2010
ʻI he Siasí Fakakātoa
Sepitema 2010


ʻI he Siasí Fakakātoa

Kātoangaʻi ʻe he Kāingalotu Lumēniá ʻa e Taʻu 20

Ne tui ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí ʻi Lumēniá ha ngaahi teunga ʻo ha kakai fakahisitōlia mei he folofolá, ʻo nau fakatātaaʻi ha ngaahi talanoa fekauʻaki mo e Fakamoʻuí, Hē mei he Moʻoní, Siosefa Sāmita pea mo e Tohi ʻa Molomoná, lolotonga ha polokalama makehe maʻá e kāingalotú mo e ngaahi kaungāmeʻá. Naʻe kau e polokalamá ni ʻi hono kātoangaʻi e taʻu ʻe 20 mei hono fakatapui ʻo Lumēnia ke malangaʻi ai ʻa e ongoongoleleí.

Naʻe fakahoko e kātoangá ʻi Fēpueli 2010 pea naʻe kau ai haʻanau fakatahataha ki he feituʻu naʻe fakatapui ai ʻe ʻEletā Lāsolo M. Nalesoni ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, ʻa e fonuá ʻi he 1990. Naʻe hoko ha konga ne toʻo mei he lotú ko e fakavaʻe ia ʻo e kaveinga ki he kātoangá: “Lumēnia: Ko ha Fuka ʻo e Māmá ki he Ngaahi Fonua Kaungāʻapí.”

Naʻe pehē ʻe Vasile Tolu ko e palesiteni ʻo e Vahefonua Pukalesi Lumēniá, “Lolotonga e kātoangá ni, ne mau ongoʻi ai ʻa e Laumālié mo e fiefia ʻa e kāingalotú ke kau atu ki he ngāue maʻongoʻongá ni. Ne mau lotu kotoa pē ke vavé ni haʻamau tupu ʻo hoko ko ha siteiki ʻi Saione pea mo ha ʻfuka ʻo e māmá ki he ngaahi fonua kaungāʻapí.’”

Hili ʻa e polokalamá, naʻe vahevahe fakakulupu leva ʻa e kāingalotú ʻo nau tufaki ha ngaahi tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná.

Maʻu ʻe ha Ongomātuʻa ʻa e Pale Matakasikaá

Ne toki maʻu ʻe ha ongo mātuʻa faifekau matuʻotuʻa ʻi ʻEnitalanalivo ʻi Matakasikaá, ʻa e pale fakalāngilangi māʻolunga taha ʻo e fonuá koeʻuhí ko ʻena ngāue tokoni ʻofa fakaetangatá.

Lolotonga e ngāue fakafaifekau māhina ʻe 18 ʻa ʻEletā Lōpeti mo Sisitā Sūsana Peeti mei Fuluti Haiti, ʻIutā, ʻAmelika, naʻá na fai ai ha tokoni ʻofa fakaetangata, ʻo kau ai ha ngaahi ngāue ke maʻu ha vai inu ʻe ha kakai ʻe meimei 100,000.

Naʻe foaki ange ʻe he Minisitā ʻo e Vaí ʻi ʻEnitalanalivó, ʻa ia ko ʻeiki Nili-Lano Heli ʻEnituliamaso, kiate kinaua ʻa e Mētali Fakalāngilangí mo fakahoko ange ha ngaahi lea ʻofa ʻo kau ki he Siasí, mo fakahā ange ʻoku ʻosi hoko pē ʻa e kau faifekau ʻi Matakasikaá ko ha konga ʻo e sosaieti Malakasí.

Ko e kaka hake e kāingalotu ʻo e Vahefonua Pukalesi Lumēniá ki he tafungofunga naʻe fakatapui ai ʻa Lumēnia ki hono malangaʻaki ʻo e ongoongoleleí ʻi he taʻu ʻe 20 kuohilí.

Faitā ʻa Teodor Dumitrache