2010
Ko e Tuʻunga Malanga ʻi he Senitā Konifelenisí
Sepitema 2010


Naʻá ke ʻIloʻi Koā?

Ko e Tuʻunga Malanga ʻi he Senitā Konifelenisí

Meia Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī (1910–2008), “Fakamoʻoniʻi ki he Māmaní Kotoa,” Liahona, Siulai 2000, 6.

Ko e tuʻunga malanga ʻi he Senitā Konifelenisí ʻoku ʻi ai hano talanoa mālie. Ko e fakamatala ʻeni ʻa Palesiteni Kōtoni B. Hingikelií:

“ ʻOku ou saiʻia ʻaupito ʻi he ʻakaú. ʻI heʻeku kei siʻí naʻá mau nofo maʻu pē ʻi ha faama ʻi he faʻahitaʻu māfaná, ko ha faama ʻakau fua. Naʻa mau tō maʻu pē ha ʻulu ʻakau ʻi he taʻu kotoa pēʻi he faʻahitaʻu ko ʻení. ʻOku ou tui naʻe ʻikai ke ʻi ai ha faʻahitaʻu matala talu ʻeku malí naʻe ʻikai te u taʻe tō ai ha fuʻu ʻakau ʻe taha pe ua, [tukukehe ha taʻu ʻe ua pe tolu naʻe ʻikai ke ma ʻi kolo aí]. …

“Ko e taʻu ʻe hongofulu-mā-ono kuo hilí, naʻá ku tō ai ha fuʻu [ʻakau] uolonati ʻuliʻuli (black walnut). Naʻe tuʻu ia ʻi ha feituʻu naʻe akauʻia, pea naʻe tupu hangatonu ia ki ʻolunga ʻi heʻene feinga ke maʻu ʻa e maama ʻo e laʻaá. Naʻe mate ia ʻi he taʻu ʻe taha kuo hilí ʻi ha ʻuhinga ʻoku ʻikai te u ʻilo ki ai. Ka ko e uolonatí ko e faʻahinga ʻakau mahuʻinga ia ʻi he ngaohi nāunau falé. Naʻá ku telefoni ai kia Peni Pangikesi ʻo e Kau Fitungofulú, ʻa ia ko ʻene pisinisi ʻi he teʻeki te ne ngāue taimi kakato ki he Siasí, ko e fahi papa mei he ʻakau fefeká. Naʻá ne ʻomi hono ongo fohá, ʻa ia ʻokú na fakalele he taimí ni ʻa e pisinisí, ʻo nau sio ʻi he fuʻu ʻakaú. Naʻa nau pehē ʻoku fuʻu fefeka mo lelei pea fakaʻofoʻofa. Naʻe fokotuʻu mai ʻe ha toko taha ʻo kinautolu ʻe lava ʻo ngaohi mei ai ha tuʻunga-malanga fakaʻofoʻofa ki he fale ko ʻení. Naʻá ku fiefia ʻi he fakakaukau ko iá. Naʻe tuʻusi hifo leva ʻa e fuʻu ʻakaú pea tuʻutuʻu ia ki he konga lalahi ʻe ua. Naʻe hoko leva ʻa e ngāue ki ai ki hono faka-mōmoa, ʻo ʻuluaki fakamōmoa fakanatula pē pea toki fakamōmoaʻi ia ʻi he afi. Naʻe tuʻutuʻu leva ʻa e ngaahi konga ʻakaú ki ha ngaahi kongokonga iiki ʻi ha fahiʻanga papa ʻi Seilemi, ʻIutā. Naʻe ʻave leva ʻa e ngaahi konga papa ko iá ki he fale ngāue faka-tufunga ʻo Fitisaá, pea naʻe ngāue ki ai ha kau ngāue fakasanisani mataotao ʻo nau palani mo faʻu mei he ʻakau ko iá, ʻa e tuʻunga-malanga fakaofo ko ʻení.

“ ʻOku fakaʻofoʻofa moʻoni ʻa e meʻa naʻe ngaohi mei aí. ʻOku ou fakatauange te mou lava kotoa ʻo haʻu ʻo sio ofi ki ai. ʻOkú ne fakafofongaʻi mai ʻa e ngāue fisifisimuʻa moʻoni, pea ʻoku ou tuʻu atu heni ʻo lea atu kiate kimoutolu mei he fuʻu ʻakau naʻá ku tō ʻi hoku ʻapí ʻa ia naʻe vaʻinga mo tutupu hake ai ʻa ʻeku fānaú.

“Ko e meʻa fakamafana ia ki hoku lotó. Kuó [u] toe tō mo ha fuʻu uolonati ʻe taha pe ua kehe. ʻE toki motuʻa ʻa e ngaahi fuʻu ʻakaú ni ia kuo fuoloa haʻaku mate. Ka hoko mai ʻa e ʻaho ko iá, pea motuʻa foki mo e tuʻunga malanga fakaʻofoʻofa ko ʻení, ʻe lava ʻo ngāue ʻaki ha taha ʻo e ongo fuʻu uolonati kuó u toó ke fetongi ia. ʻOku ou fakamālō ʻi he loto houngaʻia moʻoni kia ʻEletā Pangikesi mo [hono] ongo fohá, ʻa Peni mo Peletilī, pea ki he kau ngāue taukei kotoa naʻa nau palani mo faʻu ʻa e tuʻunga malanga ko ʻení, ʻo lava ai ke kau ʻi hano konga ʻo e fuʻu fale mahuʻinga ko ʻení, ʻa ia ʻe fakaongo atu mei ai ʻa e leʻo ʻo e fakamoʻoni ʻa e kau palōfitá ʻi heʻenau fakamoʻoniʻi ki he māmaní kotoa ʻa e Huhuʻi ʻo e faʻahinga ʻo e tangatá.”