Na Kaukauwa Veivakabulai ni Veivosoti

iVakatakilakila

Kemuni na taciqu kei na ganequ kei na noqu itokani, au tu e matamuni ena yalomalumalumu kei na masumasu. Au gadreva meu vosa ena kaukauwa veivakabulai ni veivosoti.

Ena veidelana totoka kei Pennsylvania era bula voli kina e dua na ilawalawa tamata vakabauta Vakarisito ena dua na bula rawarawa, e sega na nodra motoka, na livaliva, se na misini vovou. Era cakacaka vakaukauwa ka bula ena dua na bula malua, sautu ka tawase tani mai na vuravura. E levu na kedra kakana e kau ga mai na nodra iteitei. Era culacula ka botabotani ka talia na nodra isulu na marama, na isulu maqosa ka rawarawa ga. Era kilai na tamata oqo me ra Amisi.

E vakaitikotiko e dua na draiva ni lori ni sucu yabaki 32 kei na nona matavuvale ena itikotiko ni nodra Qara ni Nikeli. E sega ni Amisi ko koya, ia na sala e dau tomika kina na sucu e lako ki na veitikotiko ni lobasucu vei ira na Amisi, ka sa kilai tu kina ko koya me dau kau sucu galugalu. Ena Okotova sa oti a vakasauri na yali ni yalona kei na nona lewa e loma. A beitaka na Kalou ena nona vakasama ni vakavuna na mate ni luvena ulumatua kei na so tale na vakasama sega na kena dina. A curuma yani na nodra koronivuli na Amisi ka sega ni dua na vuna, a sereki ira na tagane kei ira na qase, ka vesuki iratou na 10 na goneyalewa. A vanai iratou na yalewa, e vakamatea e lima ka vakamavoataka e lima. Oti e qai vakamatei koya vakataki koya.

Na ivalavala rerevaki oqo a vakavuna na yaluma levu vei ira na Amisi ia e sega na cudru. E tu na mosi ka sega na yaloca. E sega ni bera na nodra veivosoti. Era lako yani vakailawalawa vei iratou na nona matavuvale na dau kau sucu ka ratou kune rarawa voli. Ni ra soqoni vata yani na vuvale nei ko ya na dau kau sucu e na nona itikotiko ena siga ni oti na vanavana, a qai lako yani e dua na nodratou itokani Amisi, a mokota na tamai koya na tamata ka a vanavana sa mate, ka kaya, “Keimami na vosoti iko.”¹ Era a sikova yani na wati koya na dau kau sucu ko ira na nodra iliuliu na Amisi ka vakaraitaka na nodra lolosi, na nodra veivosoti, nodra veivuke, kei na nodra loloma. E rauta ni veimama na kedra iwiliwili era a tiko ena veibulu vua na dau kau sucu, era Amisi. Era sureti iratou na nona matavuvale na dau kau sucu ko ira na Amisi me ratou lako yani ki na veibulu vei iratou na goneyalewa eratou a vakamatei. A lutuki ira na Amisi e dua na vakacegu vakasakiti ena veitokoni kina na nodra vakabauta ena gauna ni tiko yavavala oya.

A tukuna umauma e dua ka vakaitikotiko e kea na veika a yaco ena leqa sega ni namaki ko ya ena nona kaya, “E tautauvata na vosa keimami vosataka, e sega ni vosa vakavalagi walega ia e dua na vosa ni veikauwaitaki, e dua na vosa ni veiwekani, [ka] vosa ni veiqaravi. Io na vosa ni veivosoti.”² Na kena sovaraki na taucoko ni nodra vakabauta ena ivakavuvuli ni Turaga ena Vunau mai na Ulunivanua: “Caka vinaka vei ira sa cati kemudou, ka masulaki ira sa vakalialiai kemudou, ka vakacacani kemudou.”³

Eratou a qai tukuna raraba na veimalanivosa oqo na nona matavuvale na dau kau sucu ka a vakamatei iratou na le lima na goneyalewa:

“Kivei ira na neitou itokani, wekai keitou, kei ira na lewe ni itikotiko:

“E vinakata na neitou matavuvale mo ni kila vakayadua sara ni keitou sa vakadrukai ena veivosoti, na loloma soli wale, kei na loloma cecere ko ni vakaraitaka vei keitou. Na nomuni loloma ki na neitou matavuvale sa vukea na kena basika na veivakabulai keitou gadreva vakalevu sara. Na masu, na senikau, na ivola, kei na ka ni loloma ko ni solia e tara na yaloi keitou ena sala ka na sega na vosa e vakamacalataka rawa. Na nomuni yalololoma e sivia na neitou matavuvale, na noda itikotiko, ka sa veisautaka na noda vuravura, ena vuku ni ka oqo keitou sa vakavinavinaka kina mai vu ni yaloi keitou vei kemuni.

“Ni yalovinaka ka kila ni voroka na yaloi keitou na veika sa yaco. Keitou vakasinaiti ena yaluma ena vukudra na wekai keitou na Amisi keitou dau lomana ka keitou na lomana tikoga. Keitou kila ni ra tu mai liu na veisiga dredre vei ira na veimatavuvale ka sa mai yali na nodra daulomani, keitou na dau vakanuinui ka vakabauta tikoga na Kalou ni veivakacegui kecega, ena gauna eda segata kece tiko kina me da tara cake tale na noda bula.”⁴

E rawa vakacava vei ira kece na Amisi me ra vakaraitaka na ivakaraitaki ni veivosoti vakaoqo? E baleta na nodra vakabauta na Kalou kei na nodra vakabauta na Nona vosa, ka ni tiki ni nodra bula mai loma. Era raici ira ni ra tisaipeli i Karisito ka ra vinakata me ra muria na Nona ivakaraitaki.

Ena nodra rogoca na leqa sega ni namaki oqo, era vakau ilavo e vuqa na tamata vei ira na Amisi me saumi kina na veiqaravi vakavuniwai vei iratou na le lima na goneyalewa eratou se bula tiko ka vakakina na isau ni veibulu vei iratou na sa mate. Me ikuri ni ivakaraitaki ni nodra bula vakatisaipeli, era a lewa na Amisi me ra wasea eso na ilavo vua na nona yada na dau kau sucu kei iratou na luvedrau e le tolu baleta ni ratou a vakaleqai talega ena leqa sega ni namaki oqo.

E sega ni ka vagauna na veivosoti me vaka vei ira na Amisi. Ni ra vakacacani ka vakamatei na gone, e vuqa vei keda era na sega mada ni nanuma na veivosoti. E kena ivakarau vakatamata me da cudru. Eda nanuma ni dodonu “me da sauma” vua e dua e vakavuna na mavoa vei keda se ki na noda matavuvale.

Ko Dr. Sidney Simon, e dua na vakaitutu kilai ena kilai ni veika e yaga, e tukuna e dua na ivakamacala uasivi ni veivosoti me vaka na kena vakayagataki ena keda isema vakatamata:

“Na veivosoti sai koya na kena sereki ka vakayagataki ena veika vinaka cake na igu ka dau vakamaumautaki tu ena noda yaloca, noda maroroya tu na cudru, kei na noda vakamacara na mavoa bula. Sai koya na noda kila na kaukauwa e dau tu ga vei keda kei na noda vagolea na noda rawa ka sega ni vakaiyalayala me da kila ka ciqomi ira na tamata kei keda.”⁵

E vuqa vei keda eda gadreva na gauna me da lako sivita kina na mosi kei na yali ni noda daulomani. Eda na raica na veimataqali iulubale kecega ena kena lokuyarataki na veivosoti. E dua vei ira na iulubale oqori sai koya na noda waraki ira tiko era caka cala me ra veivutuni ni se bera ni da qai vosoti ira. Io na lokuyara oqori sa dau vakavuna na noda sega ni rawata na vakacegu kei na marau e rawa ni noda. Na cala ni noda dau nanuma tu na rarawa ni veigauna balavu sa oti ena sega ni kauta mai na marau.

Eso era dau katona tu na ca me dua taucoko na gauna ni bula, ka ra sega ni kila ni veivosoti ena yaloqaqa vei ira era caka cala vei keda e taucoko ka veivakabulai.

E dau rawarawa na veivosoti ni, me vakataki ira na Amisi, da vakabauta na Kalou ka vakanuinui ki na Nona vosa. Na vakabauta vakaoqori “ena rawa kina vua na tamata me rawa na itovo ca duadua vakatamata. E rawa talega kina vua na tamata me raibaleti koya. Ka bibi cake, ni na rawa kina vua me veivosoti.”⁶

Oi keda kece eda vakamavoataki mai na veika e sega ni vakaibalebale. Eda sega ni rawa ni kila se vakamacalataki ira. Eda na sega beka ni kila rawa na vuna e yaco kina eso na ka ena bula oqo. Na ibalebale ni so na veika rarawa eda sotava e kila duadua ga na Turaga. Ia ni sa yaco sa dodonu me da vosota. E kaya ko Peresitedi Howard W. Hunter ni “kila na Kalou na veika eda sega ni kila ka raica na veika eda sega ni raica.”⁷

E cauraka ko Peresitedi Brigham Young na vakasama bibi ni so na noda rarawa e vakainaki ena nona kaya: “Na veika dredre kece sara e rawa ni sotava e dua na ka bula ena yaco vei ira na lewe vica, me ra vakarautaki kina me ra na marautaka na iserau ni Turaga… . Na veivakatovolei kei na veika kece sara ko sotava e yaga me baleta na nomu vakabulai.”⁸

Kevaka eda rawa ni kunea e yaloda na veivosoti me baleti ira era vakavuna na mosi kei na mavoa, eda na laveti cake ki na dua na ivakatagedegede cecere ni yalodei kei na tiko vinaka. Eso na vakadidike e kune kina ni o ira era vakavulici me ra dau veivosoti era na yaco me ra “sega ni dau cudrucudru, nuidei, ka sega ni dau yalolailai,” ka na yaco kina na tiko vinaka vakayago.⁹ E dua tale na mataqali vakadidike vata oqori e kune kina ni “veivosoti e isolisoli ni veivagalalataki [ka] rawa ni ra solia vei ira vakataki ira na tamata.”¹⁰

Ena noda gauna sa vakauqeti keda na Turaga, “Mo dou veivosoti vakai kemudou” e qai cakava me ka e gadrevi ena Nona kaya, “Koi au na Turaga, au na vosoti ira ga au sa lewa, ia koi kemudou sa kilikili mo dou vosota na tamata kecega.”¹¹

A ciqoma e dua na marama ka a sotava mai e dua na veisere mosimosi na ivakasala uasivi mai vua na nona bisopi: “Maroroya toka e yalomu e dua na tikina ni veivosoti, ni yaco mai, kidavaka yani ki loma.”¹² Vei ira na Amisi, a sa tu rawa baleta ni “veivosoti e tiki bibi ni [nodra] lotu ka dau vakilai e yalodra.”¹³ Na nodra ivakaraitaki ni veivosoti e ivakaraitaki titobu ni loloma Vakarisito.

Eke e Salt Lake City ena 1985, a mate kina vakaloloma ko Bisopi Steven Christensen, ni sega ni dua na nona cala, ena dua na gasaukuro ka kena inaki me kau tani kina na nona bula. O koya e luvedrau ko Mac kei Joan Christensen, e wati Terri, ka tamadratou e le va na gone. Ena nodrau veivakadonui na nona itubutubu au wasea kina na veika eratou vulica mai na veika oqo. Ni oti na ivalavala vakadomobula oya, era dau vakamuri iratou wavoki na matavuvale na Christensen na tabana ni itukutuku. Ena dua na gauna a vakacudruya e dua na lewe ni matavuvale na nodra veivakasosataki oqo na tabana ni itukutuku, a mani yaco me qai tataro ga o Mac, na tamai Steven. A qai vakasamataka ena gauna oya o Mac, “Ena rawa ni vakarusa na neitou matavuvale na ka oqo kevaka keitou sega ni vosota. Ena sega ni oti na loma ca kei na veicati kevaka keitou sega ni kauta tani mai lomai keitou.” A yaco mai na veivakabulai kei na vakacegu ni ratou sa vakasavasavataka na yalodratou mai na cudru na matavuvale ka rawa me ratou vosota na tamata a kauta tani na nona bula na luvedrau.

E rua tale na leqa vakarerevaki vakaoqo a qai yaco walega oqo e Utah ka vakaraitaki kina na vakabauta kei na kaukauwa veivakabulai ni veivosoti. A vakaraitaka o Gary Ceran, ka ratou a mate na watina kei na rua na luvena ena yakavi ni Kirisimasi ena kena laucoqa na nodratou motoka mai na dua na lori, na veivosoti kei na veikauwaitaki vua na draiva ka beitaki ni a mateni tu. Ena Feperueri sa oti, ni coqa na motoka nei Bisopi Christopher Williams’s e dua tale na motoka, a mani lewa kina me “vosota ga” na draiva ka a vakavuna na vakacala ka me rawa ni yaco na ivalavala ni veivakabulai ka kakua ni dua na ka e vakalatilati kina.¹⁴

Na cava beka e rawa ni da vulica kece mai na veika vakaoqo? Eda na gadreva me da raica ka kila na yalo cudru. Ena taura na yalomalua me da rawata kina, ia kevaka eda na tekiduru ka kerea vei Tamada Vakalomalagi na yalo ni veivosoti, ena vukei keda ko Koya. E gadreva vei keda na Turaga me da “vosota na tamata kecega”¹⁵ me da vinaka ga kina o keda “na yaloca ena vakalatia na tubu vakayalo.”¹⁶ Ena gauna eda vagalalataki keda kina mai na yaloca kei na cudru ena qai rawa vua na Turaga me solia na vakacegu ki yaloda, me vaka ga a vakayacora vei ira na Amisi, na matavuvale na Christensen, na Ceran, kei na William.

Io, ena gadrevi me taqomaki na itikotiko mai vei ira na dau basulawa baleta ni sega ni rawa ni, veisaqasaqa na loloma kei na lewa dodonu.¹⁷ A vosa vakavinaka sara ena vakasama oqo ko Bisopi Williams ena nona kaya, “Na veivosoti e ivurevure ni kaukauwa. Ia e sega ni sereki keda mai na isau ni noda ivalavala.”¹⁸ Ni yaco na veileqa rerevaki, me da kakua ni sotava ena noda segata me da sauma lesu, ia laiva me yaco na lewa dodonu, qai biuta me lako. E sega ni rawarawa na noda laiva me lako ka vakalala na yaloda mai na cudru. Sa solia vei keda na iVakabula e dua na vakacegu vakamareqeti ena Nona Veisorovaki ia ena yaco walega oqo kevaka e lomada me da biuta laivi na yalo ni cudru, yaloca, se na sauma lesu ena ca. Vei keda kece eda dau vosoti ira “era caka cala vei keda,”¹⁹ o ira sara mada ga era vakayacora eso na basulawa lelevu, ena kauta mai e dua na ivakarau ni sautu kei na vakacegu na Veisorovaki.

Me da dau nanuma ni da na gadreva me da dau vosota me rawa kina ni da vosoti. Ena qaqa ni dua na noqu serenilotu taleitaki, “Oh, forgive as thou wouldst be e’en forgiven now by me.”²⁰ Mai vu ni yaloqu, au vakabauta na kaukauwa veivakabulai e rawa ni yaco mai vei keda ni da muria na nona ivakasala na iVakabula me da “vosota na tamata kecega,”²¹ Ena yacai Jisu Karisito, emeni.