Hyrje te Veprat e Apostujve

Libri i Veprave të Apostujve formon një urë midis analit të jetës dhe mësimeve të Jezu Krishtit në katër Ungjijtë dhe shkrimet e veprat e Apostujve të Tij. Libri i Veprave të Apostujve ilustron se si Shpëtimtari e vazhdoi drejtimin e Kishës së Tij nëpërmjet frymëzimit të Frymës së Shenjtë dhënë atyre që mbanin çelësat e priftërisë. Fryma e Shenjtë ua zbuloi të vërtetën Apostujve, të cilët më pas e udhëhoqën Kishën dhe i dhanë mësim asaj. Apostujt gjithashtu kryen mrekulli në emrin e Jezu Krishtit. Nëpërmjet studimit vetjak të këtij libri, studentët do të mësojnë se si Kisha e Jezu Krishtit filloi të përhapej nga Jerusalemi “deri në skajin e dheut” (Veprat e Apostujve 1:8). Studimi i këtij libri gjithashtu mund t’i ndihmojë studentët ta kuptojnë urtësinë e ndjekjes së profetëve dhe apostujve modernë dhe mund t’i frymëzojë ata që të qëndrojnë me guxim si dëshmitarë të Jezu Krishtit.

Lluka e shkroi librin e Veprave të Apostujve si libri “i dyt[ë] i një vepre me dy pjesë. … Pjesa e parë njihet si Ungjilli sipas Llukës” (Udhëzuesi për Shkrimet e Shenjta, “Vepra të Apostujve”, f. 206, scriptures.lds.org; shih edhe Lluka 1:1–4; Veprat e Apostujve 1:1).

Libri i Veprave të Apostujve u shkrua pas Ungjillit të Llukës (shih Veprat e Apostujve 1:1), i cili ka të ngjarë të ishte shkruar në gjysmën e dytë të shekullit të parë Ps.K. Ne nuk e dimë se ku u shkrua.

Lluka ia drejtoi librin e Veprave të Apostujve një burri të quajtur Teofil (shih Veprat e Apostujve 1:1).

Libri i Veprave të Apostujve tregon ngritjen dhe përhapjen e krishterimit, duke filluar në kryeqytetin e krahinës judease të Jerusalemit dhe duke përfunduar në Romë, në kryeqytetin e madhërishëm të perandorisë. Ngjarjet e përshkruara te Veprat e Apostujve ndodhën përgjatë një periudhe gati 30-vjeçare (rreth viteve 30–62 Ps.K.) dhe përqendrohen kryesisht në shërbesat e Pjetrit (shih Veprat e Apostujve 1–12) dhe të Palit (shih Veprat e Apostujve 13–28). Pa librin e Veprave të Apostujve, njohuria jonë për historinë e hershme të Kishës do të ishte e kufizuar te sasia e vogël e dhënë nga letrat e Dhiatës së Re. Përveç kësaj, libri i Veprave të Apostujve siguron kontekst të vlefshëm historik për letrat e Palit.

Vendimtare në rritjen e Kishës së hershme ishin kthimi i Palit në besim (Veprat e Apostujve 9) dhe misionet e tij pasuese; vegimi që mori Pjetri lidhur me pranimin në Kishë të johebrenjve, të cilët nuk ishin kthyer më parë në besimin te judaizmi (Veprat e Apostujve 10:9–16, 34–35); dhe doktrinat e dhëna mësim në kuvendin e Jerusalemit (Veprat e Apostujve 15).

Siç shënohet te Lluka 24:49, Shpëtimtari i udhëzoi Apostujt se duhej t’i fillonin shërbesat e tyre vetëm pasi të “vishe[shin] me pushtet nga lart”. Veprat e Apostujve shënon dhurimin e kësaj fuqie nëpërmjet Frymës së Shenjtë dhe përshkruan rezultatet e saj dramatike, duke filluar me kthimin e mijëra njerëzve në besim në ditën e Rrëshajëve (shih Veprat e Apostujve 2). Gjatë gjithë librit të Veprave të Apostujve, Lluka theksoi veprimet e Frymës së Shenjtë mbi individë dhe bashkësi. Fraza “të visheni me pushtet nga lart” gjithashtu ka të ngjarë të nënkuptonte që Apostujt “morën dituri, fuqi të posaçme dhe bekime të veçanta, të dhëna normalisht vetëm në Tempullin e Zotit” (Bruce R. McConkie, Doctrinal New Testament Commentary, 3 vëll. [1965–1973], 1:859).

Veprat e Apostujve 1–2 Jezu Krishti u kryen shërbesë dishepujve të Tij për 40 ditë pas Ringjalljes së Tij dhe më pas ngjitet në qiell. Me anë të frymëzimit, Apostujt thërrasin Matian për të zënë vendin e lënë bosh në Kuorumin e Dymbëdhjetë Apostujve. Fryma e Shenjtë derdhet në ditën e Rrëshajëve. Pjetri dëshmon me guxim për Shpëtimtarin e ringjallur dhe rreth tre mijë njerëz kthehen në besim.

Veprat e Apostujve 3–8 Pjetri dhe Gjoni shërojnë një burrë që ka qenë i çalë që nga lindja. Pjetri dhe Gjoni arrestohen për predikimin dhe shërimin në emrin e Jezu Krishtit dhe çlirohen nga burgu. Apostujt thërrasin shtatë burra që t’i ndihmojnë në shërbesën e tyre; një prej këtyre burrave, Stefani, dëshmon përpara këshillit judeas dhe anëtarët e këshillit e vrasin atë. Filipi predikon anembanë Samarisë.

Veprat e Apostujve 9–12 Sauli kthehet në besim dhe fillon shërbesën e tij. Nëpërmjet një vegimi, Pjetri mëson se ungjilli duhet t’u predikohet johebrenjve. Herod Agripa I vret Apostullin Jakob (vëllanë e Gjonit) dhe fut në burg Pjetrin.

Veprat e Apostujve 13–15 Sauli dhe Barnaba thirren që të jenë misionarë. Ata hasin kundërshtim nga judenjtë dhe pranohen nga disa johebrenj. Udhëheqësit e Kishës takohen në Jerusalem dhe vendosin që të kthyerit në besim johebrenj nuk kanë nevojë të rrethpriten (ose të vazhdojnë ta zbatojnë ligjin e Moisiut) kur ata bashkohen me Kishën. Pali (sikurse quhet tani Sauli) niset në udhëtimin e tij të dytë misionar, së bashku me Silën.

Veprat e Apostujve 16–20 Pali dhe Sila forcojnë kisha të ndryshme që ishin krijuar më parë. Në Areopag [Kodrën e Marsit] në Athinë, Pali predikon që “ne jemi pasardhës të Perëndisë” (Veprat e Apostujve 17:29). Pali e përfundon misionin e tij të dytë dhe niset në një mision të tretë anembanë Azisë së Vogël. Pali vendos të kthehet në Jerusalem.

Veprat e Apostujve 21–28 Në Jerusalem, Pali arrestohet dhe vazhdon të dëshmojë për Jezu Krishtin. Zoti i shfaqet sërish Palit. Shumë judenj komplotojnë për ta vrarë Palin. Në Cezarea, ai dëshmon përpara Feliksit, Festit dhe Agripës. Anija ku ishte Pali mbytet në udhën për në Romë. Pali predikon ungjillin ndërkohë që ishte rob në shtëpinë e vet në Romë.