E Anga te Ekaretia, te Kona ni Mwamwananga ao te Inaomata i Palau

Ni katoa ririki ao te Ekaretia e tibwatibwa 40,000 te kaintekateka ae wiira inanon 70 aaba bwa te waaki ae reitinako ni moan katean te kona ni mwamwananga nakoia aomata ni kabuta te aonaaba. Inanon Aokati 2006 e a tia te Ekaretia ni bwaintangira 250 kaintekateka ae wiira aika boou nako Palau, te abamwakoro ma kaaina ae mena irabubua te maaire i maiaki mainikun te Philippines. Te burokuraem e kakabwaiaia maiuia nga ma nga, ao bon aia karaki aomata ao kainnanoia nga n aomata are e bon karika teimatoan te burokuraem n te kaintekateka ae wiira.

Mai mwiin te kabuanibwai, Junior Senardo, ae kaain te ekaretia teuana, e a tiku ni mwauku mai mwiin te ikoaki n te kanoanikaati nakon roroana 14 te ririki n nako. Te ikoaki aei e a katikua iaon te kainiwene man katan irouia tabeman ni karaoan mwakurin maiuna ni katoa bong. Anne e bitaki ni kabane n Aokati 16, 2006, ngke te Bootaki ibukin te Mauri i Palau e angan Junior teuana te kaintekateka ae wiira ae boou ae bwaintangiraaki man te Ekaretia. Ngkai Junior e a tauraoi nakon te kona n ira ana bootaki n te Taabati ao te takakaro n te booro nakon taai aika i mwaina.

E kakaitau naba Jonathan Remengesau ibukin te kakabwaia ni karekea te kaintekateka ae wiira ae boou. E koreaki rangana ibukin te aoraki ae te tioka inanon 2002. Ngke e a bon toki mwakurin ana kaintekateka ae wiira are e a mane, e a kakaea ae boou. E bon un nanona ni bobuakan te kaintekateka ae wiira ae boou—ni boona ae raka nakon U.S. $700—te boo ae ataia bwa e aki kona ni karekea man ana kareke mwane ae iai tiana. Kairababan te kaintekateka iaon ana kaintekateka are e a mane e bon kinikinika rangana ao e karika te mwaneka ae maraki. N tokina e a bwara nanona ni katoka iangoan kitanan mweengana. E bon kimwareirei ngke e ongo bwa e riai naba ni karekea te kaintekateka ae wiira man akea boona.

“Aio te moan tai ae iai temanna ae buokai n aron aei,” e taekina aei ngke e tekateka inanon ana kaintekateka ae boou.

Ana moan kaintekateka ae wiira Diraingas Edeyaoch ae tebwina ana ririki e roko man ana bwaintangira te Ekaretia n taai aika tibwa nako. Imwain te bwaintangira aei, e na bon uouotaki neiei nakon taabo ike nako iai. Ao ngkai e a ikawai riki, e a rikirake ni kangaanga irouia aomata bwa a na uouotia nakon ana tabo nako. Ngkai tamana ae baireia bwa e na uotia nakon te tabo ae rangi ni kukurei iai ngkana e tataraia.

Bon ti teniman maibuakoia aomata aika mwaiti i Palau ake a tia n anganaki te inaomata ngke a karekei kaintekateka aika wiira man te Ekaretia.

Te Minita Victor Yano ibukin te Bootaki n te Mauri e taekinna bwa te bwaintangira ae 250 te kaintekateka ae wiira bon te kakabwaia ae korakora nakoia aomata i Palau. E kaitaua te Ekaretia ngkai e kona ni karekea ibukia aomata aika iai te kangaanga nakoia n te kareke mwane ao naake a mwauku inanon te tai ae moan-te abwaabwaki ni butimwaai kaintekateka ae wiira n akea boona. E kaitauia taan tei man te Ekaretia Rebluud Kesolei, Koror Topside beretitenti n te Mwaanga, ao Bill Davis, manatia n te Tienta ni Ibuobuoki i Guam, ibukin babairean aron te bwaintangira aei ibukia kaain Palau.

Te moan waaki n te kaintekateka ae wiira bon teuana maibuakon ana waaki ae mwaiti ni ibuobuoki nakoia aomata te Ekaretia ae a tia ni kakamwakuri ni waaki ni kabuta te aonaaba. Angabwai mairouia kaain te Ekaretia ao tabeman riki mwaanena ana burokuraem te Ekaretia ni buokia aomata. Te burokuraem e kaineta buokaia ataei ao utu ibukia botanaomata nako ao aekakin aaro nako n kabebetea te korakai, ni buokia aomata ni bon buokia irouia, ao karekean te tai ibukin te ibuobuoki.