O Le Faatuatua e Fuli ai Mauga

O’u uso e ma tuafafine, se’i ou taulimaina muamua lava se mataupu patino.

O le Peresitene o le Ekalesia o le peresitene o le Ekalesia atoa. O lona ola, e le o sana. O lana misiona, o le tautua.

O lenei, e pei ona outou silafia uma, ua loa o’u tausaga. O Iuni na te’a nei na faailoga ai le 96 o o’u tausaga. Ua ou iloa mai le tele o punātala, le anoanoai o taumatematega e faatatau i lo’u malosi. Ou te manao e avatu sa’o se faamaninoga. Afai ou te ola pea mo nai nisi masina, o lona uiga o le a ou toeaina tele atu nai lo se isi lava peresitene na muamua o le Ekalesia ua tautua. Ou te le fai atu ona o se faalialiavale, ae o le agaga faafetai. O le masina o Ianuari na te’a nei, sa faia ai so’u taotoga tele. O se aafiaga faanoanoa, aemaise lava ona ou te le’i ma’i muamua i se falemai. Na uma lena fesili ae sosoo mai ma le isi, pe tatau ona toe i ai nisi o’u togafitiga. Sa ou filifili e faia. Sa ta’ua e o’u fomai o se vavega lava ia taunuuga. Ou te iloa na lelei na taunuuga ona o le anoanoai o a outou tatalo mo au. Ou te matua faafetai ai lava mai le ta’ele o lo’u loto.

Ua faataga au e le Alii ou te ola, ou te le iloa pe o le a le umi. Ae pe o le a lava le taimi, o le a tumau pea ona ou tuuina atu le mea silisili i o’u tiute. E le o se mea faigofie le pulefaamalumalu i lenei Ekalesia tele ma le lavelave. E leai se mea e le oo i ai le vaaiga a le Au Peresitene Sili. E leai ni faaiuga taua, leai se faaaogaina o tupe e faia e aunoa ma la latou faamaoniga. E maoae le tiutetauave ma le mamafatu.

Peitai, matou te galulue pea i le umi e finagalo ai le Alii. E pei ona ou fai atu ia Aperila na te’a nei, o loo matou i ai i Ona aao. Ou te lagona lava lo’u malosi; o loo lelei foi lo’u ola maloloina. O Lona finagalo o o matou loto foi ia. A oo mai foi le taimi mo se tasi e sui, o le a sologa lelei lava le suiga ma e faia foi e tusa ai ma le finagalo o Le e ona Ia lenei Ekalesia. O lea, matou te agai ai pea i luma i le faatuatua—ma o le faatuatua o le autu lena ou te fia talanoaina i lenei taeao.

Mai lava i le amataga, sa agaigai atu ai i luma lenei Ekalesia ma le faatuatua. O le faatuatua o le malosiaga lea o le Perofeta o Iosefa.

Ou te faafetai lava mo le faatuatua na afua ai ona ia alu atu i le vao e tatalo ai. Ou te faafetai ona o le faatuatua e faaliliu ma lolomi le Tusi a Mamona. Ou te faafetai ona o lona alu i le Alii e ala i le tatalo, lea na tali mai i le faaeeina mai o Perisitua Arona ma le Mekisateko. Ou te faafetai ona o le faatuatua, na ia faatulagaina ai le Ekalesia ma amatalia. Ou te faafetai ia te ia ona o le meaalofa o lona soifua ma se molimau i le moni o lenei galuega.

O le faatuatua foi o le mana ola lea na i tua atu o Polika Iaga. E masani ona ou manatunatu i le faatuatua tele sa ia faaaogaina e aumai ai se aofaiga toatele o tagata e faamautu i lenei Vanu o Sate Leki. Sa itiiti sona silafia o le eria. E lei vaai lava i ai o ia, vagana ai i se faaaliga. Ou te masalo sa ia suesueina nai faamatalaga utiuti sa i ai, ae sa toetoe lava e leai sina iota o le eleele po o le vai po o le tau na te silafia. Ae ina ua ia faatoa silasila atu i ai, sa ia fai mai e aunoa lava ma se faatuai, “O le nofoaga tonu lenei, tatou o” (B. H. Roberts, A Comprehensive History of the Church, 3:224).

Ma na faapena i Peresitene taitasi uma o le Ekalesia. E ui ina sa feagai ma tetee matautia, ae sa latou agai pea lava i luma ma le faatuatua. Pe o se akerise na faatamaia fua o a latou faatoaga. Pe o se lamala po o le maatiati o le taumalulu i le taimi o le tautotogo. Pe o ni sauaga a le malo. Po o le manaomia vave o galuega fesoasoani i tagata na afaina i le tsunami, po o mafui’e, po o lologa i atunuu eseese, o le mea lava e tasi. Sa gaogao fata o uelefea. E faitau miliona tinoitupe sa faasoasoa atu mo i latou e manaomia le fesoasoani, tusa pe auai i le Ekalesia pe leai—ae na fai uma lava i le faatuatua.

O se tausaga taua lenei i le talafaasolopito o le Ekalesia e pei ona outou silafia uma. O le 150 ai lea o tausaga o le oo mai o aumalaga o taavale tosolima a Uili ma Matini, ma aumalaga o taavale solofanua a Hunt ma Hodgett ia na latou o mai.

E tele mea na tusia e faatatau i lenei mea, ma ou te le tau auiliiliina atu. Ua outou masani uma lava i le tala. Ua lava le faapea atu, o i latou na o mai i se malaga umi mai le Atu Peretania i le vanu o le Vaituloto Masima Tele, na amata la latou malaga i le faatuatua. Sa itiiti pe leai foi so latou silafia o le mea o le a oo i ai. Peitai, sa latou agai pea i luma. Sa amata la latou malaga ma le faamoemoega tele. Na faasolosolo malie ona mou atu lena faamoemoega, a o latou agai atu i sisifo. Ina ua amata la latou malaga augavale e mulimuli atu i le Vaitafe o Palate ma agai atu ai i le vanu o le Vaisuamalie, sa toatele i latou na taia e le oti. Sa tau faasoasoa a latou meaai; sa pepe a latou asini; sa gaugau a latou taavaletoso; sa le lava ni mea e momoe ai ma ni lavalava. Sa matamataita matagi. Sa latou sailia ni malutaga, peitai sa leai se mea e maua. Sa fetuleia’i solo i latou e matagi malolosi. Sa matua matelaina moni lava i latou seia oo ina maliliu. E toatele i latou na maliliu ma tanu ai lava i eleele ua malo i le aisa.

O le mea na lelei ai, na tau atu i ai Franklin D. Richards ina ua taliu mai Egelani. Sa i ai sana taavale solofanua mama, ae e mafai ona alu saoasaoa. Sa sau o ia i lenei vanu. O le vaitau tonu lava lenei i le tausaga. O loo faagasolo le konafesi aoao. Ina ua maua e Polika Iaga le tala, sa tula’i a’e loa lava i luma o le faapotopotoga ma saunoa mai:

“O le a ou tuuina atu nei i le nuu le mataupu ma le autu mo Toeaina o le a lauga i le aso ma le konafesi, o le aso lona 5 lenei o Oketopa, 1856, e toatele o tatou uso ma tuafafine o loo i laufanua valevalenoa, faatasi ai ma taavale tosolima, ma atonu o le toatele o loo i ai nei i le tusa ma le 700 maila mai lenei nofoaga, ma e tatau ona aumaia i latou iinei, e tatau ona tatou auina atu se fesoasoani mo i latou. O le autu, ‘ia aumaia i latou iinei.’ Ou te manao i uso o le a lauga, ina ia malamalama o la latou autu, o tagata o loo i laufanua valevalenoa, ma o le mataupu mo lenei nuu o le aami lea o i latou ma aumaia i latou a o le’i oo mai le taumalulu… .

“O le a ou valaau atu i Epikopo i le asō, o le a ou le faatali mo a taeao, po o [le] isi aso, mo ni ’autoso se 60 o povi malolosi lelei, ma ni taavale solofanua se 12 po o le 15 foi. Ou te le manao e auina atu ni asini, ou te manao i ni solofanua lelei ma ni povi malolosi. O loo maua i le Teritori lenei, ma e tatau ona maua mai; e le gata i lea, ia aumai foi ni tone se 12 o falaoamata ma ni ave taavale solofanua lelei se 40, … 60 pe 65 ’autoso o povi malolosi, po o solofanua, ua faagutu… .

“O le a ou ta’uina atu ia te outou uma,” na ia saunoa ai, “o le a le mafai lava e lo outou faatuatua uma, lotu, ma galuega tau lotu, ona laveaiina se agaga e toatasi o outou i le malo selesitila o le Atua, sei vagana ua outou faataunuuina na mataupu faavae e pei ona ou aoaoina atu i le taimi nei. O e aumai na tagata o i ai i laufanua valevalenoa i le taimi nei, ma gauai patino atu i na mea ua tatou faaigoaina o mea faaletino, po o tiute faaletino, a le o lea, o le a le aoga lo outou faatuatua; o le a le aoga foi ia te outou ia aoaoga ua outou faalogo i ai, ma o le a outou gogoto ifo i seoli, sei vagana ua outou galulue i mea ua ou ta’uina atu ia te outou” (Deseret News, Oct. 15, 1856, 252).

O le taimi lava lea na ofo ane ai ni solofanua ma povi ma taavale solofanua malolosi. Sa tele le falaoamata na la’u ane. Sa vave foi ona faaputuputu ofu mafanafana ma mea e momoe ai. I totonu o se aso pe lua foi, a ua aga’i atu taavaletoso ua tutumu, i sasae i le mamafa o le kiona.

Ina ua taunuu atu le au laveai i le Au Paia mafatia, sa pei i latou o ni agelu mai le lagi. Sa fetagisi tagata ona o le faafetai. Sa la’u atu tagata i taavale solofanua, ina ia vave ona malaga atu i le nuu o Sate Leki.

E tusa ma le luaselau na maliliu, ae na laveaiina le toaafe.

Sa i ai faatasi ma tagata i na tulaga matautia i luga o laufanua valevalenoa le tina o le tina, o le tama o lo’u toalua. O ia o se tasi o le aumalaga o taavaletoso a Hunt.

O le taimi nei, e iloa atu i le tuugamau o lo’u toalua i le Fanuatanu o le Aai o Sate Leki, le tuugamau o le tina o lona tinamatua, o Mary Penfold Goble, o le sa maliu i lima o si ana tama teine a o ulufale mai i lenei vanu i le aso 11 o Tesema, 1856. Sa teu o ia i le aso na sosoo ai. Na maliliu lana fanau e toatolu i lena malaga umi. Sa matua mu i le aisa alofivae o lana tama teine na sao mai.

E maeu lava lea tala. E tumu i mafatiaga ma le matelaina, o le malulu foi ma le oti. E tumu i tala o vaitafe ua to’a ai le aisa ae sa tatau ona asaina; o ūū o le fesasaa’i o matagi, o le a’ega umi ma le faifai malie i le Tuasivi Papa. Pe a pasia lenei tausaga faamanatu, atonu o le a matua galo lava. Peitai, e faamoemoe o le a faamatalaina pea lava pea, e faamanatu ai i augatupulaga i le lumanai, le pagatia ma le faatuatua o i latou sa muamua atu. O lo latou faatuatua, o lo tatou tupuaga lea. O lo latou faatuatua o se faamanatu lea mo i tatou, o le tau sa latou totogiina mo le taugamalie ua tatou sapi ai nei.

Peitai o le faatuatua, e le na o mea tetele maoae e faaalia ai, e pei o le oo mai o paionia o taavale tosolima. E faaalia foi i nai mea iti, ae taua. Se’i ou faamatala atu se mea faapena.

Ina ua fauina le Malumlau o Manti pe tusa ma le 120 tausaga talu ai, sa faigaluega George Francis Paxman, o se kamuta e faamae’aina. O i la’ua ma lona toalua talavou o Martha, e toatasi le la tama ma le isi o loo faatalitali.

A o faapipii se tasi o faitotoa mamafa o le itu i sasae o le malumalu, sa mafatia George i se gasegase o le fifi [tulou]. Sa matua tigaina o ia. Sa faataoto o ia e Martha i se taavale toso, ma avatu ai i le taulaga o Nifae, ma faaee i se nofoaafi ma aumai ai i Provo. O iina na maliu ai o ia. E le i toe faaipoipo [Martha], sa avea tumau ma se fafine ua oti lana tane mo le 62 tausaga, ma tausia ia lava i ana galuega su’ilima.

Faataga mai a’u e liliu mai lenei faamatalaga ae faapea atu, ina ua ma faamau ma lē o le a ma faaipoipo e fai ma o’u toalua, sa ou tuuina atu ia te ia se mama. Ina ua ma faaipoipo, sa ou tuuina atu ia te ia se mama faaipoipo. Sa ia faaaogaina mo le tele o tausaga. Ona oo lea i se tasi aso, sa ou matauina ua tago aveese ae faaaoga le mama auro lenei. O le mama a le tina o lona tina. O le mama na ave i ai e lona toalua, o George. O le mama, na pau lea o se mea o lenei olaga na tuua [e George]. I se tasi aso i le tautotogo, sa teuina ai e Martha lona fale. Sa ia la’uina uma meaafale i fafo ina ia matua faamama lelei ai le fale. A o lulu ese le vaomago mai le faamalu, sa tilotilo ifo i lona lima ma iloa ai ua leai se mama. Sa ia su’eina faatapito ma le faaeteete. Na o le pau lava lea o le mea faitino e manatua ai lona toalua pele. Sa ia saluina le vaomago i ona lima, ae sa le i maua ai le mama. Sa tafe ifo ona loimata. Sa alu ifo i ona tulivae ma tatalo ai, ina ia fesoasoani mai le Alii e sue le mama ia maua. Ina ua pupula ona mata, sa toe tilotilo ifo o ia i lalo, ma iloa atu ai.

O lea ua ou uuina nei i lo’u lima. E laititi tele e le mafai ona iloa uma mai. E 18 le mamafa o le auro, ua tuai, mafoefoe ma pi’o. Peitai, e manatua ai le faatuatua, le faatuatua o se fafine ua oti lana tane, o lē sa augani atu i le Alii ona o lona mafatia tele. O lena faatuatua o le punavai lea o le malosi. O le pogai o le faamoemoe ma le talitonuina. O le faatuatua faatauvaa lenei, e manaomia e i tatou uma lava.

I le faifai pea o lenei galuega tele, o le faatuatua faateleina o le mea lea ua sili ona tatou manaomia. A leai lena faatuatua, o le a to’a le galuega. A i ai le faatuatua, e leai se tasi e mafai ona ia taofia lona alualu i luma.

Na fetalai mai le Faaola, “Afai e tusa lo outou faatuatua ma le fua o le sinapi, e fai atu outou i lenei mauga, Alu atu ia oe i le la mea; ona alu atu ai lea; e leai foi se mea tou te le mafaia” (Mataio 17:20).

Na tautino atu e Alema i lona atalii o Helamana, “Ia e talai atu ia te i latou le salamo ma le faatuatua i le Alii o Iesu Keriso; ia e aoao atu ia te i latou ia faamaulalo i latou, ma ia agamalu, ma lotomaulalo; ia aoao atu ia te i latou e tetee atu i tofotofoga uma a le tiapolo, i le faatuatua i le Alii o Iesu Keriso” (Alema 37:33).

Ia faamanuia mai le Alii ia i tatou i se faatuatua i le galuega tele o loo avea ai i tatou ma itutino. Ia avea le faatuatua o se lamepa e taialaina i tatou i le po, i lona malamalama. Ia muamua atu ia te i tatou, o se ao faaniutu i le ao.

Ou te tatalo ai ma le lotomaulalo, i le suafa paia ma le mamalu o Ia, o le malosiaga o lo tatou faatuatua, le Alii ia o Iesu Keriso, amene.