iTukutuku vei ira na Makubuqu Tagane

iVakatakilakila

Au na via vosa vei kemuni ena bogi nikua me vaka sara ga au dau vosa vei ira na makubuqu tagane. Au sa nuitaka ni veika au na tukuna ena yaga vei ira kece sara na matabete ena veivanua. Niu vakananuma tiko na lewe levu ni tamata era tiko oqo eke, kei na udolu vakaudolu era na tomani keda tiko mai ena setilaiti, sa qai vakadeitaki vei au ni veivakalougatataki ni soqoni ni matabete oqo e baleta wale sara ga e lewe vica, ni vakatauvatani kei na bilioni na tamata era tu oqo e vuravura. Ni tauri tu na matabete sa bau dua na ka dokai, ia e rawa ni taura e dua na turaga se cauravou ka sa sivia na yabaki 12 ena loma ni Lotu.

Na matabete sa ikoya na kaukauwa ka soli ki na tamata me veituberi ena yaca ni Kalou. Oqo e dua na kaukauwa ka na sega ni rawa ni dua me na rawata ga vakaikoya. Me vaka ga e a tukuna o Paula, “A sa sega e dua sa taura vakaikoya na cakacaka vakarokoroko oqo, o koya ga sa lesi koya na Kalou me vakataki Eroni.”¹ Oqo e dua na kaukauwa, ka na sivia na kaukauwa kecega ni tamata, me tekivutaki rawa kina.

E a vola vakaoqo ko Pita e dua na bete, na ka e sotava me vulica kina na dina ni kaukauwa ni matabete. E a kerei o Pita me na “domo” ni veimasulaki ena gauna e sa tabaki kina e dua na lewenilotu curuvou me sa ivakavuvuli ena Matabete i Eroni mai na nodratou tabanalevu e Ontario mai Kenada. E vola vakaoqo o Pita, “E vaka meu yalolailai, ka niu se bera vakadua ni vakotora na ligaqu ena uluna e dua na tamata. Ia e qai vakadeitaka vei au na Yalotabu ni vinaka meu na cakava… .

“Mai dabe na cauravou ka na tabaki tiko ena idabedabe, kau tucake donuya sara tu ga yani na dakuna. Sa qai vukei au yani na [Na Neitou Peresitedi ni Cauravou] ena cavuti ni masu ni veitabaki, kau cavuta kece sara ga na vosa e tukuna. Ni sa cabori oti na masu ni veitabaki ka qai kaya, ‘… ka keitou gadreva me keitou vakalougatataki iko ena gauna oqo …’ e sa qai raici au mai na [Peresitedi ni Cauravou] ka vakaraitaka meu sa na qarava taudua me tekivu e ke ya.

“Ena gauna vata oqori e sa veisau kina vei au na ibalebale ni matabete. Sa oti na kena dau vaka tu e dua na itutu, ia sa kaukauwa sara ga me qaravi kina na cakacaka ena yaca ni Kalou, kau sa solia tiko na kaukauwa ko ya vua e dua tale na tamata. Au cegu ka waraka me tukuna mai vei au na Yalotabu na veika meu na kaya. E sa dredre sara vei au meu vakamacalataka na veika au vakila ena siga o ya niu sa veimasulaki tiko, ia na ka ga au rawa ni kaya, ni sa qai kadre ka dei na noqu vakadinadinataka na dina ni kaukauwa ni matabete.’’²

Au sega ni vakabekataka ni o kemuni na itaba cauravou o ni sa namaka tu na nomuni na ciqoma na Matabete i Melikiseteki. E kaya na Parofita o Josefa Simici baleta na matebete cecere oqo, “Na kena koronivuli e a sa vakadeitaki tu mai, ‘ni se bera ni buli na vuravura, se era sere na veikalokalo, se era kaila ena reki na luvena na Kalou, ‘ka sa ikoya na Matabete cecere ka rokovi, ka sa vakamuria sara ga na ituvatuva ni Luvena na Kalou.”³

Ni da taura tu na matebete eda sa na wili kina meda itini ni Turaga. E a vosa kina na Turaga vei ira na italatala qase ni Lotu mai Kirtland ena 1831: “Ia ni dou sa lesi mo dou itini, dou sa nona mata na Turaga; ia na ka kecega dou sa vakayacora me vaka na nona ivakaro dou sa vakayacora kina na loma ni Turaga.”⁴

Sa dau vakauqeti keda tu ga o Peresitedi Gordon B. Hinckley meda kila ni cakacaka ni kaulotu e itavi ni matabete. Sa dua na itavi cecere ka dokai ni da kacivi meda qarava na Turaga ena kaulotu. Na itavi oqo ena kauta mai na yalo-vakacegu, ka dina ga ni so na gauna ena dau bolei keda toka ka veivakayalolailaitaki. E veisautaka sara ga na noqu bula na noqu kaulotu. Sa dua toka na ka vakaitamera me a bau yaco ena noqu bula. Na veiqaravi ena kaulotu ena vakarautaki keda ki na cakacaka ena vo ni noda bula kei na cakacaka ena bula sa bera mai.

Au nuitaka ni koi kemuni yadua ko ni na tamata ni Kalou. Ko ni na yaco moni tamata ni Kalou ena vuku ni nomuni dau caka dodonu. Mo ni na dau rokova ka doka na nomuni matabete me vaka e a kaya ko Paula na iApositolo, “mo muria na yalododonu, na lotu, na vakabauta, na loloma, na vosota, na yalomalua.”⁵

E dau sega toka ni ka rawarawa na vakamuria e dua na ituvatuva dodonu ka qai talairawarawa tiko ki na lawa ni vanua kei na lawa ni Kalou. Ia, ni raici vakabalavu sara, na vakamuri ni lawa e se sala vinaka duadua tikoga ni kena na rawati na veivakalougatataki ka sa yalataka tu na Turaga.

Eda na saumi taro ga ena noda ivalavala. Ena noqu cakacaka vakaloya, au sa kila mai kina ni o ira era dau cakacala wasoma era sa dau beitaki ira tu ga na tamadra, tinadra, nodra itikotiko ena gauna era sa kaivesu kina. Ia, era digitaka ga vakataki ira “na nodra sega ni via muria na Kalou” ka ra sa qai “sega ni rawata kina na marau.”⁶ E so vei ira era kaya, “Na tevoro e vakavuna meu cakava!” Na dina ni iyatuvosa ko ya sa ikoya ni tevoro e dau vosa vakamikamica vei keda meda cakacala.⁷ Na lasu sa ikoya ni tiko na noda galala. E sega vakadua ni rawa vua na tevoro me vakavuna noda cakava e dua na ka eda sa digitaka oti me da na sega ni vakayacora.⁸

Na icori kei na dai ena yacovi keda mai ena gauna ni noda gone, tamatabula se ni da sa qase sara. Me vaka ga e kaya e dua na tamata, “Ena gauna ni gone eda na sotava na dredre, ia, ni da sa qase mai na dredre sa qai sotavi keda.”⁹ Na kena sa vaka e kilai rawarawa vei ira na wekada, sa dodonu kina vei keda na lewenilotu meda tautauri matua sara kina ititoko kaukaukamea ni buladodonu ka me rawa kina ni da ciqoma na veivakalougatataki kei na veitaqomaki mai vua na Turaga. Sa ka rerevaki sara na vaqitora na veitemaki nei Setani. Sa gadrevi kina meda sa qaqarauni sara toka ga mai na veitemaki kece sara ena veisiga ni noda bula.

Oi kemuni kece na cauravou o ni taukena tu na matabete, sa nomuni itavi mo ni maroroi ira na goneyalewa. Ni ko ni sa vagadetaki ira na goneyalewa lewe ni Lotu, sa nomuni itavi mo ni mororoi ira vakayago ka vakakina na nodra ivakarau uasivi. Na matabete o ni taura tu oqori e solia vei kemuni na itavi cecere ni kena maroroi tu ga na cecere ni ivakatagedegede ni bula ni lewe ni Lotu. Ko vinaka cake sara mai na nomu na laiva mo temaki vakarawarawa wale tu ga ena lawa ni tiko savasava. Ko ni na vakayalia e dua na iwase ni veika bibi me baleti kemuni, ni ko ni na toso voleka yani kina barinisavu ni veitemaki ni kena vakayali na kaukauwa ni veibuli. Ena rawa vakacava vua e dua vei keda me veiqaravi tiko vagumatua ena bula oqo vakakina ena bula sa bera mai, kevaka me sega tiko madaga vei keda na kaukauwa ni vakatulewa matau? Na vakamau vata kei na dua na goneyalewa buladodonu, ka lomana na Kalou, lomani iko, ka rokova na matebete, sa dua na veivakalougatataki ni bula oqo kei na bula sa bera mai. Au sa vulica mai na veika oqo ena noqu vakamau tu vei Ruci na watiqu me sivia na 60 na yabaki

O ira na itokani kei na veimatailawalawa era rawa ni vakaikuritaka na noda vutuniyau ena bula, ia era na dau vakagauna ga na veikilai oqo. E sega ni dua ena lomani iko vakalevu cake mai vei rau na nomu itubutubu. Ko na dau vakatarotarotaka beka na veika rau dau tukuna vei iko, ia ena sega ni rawa mo vakatarotarotaka na nodrau lomani iko

kei na nodrau dau kauwaitaka na nomu tiko vinaka.

Ena yaco mai na gauna vei kemuni na cauravou mo ni na colata kina na qaravi ni watimuni kei ira na luvemudrau, ka ra na vakararavi vei kemuni. Na gauna o sa na vakawati kina, ko sa na qarava na nona bula na watimu kei ira na luvemudrau. Na vakawati kei na itavi vakatama ena kauta mai na vakacegu tawamudu kei na bula marau. Me vaka ga e a tukuna ko Peresitedi Joseph F. Smith, “na bula vakavuvale sai koya na ka yavutaki ka tomani tudei tu kina na veiliutaki ena Lotu.”¹⁰ Me na kunei na taucoko ni bula vakacegu, ena matavuvale, me rau sa duavata sara ga kina na veiwatini. E a kaya o Peresitedi David O. McKay: “ Ni dua e vakaliuca na nona bisinisi se veika ni veivakamarautaki mai na nona matavuvale, sa tekivu sara ga e ke ya na nona sa na lutusobu yani ki na veimalumalumu ni yalona.”¹¹

E so vei kemuni sa toso sara tiko vakavinaka na sasaga me sotavi na inakinaki ena bula oqo. Keimami sa marautaki kemuni dina. E tukuna vei au o tamaqu ena dua na gauna, ni nanuma ni sa rawata tu na veika kece ena gauna e a sa rawa koroi kina mai na koronivuli ni vuli loya. Sa qai kaya o koya ni dina ni sa rawa ivola ia oqori e itekitekivu ga ni bolebole tale e so e dau basika. Eda na sega ni rawa ni rawata kece tu, se me da na vakagalalataki mai na veibolebole ni vuravura ena bula oqo.

Eda bula tiko ena gauna ni vuli tara. Niu a se gone e lewe levu na tamata era taukena tu na mataqali motoka na Model T. Fords. Ni vakatauvatani kei na motoka ni gauna oqo, era a rawarawa sara tu vakagacagaca. Era lewe levu na tamata era dau vakavinakataka ga na nodra motoka ena nodra dau varota ga na valve, veisautaka na mama ni piston, vakavoutaka na rapa ni bereki, kei na vakayagataki vinaka ni dua na waya ni berigi. Ena gauna oqo sa cecere sara na veika me baleti ira na motoka, ka sa via lailai sara

na kila e tu vua e dua e ivakatagedegede ni vuli rawarawa tu ga, me na rawa ni vakavinakataka rawa. O ira na mekeniki nikua era vakayagataka na kompiuta mera dikeva vakamatailalai kina na leqa. Au via cavuta eke na ivakaraitaki oqo meu vakauqeti kemuni kina na cauravou moni vuli tara ka vuli vakaivola me rawa ni ko ni yacova tu. Na vuli tara e bibi sara, ka sa dina talega oqo me baleta na vuli torocake. Na veicakacaka kece ena gadrevi kina na kila vakavuli.

Au sega ni leqataka se mataqali cakacaka cava o na via qarava ena bula oqo, ia me cakacaka rokovi ga. Sa nomu saraga na nodra qaravi na nomu matavuvale. Na kena rawa e dua na cakacaka sa na rawa kina na saumi ni bili, ia me na tarai iko sara tikoga na kena qaravi raraba. Kakua ni vakaogai iko ena veika cacawale, mo na vakayalia kina na isaluwaki ni nomu bula. Ko na nanuma beka na ivola nei Dickens, baleti Jacob Marley, ka vakayatuyatutaka na nona dau guta na cakacaka ena nona kaya, ‘Bisinisi? … Na kawatamata na noqu bisinisi. Na nodra bula vinaka na noqu bisinisi.”¹² O ikeda yadua sa dodonu meda vakaitavi ena nodra qaravi na lewenivanua, vakauasivi na nodra cakava na cakacaka ni Kalou

Au sa vulica ni o keda e tu vei keda na matabete, na iwali levu duadua ni rawa-ka na, “Dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu; ena qai soli me kena ikuri vei kemudou na veika kece ga oqo.”¹³ Na rawa-ka ena sega ni totolo na kena basika mai, baleta ni na taura toka na vakavakarau kei na cakacaka vakaukauwa. E sega na sala takoso ni rawa-ka.

O keda yadua na ibulibuli talei nei Tamada Vakalomalagi. E sega ni tautauvata rawa e rua vei keda. E sega tale ni dua e tiko vua na isolsisoli kei na taledi ka sa soli mai vei keda yadua. Meda cakacakataka na noda isolsisoli kei na taledi me rawa kina nida dua tani mai vei ira na tale e so. Me kena ivakaraitaki, ena noqu tubucake tiko mai, e dua na cauravou vinaka ka sega ni vuli e a tubucake tiko ena neitou yasayasa, ia e sa rui matai sara ena vakayagataki ni ligana me ta yaya ni vale rairai totoka sara. Keirau a curu vata ga ena mataivalu. E sega ni rawa ni vulica me samaka na nona idavodavo me pasitaka kina na kena dau mai raikorotaki, ia e sa rui matai ena vakayagataki e so na titiki ni kau me ceuta kina e so na iloloma vivinaka sara. Me vaka ga e a tukuna o Peresitedi Howard W. Hunter, “E so na tamata e tiko vei ira na vakasama ni taledi, daunivakavure vakasama, yalodei, se na vakacerecerei ka sega ni tu ena gauna ni gone, ia e sa dau vakawaraki me baleti ga na gauna ni qase. Oqo e sega ni dina.”¹⁴

O kemuni na cauravou sa dua na ka na yalayala levu e tu me baleta na nomuni veisiga ni mataka. Sa nomuni na yalomatua ka se bera ni bau sotava vakadua e liu na vuravura. Na yalomatua oqo ena vukei kemuni mo ni vakaitavi ena veibisinisi, vanua ni buli iyaya, vanua ni teitei, kei na veivanua ni cakacaka saumi. Ko ni na tiko beka kei ira era na taqomaka e dua na mataqali ivakarau ni bula ena vanua ni veiraravui. Ko ni na tiko ena kedra maliwa na vakatetea tiko na ivakavuvuli ni kosipeli e vuravura ka vukea na tubucake ni Lotu.

Ia oqo, kemuni na makubuqu kei kemuni na cauravou ko ni sa bau duatani toka ka rawa ni rogoca na voqa ni domoqu, ni toso ki liu. Ni toso ki liu ena vakabauta kei na yalododonu, ena talairawarawa kina veiliutaki ni noda parofita, Peresitedi Gordon B. Hinckley. Kevaka mo ni cakava vakakina, ena vakalevulevui kemuni na Turaga mo ni na rawa-ka vakalevu cake sara. Au vakadinadinataka na kaukauwa ni matabete ka sa vakadeitaki au tu ena noqu bula. Ena noqu bula taucoko au sega ni dau vunitaka se ocei o au, kei na ka au vakabauta. Au sega ni nanuma rawa me se dua mada na gauna me vakaleqa na noqu cakacaka se meu vakayalia e dua na noqu itokani vinaka niu dau vakaraitaka vakadodonu niu lewena tiko na Lotu oqo. Au laiva tiko vei kemuni oqo nikua na noqu ivakadinadina kei na veivakalougatataki ena yaca iJisu Karisito, emeni.