Vuli mai na Bula Oqo

Ena dua na gauna sa oti au a vakasamataka tiko na veika vivinaka au sa sotava ena noqu bula. Ena noqu dau vakavinavinakataka na Tamaqu Vakalomalagi me baleta na veivakalougatataki kei na veimadigi totoka oqo au a raica kina, ni levu cake mai na kena e liu, na kena bibi na ituvatuva ni noqu bula.

E vuqa na gauna bibi kei na veisau ni noqu bula a yaco ena gauna au se cauravou kina. Na ivakavuvuli au a vulica mai kina e veisautaka na noqu bula ka tuvanaka na kequ icavacava. Ni sega na veika oqo, au a rawa ni yaco meu tamata duatani sara kei na vanua vakatani mai na kena au sa mai tu kina nikua. Ena yakavi nikua, au gadreva meu vosa vakalekaleka ena vica na miniti me baleta na veika eso au a sotava mai kei na veika au sa vulica mai kina.

Au na sega ni guilecava rawa e dua na neitou sota vakaqito kei na dua tale na timi ni koronivuli torocake. Au a taura toka na itutu ni wigi e muri ka noqu ilesilesi meu na tarovi koya toka na linebacker se meu cici me viritaka rawa mai vei au o quarterback na polo. Na vuna au nanuma tikoga kina vakavinaka na qito oqo baleta na tamata e tiko mai na yasana kadua—o koya meu na tarova—e tamani tamata vakaitamera.

Au sega sara ni dua na tamata balavu dauqito e vuravura. Ia au nanuma ni tamata oqo e rawa ni vakakina. Au nanuma sara niu raici koya yani kau nanuma ni rairai vakaruataki na kequ bibi. Mo ni kila tiko, na noqu qito o ya e se sega kina na itataqomaki ni qito era sa dau dara tu nikua na dauqito. Na noqu isala ni qito e leca ka sega na itataqomaki ni mata.

Na levu ga ni noqu vakasamataka, na levu cake ni noqu liaci au: ni kevaka meu na laiva me toboki au, au na rairai rawa ni kailavaki ira tiko na noqu timi ena vo ni yabaki mai valenibula.

Au kalougata, niu tamata totolo. Ia na totoka ni imatai ni veimama, au a drotani tiko mai vua.

Vakavo ga ena dua na gauna o ya.

E dua na quarterback a vakasukasuka me na qai pasi mai. Au a galala tu. A viri ka tubu yani vei au na polo.

Na leqa walega e tiko o ya ni sa vadugu mai dakuqu na cici. Ni sa voqa mai, au nanuma ni kevaka au na ciqoma na polo sa matata tu ga niu na vakasa i valenibula. Ia sa vuka donu yani vei au na polo ka ratou sa nuitaki au na noqu timi. Au sa qai dodoliga yani … ena iotioti ni gauna o ya … au rai cake yani.

Sa tu e mataqu o koya.

Au vakasamataka na kena sa tau e ligaqu na polo. Au vakasamataka sara niu sa saga meu ciqoma tikoga. Au vakasamataka na rorogo ni polo ni sa lutu e ra. Ni oti o ya, au sa sega tale ni kila na cava a yaco baleta ni a cumuti au vinaka sara ga o koya na tamata levu o ya kau lecavi au sara ga kina. E dua ga na ka au bau vakasamataka rawa o ya na kena voqa mai dakuqu niu sa matabuto, “Rauti iko vinaka ni ko via qito ena timi cala.”

E a noqu dauniveivakatavulici ni veicaqe mai koronivuli o William McKinley Oswald. E dauniveivakatavulici vinaka ka dau vakauqeti au sara vakalevu ena noqu bula. Ia au vakabauta ni a rairai vulica na vakavinakataki ira na qito mai vua e dua na satini ni mataivalu.

Ena siga o ya, ena nona vosa ena gauna ni sa veimama, a vakaraitaka tale vei ira na timi na pasi au a vakalutuma. E a qai dusi au mai ka kaya, “E rawa vakacava mo cakava o ya?”

E a sega ni vosa mai lomana.

“Au gadreva meu kila na vuna o vakalutuma kina na pasi o ya.”

Au kaka vakalailai kau sa mani tukuna ga na ka dina. “Au a sega ni raica na polo,” au a kaya.

A raici au o dauniveivakatavulici ka kaya, “Sa dina, o sega ni raica na polo. Kakua ni cakava tale. Na mataqali cala vakaoqori eda na druka kina.”

Au dau dokai Coach Oswald, ka dina ga niu rarawa sara vakalevu, au sa nanuma meu sa na vakamuria ga na lewa nei Dauniveivakatavulici. Au a vakadeitaka kina niu na sega tale ni calata meu raica na polo, ena gauna mada ga au na rabolaki kina mai vei koya na tuwawa ni Mongoli o ya ena yasana kadua.

Keimami a qai cici tale yani ki rara ka tekivu na ikarua ni veimama. E a niu ga kei madrai na qito ka dina ga ni a qito sara vakavinaka na noqu timi, keitou sa muri tiko ena va na poidi ena ikava ni kota.

Sa kaciva na noqu naba o quarterback ena qito e tarava. Au cici yani. Au sa baci galala tale. Sa tubu yani vei au na polo. Ia ena gauna oqo, sa tiko e liu vei au o koya na tuwawa o ya ka sa na rawa sara ga me ciqoma koso na polo.

A rikata cake yani na polo ia a cawadru mai ligana na polo. Au a rika cake yani, ka sa mataqu tikoga ki na polo, ciqoma kau tau yani ki ra meu sikoa ka keitou sa qaqa.

Au sa sega ni nanuma rawa na kena marautaki na qaqa o ya, ia au sega ni guilecava na rairai ni matai Coach Oswald.

“Oqori na sala, mo raica tikoga kina na polo,” a kaya o koya.

Au vakabauta niu a marau tu me dua na macawa.

Au sa sotava e levu na turaga kei na marama rogo. E dina ga ni duidui na nodra kila, taledi, kei na rai, ia era tautauvata ena ka oqo: era dau cakacaka ena yalodina ka gugumatua me ra rawata kina na nodra inakinaki. Sa ka rawarawa sara me da vagolei tani ka matabuto ena veika bibi ni noda bula. Au sa saga meu nanuma tiko na lesoni eso au a vulica mai vei Coach Oswald ka vakaliuca na yavunibula e bibi vei au meu rawa kina ni raimatua tiko ki na veika e vakaibalebale dina.

Au sa kerei kemuni mo ni vakadikeva na nomuni bula. Vakadeitaka na vanua ko ni sa tiko kina oqo kei na ituvaki cava ni bula ko ni vinakata. Tauyavutaka na inakinaki e veivakauqeti, dokai, ka savasava ka na vakabulabulataka na nomu vakanananu ka na tauyavutaka e dua na marau ni yalo. Ka mo raici ira matua sara tiko. Cakacaka vagumatua mo rawati ira kina.

“Kevaka e dua me sa na tekivu rawa ka ena veika sa lavaka tiko,” a vola o Henry David Thoreau, “ka saga me tekivu me bulataka na bula sa tatadrataka tiko mai, ena yaco me na rawa ka e sega ni dau namaki tu.”¹

Sa kena ibalebale, kakua ni vagolea tani na matamu mai na polo.

E dua tale na lesoni au a vulica rawa mai na qito o ya ni da sa bikai tu e ra mai vei ira na dauqito e lewe 10. O ya na qito ni Koniferedi ni Rocky Mountain ka’u sa kacivi meu cicivaka yani e liu na polo e lomadonu meu laki sikoa. Au a taura yani na polo ka ciciva yani na kedra maliwa na dauqito. Au sa kila tu niu sa voleka sara ki na laini, ia au sega ni kila na kena voleka. E dina ga niu sa bikai tu e ra, au a dedeka yani vakalailai ki liu na ligaqu kau sa tara rawa. Na laini ni sikoa sa rua toka ga na idi na kena yawa.

Ena gauna o ya, au a temaki meu tosoya yani ki liu na polo. E a rawa niu cakava. Ia ena gauna sa dreti ira laivi kina o referi, sa rawa sara ga e kea meu tamata qaqa. Ena sega vakadua ni dua ena kila.

Au dau tadra voli tu mai na gauna oqo niu a se cauravou lailai. Ka sa tu sara ga e kea meu cakava. Ia au qai nanuma na vosa nei tinaqu. “Joseph,” e dau kaya vakavuqa vei au, “cakava ga na ka dodonu, se cava ga ena tarava mai. Cakava tikoga na veika dodonu ka na yaco me vinaka na veika kecega.”

Au a vinakata sara ga meu sikoa e kea. Ia mai na noqu laurai niu sa tamata qaqa mai vei ira na noqu itokani e vinaka cake sara vei au meu tamata qaqa e matai tinaqu. Au a qai biuta tu ga na polo e kea. E vo toka e rua na idi mai na laini ni sikoa.

Au a sega ni kila ena gauna o ya, ia o ya na gauna meu liaci au kina. Kevaka meu a tosoya na polo, e a rawa sara ga meu tamata qaqa ena dua na gauna, ia na kena saumi na lagilagi vakayago ena rawa ni kauta mai na idole ena vakacacana na noqu bula. Ena rawa me curuma tu na yaloqu e dua na mawe ni mavoa ka na tu ga vei au ena noqu bula taucoko. Au sa kila tu meu na cakava ga na ka dodonu.

Na Rarama i Karisito ena vukei keda me da kila kina na vinaka mai na ka ca. Ena gauna eda na vakatara kina me valuta laivi na veitemaki na voqa ni noda vakasama—oqori ena yaco kina me dredre na vakatulewa.

Erau vakavulica vei au na noqu itubutubu meu dau kidava totolo ni dau yaco mai na veivakatovolei ka meu kaya vakatotolo ka vakaukauwa na “Sega!” Au sa vakasala vakakina vei kemuni. Dro tani mai na veitemaki.

E dua tale na lesoni au a vulica rawa o ya na marau ni veivukei vei ira na tani. Au sa talanoataka oti na tamaqu, ka a bisopi ni neitou tabanalevu, e a tukuna vei au meu vakatawana na neitou qiqi ka kau kakana kei na iyaya ki na nodra veivale na vakaleqai tu. E a sega ni o ya walega a gadreva tu me vukei ira yani na vakaloloma tu.

Ena vitusagavulu ka lima na yabaki sa oti, a dabe vakatulewa tiko kina o Bishop William F. Perschon ena iKava ni Tabanalevu ena iTeki o Pioneer mai Salt Lake City. E a tadu mai Jamani o koya, e a curuvou ena Lotu, ka rogorogo vanuatani tu ga na nona ivosavosa. E daunibisinisi vinaka o koya ia na ka e kilai levu kina o koya o ya ni daulomani ira vakalevu na tamata.

Ena soqoni ni matabete ena veimacawa, e dau cakava o Bishop Perschon me ra cavuta o ira na lewe ni Matabete i Eroni na malanivosa oqo: “Na matabete o ya na veiqaravi; baleta ga ni’u lewe ni matabete, au na veivukei.”

E sega walega ni dua na ivosavosa. Ni ra gadreva na yada me ra vukei, era maqusa yani o Bisopi Perschon kei ira na lewe ni Matabete i Eroni me ra veivuke e kea. Ni tara na valenilotu, era a veivuke kina o Bisopi Perschon kei ira na lewe ni Matabete i Eroni. Ena gauna e gadrevi kina na loga ni dovu kei na pateta ena iteitei ni welefea me wereci se tamusuki, era a laki veivuke kina o Bisopi Perschon kei ira na lewe ni Matabete i Eroni.

E muri, a qai laki veiqaravi o William Perschon me lewe ni mataveiliutaki ni iteki ka laki vakauqeta kina e dua na bisopi cauravou na yacana o Thomas S. Monson. Ena veiyabaki ni 1950, e a kacivi o Bisopi Perschon me dabe vakatulewa ena tabana ni kaulotu e Swiss-Austria ka vakaitavi sara vakalevu ena kena tara na isevu ni valetabu e “vanua tani” mai Bern e Switzerland.

Ni ko vakasamataki Bisopi Perschon ena dredre mo na sega ni vakasamataki koya ni dau kauwai ka lomani ira na tamata kei na gugumatua me vakavulica na ivakarau ni itovo o ya kivei ira tale eso. Kivei ira na cauravou lewe ni matabete i Eroni ka vakatulewa tiko kina vaka-bisopi, e a ruasagavulu ka ciwa vei ira era laki yaco me bisopi e muri. E tini vei ira era a laki kacivi ena mataveiliutaki ni iteki. E lima era a laki peresitedi ni kaulotu e muri, e tolu era a kacivi me ra peresitedi ni valetabu, ka rua erau a laki Vakaitutu Raraba.²

Kemuni na veitacini, oqori na kaukauwa ni dua na iliuliu qaqa. Oqori na kaukauwa ni veiqaravi.

E dina ga niu a sega sara ni kila vakavinaka ena gauna o ya, ia sa qai matata vei au oqo ni ivakavuvuli kece oqo—kei na kena tale eso au a vulica niu se cauravou—e a vakayavutaki au ka a tara cake kina na noqu bula.

Eda taukena kece tu na isolisoli vakayalo. Eso era sa vakalougatataki ena isolisoli me ra vakabauta, eso tale ena isolisoli ni veivakabulai. Ena loma ni Lotu, sa tiko kece sara kina na isolisoli vakayalo. Vei au, e rairai e dua beka na isolisoli vakayalo kau sa vakavinavinaka kina vakalevu niu sa vakalougatataki kina o ya na yalo talairawarawa. Niu dau rogoca na nodrau veivakasalataki vuku na noqu itubutubu se iliuliu ni Lotu, au dau vakarorogo ka saga me tiki tu ni noqu vakanananu kei na noqu itovo.

Kemuni na Veitacini ena matabete, au sa kerei kemuni mo ni teivaka e dua na yalo ni talairawarawa. E vakavulica na iVakabula ni “ko koya yadua sa rogoca na noqu vosa, ka cakava, ka’u na vakatautauvatataka kei na tamata vuku … ia ko koya yadua sa rogoca na noqu vosa oqo ka sega ni cakava, ena vakatautauvatataki kei na tamata lialia.”³

Eda na kila vakacava ni da sa tamata vuku se lialia? Ena gauna eda rogoca kina na ivakasala vakalou eda na muria sara. Oqori ga na macala ni tamata vuku se lialia.

Na ka vinaka cava beka ena kauta mai vei keda ni da vakarorogo ki na veivakasalataki vuku ka qai sega ni muria? A cava na kena yaga na veika sa sotavi keda ka da sega ni vuli mai kina? A cava na kena yaga na ivolanikalou kevaka eda na sega ni karona na vosa ka umanaka ena noda bula?

Sa yalataka tu o Peresitedi Gordon B. Hinckley ni “[Tamada Vakalomalagi] ena sovaraka mai na ka ni veivakalougatataki kivei ira era lako voli ena talairawarawa ena Nona ivakaro.”⁴

Au semata oqo ena nona vosa.

Au sa vakadinadinataka ni o Jisu sa iKoya na Karisito, na iVakabula ni kawatamata kecega. Au vakadinadinataka ni sa tiko vata kei keda na Kalou. E kauwaitaki keda ka lomani keda na luvena. O ira na Parofita, daurairai, ka dauvakatakila era muataka tiko na ilakolako ni Lotu i Jisu Karisito sa vakalesuimai. Sai Peresitedi Gordon B. Hinckley na parofita ni Lotu edaidai ena vuravura oqo.

Au sa vakavinavinaka vua na noqu Dauveibuli ena vuku ni bula totoka oqo ka soli vei keda na veimadigi yadua me da vulica kina na veilesoni eda na sega ni rawata mai na dua tani tale na ka.

Kemuni na veitacini lomani, me da sa tuvanaka na inakinaki savasava ka cakacakataka me da rawata sara, cakava ga na ka dodonu, ka dodoliga yani ena loloma kivei ira na tamata era wavoliti keda tu. Sa noqu masu oqo ka noqu ivakadinadina, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.