ naq ink’a’ naru naxk’ulub’a li maak, li Qaawa’ naxye qe:

“Aʼbʼanan ani naxjal xkʼaʼuxl ut naxbʼaanu lix taqlahom li Qaawaʼ taakuyeʼq xmaak.”13

“Ut joʼ kʼihal sut teʼxjal xkʼaʼuxl lin tenamit laaʼin tinkuy li qʼetok aatin xeʼxbʼaanu chiwu.”14

Li jalb’a-k’a’uxlej ut li choxahil usilal nokohe’xtenq’a:

“Chijultikoʼq ajwiʼ eere li aatin kixye laj Amulek re laj Tzeesrom, saʼ li tenamit Ammonihah; xbʼaan naq aʼan kixye re naq li Qaawaʼ taakʼulunq chi yaal re xtojbʼal rix lix tenamit, aʼbʼan naq inkʼaʼ taachalq re xtojbʼalebʼ rix saʼ lix maakebʼ; re bʼan xtojbʼalebʼ rix chiru chaq lix maakebʼ.

“Ut aʼan wan xwankil kʼeebʼil re xbʼaan li Yuwaʼbʼej re xtojbʼalebʼ rix chiru lix maakebʼ, xbʼaan li jalbʼa-kʼaʼuxlej; joʼkan naq kixtaqlahebʼ lix anjel re xchʼolobʼankil resil li naʼlebʼ nachal wiʼ li jalbʼa-kʼaʼuxlej, li nakʼamok rikʼin xwankil laj Tojol-ix, re teʼkoleʼq li raamebʼ.”15

Rik’in li na’leb’ nachal wi’ li jalb’a-k’a’uxlej, li Qaawa’ naru tixyeechi’i li uxtaan chi ink’a’ taarisi li tiikilal, ut “a’an moko naxkanab’ ta wank choq’ Dios.”16

Lix na’leb’ li ruchich’och’, jo’ nekenaw, xik’ na’ilok re li Kristo, malaj “moko re ta li Kristo.” Yoo chi k’ulmank sa’ li qakutankil li kik’ulman sa’ lix Hu laj Mormon. Wankeb’ li neke’xsik’ xk’anjelankil li awa’b’ejil chi moko tiik ta, xninq’ehinkil ru li muxuk junxaqalil, ut neke’xye naq wanko arin re xch’utub’ankil li b’ihomal. Neke’xye naq us “xb’aanunkil b’ayaq li maak”17 malaj naab’al, a’ut maajun reheb’ naru chixyeechi’inkil xtojb’al qix. A’an nachal ka’ajwi’ sa’ xk’ab’a’ lix kik’el li Karneer. Li q’axal chaab’il naru te’xk’e li kristiaan li ink’a’ neke’xk’ulub’a li Kristo chi moko li jalb’a’-k’a’uxlej, a’an li b’alaq’il na’leb’ naq moko wan ta li maak, malaj naq wi ta wan, maak’a’aq raj li tooxq’ajkamu wi’. Ink’a’ nink’oxla naq taak’ulub’aaq li na’leb’ a’an sa’ xq’ehil li raqb’a-aatin sa’ roso’jik.18

Ink’a’ tento taqayal qaq’e chixch’inankil xninqal li qamaak. Chixjunpak’al a’an, ink’a’ tento taqayal qaq’e qajunes qib’ chixyalb’al xsachb’al li ruuchinihom li qamaak. Li qapaab’aal maawa’ jun paab’aal re xch’inankil li maak ut wank chi tz’aqal qe qu, a’an b’an jun paab’aal re tojb’al-ix—li tojb’al-ix sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Wi yotʼbʼil qachʼool, rikʼin lix tojbʼal rix li maak nakʼeeman chixjunil li qamaak chiru lix krus, ut “rikʼin li rapleek kixkʼul aʼan, nokokʼirtesiik.”19

Lix rahomeb’ li profeet chanchan lix rahom li Dios

Chalen chalen natoch’e’ inch’ool xb’aan lix rahomeb’ lix profeet li Dios naq nokohe’xtij chirix li maak. Moko eek’asinb’ileb’ ta xb’aan rajomeb’ chiqaq’usb’al. Li rajomeb’ chanchan lix rahom li Dios; relik chi yaal, a’an lix rahom li Dios. Neke’xraheb’ li neke’taqlaak wi’, yalaq ani a’an ut yalaq chan ru a’an. Jo’ li Qaawa’, eb’ lix moos neke’raj naq maa’ani tixk’ul xrahilal xb’aan lix maak ut lix majelal.20

Kitaqlaak laj Alma chixjultikankil li jalb’a-k’a’uxlej ut li tojb’al-ix chiru jun tenamit xik’ na’ilok, li ke’wan xch’ool chixrahob’tesinkil ut chixkamsinkileb’ aj paab’anel aj Kristiano, jo’ ajwi’ laj Alma. A’ut, a’an kixraheb’ ut kiraj naq te’kole’q. Chirix xjultikankil lix tojbʼal rix li maak xbʼaan li Kristo chiru li tenamit Ammonihah, laj Alma kixye: “Ut anajwan, ex was wiitzʼin, nawaj saʼ xchamal inchʼool, relik chi yaal, rikʼin xʼanchalil inkʼaʼuxl toj ninrahoʼ rikʼin, naq chexʼabʼinq taxaq chiru li waatin, ut chetzʼeq chaq cherix lee maak, … re naq texwaklesiiq sa’ roso’jik li kutan ut tex’ok sa’ lix hilob’aal [li Dios].”21

Jo’ kixye li Awa’b’ej Russell M. Nelson, “Laa’o naqara chixjunileb’ li ralal xk’ajol li Dios, jo’kan naq naqajultika lix yaal.”22

Li Dios nakatxra; Ma nakara a’an laa’at?

Us ta kʼeebʼil re chixjunil, wan li patz’b’il xb’aan lix rahom li Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’ej. Kixye li Awa’b’ej Nelson, “Eb’ lix chaq’rab’ li Dios k’eeb’ileb’ xb’aan xnimal lix rahom choq’ qe, ut xb’aan naq naraj naq taqak’ul jo’ nimal li naru chiqu.”23

Wankeb’ xrahom choq’ aawe, jo’kan naq ink’a’ neke’raj aakanab’ankil “jo’ wankat anajwan.” Wankeb’ xrahom choq’ aawe, jo’kan naq neke’raj naq taasahoʼq aachʼool ut naq tat-elq chi uubʼej. Wankeb’ xrahom choq’ aawe, jo’kan naq neke’raj naq taajal aak’a’uxl xb’aan naq a’an xb’ehil li sahil ch’oolejil. A’b’an a’ yaal aawe laa’at—neke’roxloq’i lix taql laa ch’ool. Tento taasik’ xraab’aleb’, k’anjelak chiruheb’, ut ab’ink chiruheb’ lix taqlahom. Toja’ naq te’ruuq chawosob’tesinkil ut charaab’al chi numtajenaq.

Xb’een wa patz’b’il qe naq laa’o ajwi’ toorahoq. “Ani ink’a’ narahok, ink’a’ xnawom ru li Dios, xb’aan naq li Dios a’an rahok.”24 Jo’ kixtz’iib’a laj Jwan, “Ex inrahom, wi jo’ka’in naq kooxra li Dios, laa’o ajwi’ tento naq chiqara qib’ chiqib’il qib’.”25

Li xJoy D. Jones, li kik’anjelak jo’ jolomil awa’b’ej re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al, kixseraq’i naq junxil a’an ut lix b’eelom ke’b’oqe’ chirilb’al jun junkab’al li ink’a’ nawulak sa’ iglees chiru k’iila chihab’. Xb’een sut naq koxe’rula’aniheb’, ke’xk’e reetal naq li junkab’al ink’a’ ke’raj xk’ulb’aleb’. Ke’xyal rilb’aleb’ wiib’ oxib’ sut ut toj maak’a’ ke’raj, ut chirix naq ke’tijok ut ke’xtz’il rix sa’ xch’ooleb’, li Hermano ut Hermana Jones ke’xk’ul xsumenkil k’a’ut naq yookeb’ chixyalb’aleb’ xq’e sa’ jun raqal re li Tzol’leb’ ut Sumwank: “Taara li Qaawa’ laa Dios chi anchal aach’ool, ut chi anchal aametz’ew, aak’a’uxl, ut aakawilal; ut sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo tatk’anjelaq chiru.26 Li Hermana Jones kixye:

“Xqak’e reetal naq yooko chi k’anjelak chiru li junkab’al a’an ut chiru li obiisp, a’b’an tento taqatz’il rix ma yooko ta chi k’anjelak xb’aan naq naqara li Qaawa’. …

“… Kiqayo’oni chi anchal qach’ool rula’aninkil li junkab’al a’an xb’aan naq naqara li Qaawa’ [chi’ilmanq 1 Nefi 11:22]. Yooko chixb’aanunkil sa’ xk’ab’a’ a’an. A’an kixb’aanu naq lix yalb’al qaq’e kijala. Chirix naq naab’al po nokokanab’aak chirix li ochoch, li junkab’al ke’xyoob’ qoksinkil. Chiru xnumik li hoonal, xqayoob’ tijok sa’ komonil ut aatinak chirix li evangelio. Kiqamiiwi qib’ chi tz’aqal maak’a’ roso’jik ru. Naq naqaraheb’ li ralal xk’ajol, yooko chaq chixloq’oninkil ut xraab’al ajwi’ a’an.”27

Sa’ xk’eeb’al reetal naq li Dios nokoxra chi tz’aqal, naru taqapatz’, “Chan ru lin rahom choq’ re li Dios? Ma tz’aqal inrahom choq’ re jo’ naq tz’aqal xrahom choq’ we?” Ma ink’a’ chaab’ilaq raj naq taqayal qaq’e toj reetal naq li Dios ink’a’ ka’ajwi’ tooxra sa’ li qamajelal, a’ b’an ajwi’ sa’ li yooko wi’ chi wulak. Ay, chixye raj a’an chiwix laa’in ut cherix laa’ex li kixye chirix laj Hyrum Smith, “Laaʼin, li Qaawaʼ, ninra aʼan xbʼaan lix anchalil lix chʼool.”28 Chijultiko’q qe lix q’unil tijom laj Jwan: “Xb’aan naq a’an a’in li xraab’al li Dios: naq chiqapaab’eb’ lix chaq’rab’. Ut eb’ lix chaq’rab’ moko aaleb’ ta.”29

Relik chi yaal, eb’ lix chaq’rab’ moko aaleb’ ta. Neke’xk’ut b’an xb’ehil li k’iraak, li sahil wank, li tuqtuukilal, ut li sahil ch’oolejil. Li qaYuwa’ ut laj Tojol qix xoohe’rosob’tesi rik’ineb’ li taqlahom, ut naq too’ab’inq chiruheb’, taqeek’a lix tz’aqal rahom chi numtajenaq.30

Wahe’ jun na’leb’ li tixtuqub’ raj li ch’a’ajkil kutan wanko wi’—lix rahom li Dios. Sa’eb’ li tuqtuukil kutankil sa’ lix Hu laj Mormon chirix naq kik’anjelak li Kolonel sa’ xyanqeb’, kiyeeman naq “maak’a’ li wech’ok-ib’ sa’ li ch’och’, xb’aan lix rahom li Dios li kiwan sa’ xch’ooleb’ li tenamit.”31 Naq yooko chixsik’b’al Sion, chijultiko’q qe li yeechi’inb’il sa’ li hu Apokalipsis: “Us xaq reheb’ li neke’xpaab’ lix taqlahom: chi jo’kan te’ruuq chi tz’aqk rik’in li che’ nak’ehok yu’am ut te’ok sa’eb’ li rokeb’aal li [santil] tenamit.”32

Ninch’olob’ xyaalal naq yo’yo li qaChoxahil Yuwa’ ut aj Tojol qix, li Jesukristo, ut naq junelik nokohe’xra chi tz’aqal. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.