2007
Na Veivutuni kei na Veisau
Me 2007


Na Veivutuni kei na Veisau

Na tamata sa veivutuni sa veisau na yalona, kei koya na yalo sa veisau sa tamata sa veivutuni.

iVakatakilakila

Ena yabaki sa oti ena neirau a lako tiko yani kei Elder David S. Baxter ki na dua na koniferedi ni iteki, keirau a laki kele sara ena dua na valenikana. Ni oti oya ka keirau sa lesu ki na motoka, a lako yani vei keirau e dua na marama ka kacivi keirau. Keirau kurabui sara ena kena irairai. Na levu ni kena irairai (se lailai beka) kau vakatoka eke me “duatani toka.” A taroga o koya ke keirau daukaulotu ena Lotu. Keirau kaya sara,io. Sa talaucaka sara ga mai, na italanoa ni nona bula vakarerevaki, vakataotaki tu ena ivalavala ca. E se qai yabaki 28 walega o koya, sa vakararawataki tu. Sa yali vua na bula ka sa sega ni dua na betena vua. Ni sa tekivu vosa, sa tekivu lasika cake mai na kamica ni nona bula mai loma. E a vakamamasu ka tagi, ka taroga ke se tu beka e dua na nona inuinui, me bula ka lako tani mai na nona bula nuinuikara.

“Io,” keirau sauma yani, “e tiko e dua na inuinui. Na inuinui e sema tiko ena veivutuni. Sa rawa mo veisau mai. Sa rawa mo ‘lako vei Karisito, mo … vinaka kina’”1 keirau a kerea vua me kakua ni lokuyarataka.2 E a tagi ka vakavinavinakataki keirau ena yalona dina.

Ni keirau sa tomana yani kei Elder Baxter na ilakolako, keirau vakasamataka sara na ka oya. Keirau nanuma sara na ivakasala a solia o Eroni ki vua e dua na tamata sa yalolailai, a kaya, “Kevaka mo … veivutunitaka na nomu ivalavala ca, ia mo cuva vua na Kalou, ka masuta na yacana ena vakabauta, … ko na qai rawata vakaidina na ka ko sa gadreva.”3

Ia oqo ena itinitini ni soqoni ni koniferedi raraba, au na vosa tale tikoga me baleta na veivutuni. Au sa vakayacora vakakina baleta ni sa vakarota na Turaga vei ira na Nona italai me ra tukuna vei ira na tamata me ra veivutuni.4 Sa vakalesuamai na iVakavuvuli na Nona kosipeli me rawa kina ni ra bula marau na luvena, na veivutuni sa iusutu bibi ni kosipeli oqo.5

Na ivakavuvuli ni veivutuni sa mai liu sara me vakataka ga na kosipeli. Na veivakavuvuli vakaivolatabu mai na Vakatekivu6 ki na iVakatakila7 e vakavulica na veivutuni dina. Na veilesoni i Jisu Karisito ena gauna ni Nona cakacaka e vuravura era oka kina na ivakasala oqo: “A sa voleka na matanitu ni Kalou: dou veivutuni, ka vakabauta na itukutuku vinaka,”8 ia “Kevaka dou sa sega ni veivutuni, dou na mate kece vaka talega kina.”9

Na veitiki ni ivolanikalou e tukuni tale tikoga vakawasoma ena iVola i Momani.10 Kivei ira na tamata mai Amerika makawa, a solia kina na Turaga na ivakaro oqo: “Au sa kaya tale vei kemudou, mo dou veivutuni ka papitaisotaki ena yacaqu ka yaco me vaka na gone lailai, ia kevaka e sega, dou na sega ni rawata na matanitu ni Kalou.”11

Ena Vakalesuimai ni kosipeli, sa vakamatatataka tale kina na noda iVakabula na ivunau oqo. Na vosa veivutuni ena kena ituvaki cava ga era sa vakamatatataki tiko ena 47 vei ira na 138 na wase taucoko era tiko ena Vunau kei na Veiyalayalati!12

Veivutuni mai na iValavala Ca

Na cava na kena ibalebale meda veivutuni? Eda na tekivu ena ibalebale e tiko ena dikiseniri, oya na veivutuni sai koya na “lako tani mai na ivalavala ca … ka veivutuni [ka] rarawataka.”13 Na veivutuni mai na ivalavala ca e sega ni ka rawarawa. Ia na solibula e kilikili kaya kei na kena isau. Na veivutuni e gadrevi me vakayacori vakaituvatuva yadua. Na masu ena yalomalumalumu ena gadrevi ena veikalawa yadua. Ni gadrevi na veivosoti, me liu taumada na lialiaci, rarawataka, kei na vakatutusa.14 “Raica oqo na sala dou na kila kina na tamata sa veivutuni vakaidina—ena tusanaka na nona ivalavala ca, ka biuta laivi sara vakadua.”15 Na vakatutusa me na vakayacori vei koya e vakacalai. Na vakatutusa e dodonu vakaidina ka me kakua ni dua wale tu ga na vakadeitaki ni cala ni sa laurai na kena ivakadinadina. Kevaka era vakacacani kina e vuqa na tamata, na vakatutusa me vakayacori vei ira kece na tamata oya. Na caka cala e rawa ni vakacacana na nona itutu vakalewenilotu e dua e na Lotu se na dodonu ki na veika me taukena e dodonu me na vakatusai vei bisopi, sa kacivi koya na Turaga me turaganilewa kei Isireli.16

Na ikarua ni tuvatuva oya na soro—me laki vakavinakataki na ca sa vakayacori—kevaka e rawa. Ka tarava sara na kena lavaki me vakavinakataki cake sara ka kakua ni lesu tale—ki na veivutuni “ena lomamudou taucoko.”17 Eda sa qai vakavinavinaka ki na keda ivoli ena Veisorovaki i Jisu Karisito ni sa vosoti taucoko o koya e ivalavala ca ka sa veivutuni ka sega tale ni ivalavala ca.18 Kivei koya sa veivutuni dina e kaya o Aisea, “Kevaka sa vaka na ka kulakula na nomudou ivalavala ca, sa na vulavula me vaka na uca vulavula; ke sa damuvakula sa na vaka na vutika ni sipi.”19

Ena dau vakamatatataka tikoga na Turaga na veivutuni me vaka e da wilika ena wase 19 ni Vunau kei na Veiyalayalati: “A ka oqo au sa vakarota kina mo veivutuni—mo veivutuni, deu na yaviti iko ena titoko ni gusuqu, io au na yaviti iko ena noqu cudru kei na noqu cudru waqawaqa, raica ko na rarawa vakalevu kina—io ko na sega ni vosota rawa na kena bibi, na kena mosi kei na kena kaukauwa.

“Raica koi au na Kalou, au sa vosota oti na veika oqo, me ra bula kina ko ira sa veivutuni;

“Ia kevaka era sa sega ni veivutuni, era na vakararawataki me vakataki au.”20

Me vaka ni sa vinakata tikoga na Turaga me da veivutuni mai, e vuqa na tamata era sega tu ni lomadra me ra vakayacora vakakina.21 Era okati ira vata kei ira na tamata era nanuma tiko ni ra sa vinaka. Era sega ni ra yalo ca.22 Ia sa vakamatatataka tiko na Turaga ni sa dodonu me veivutuni na tamata kecega—e sega walega me baleta na ivalavala ca ni veika e cakava ia na ivalavala ca ni ka e sega ni cakava. Sa vakakina na Nona ivakasala vei ira na itubutubu: “Raica ko ira na itubutubu mai Saioni … era sega ni vakavulici ira na luvedra ena ivakavuvuli dina ni … vakabauti Jisu Karisito na Luve ni Kalou Bula, na papitaiso kei na isolisoli ni Yalo Tabu, … era na cudruvi kina.”23

E Rabailevu na iBalebale ni Vosa na Veivutuni

Na ivakavuvuli ni veivutuni e rabailevu cake mai na kena ibalebale e tiko ena dua na dikiseniri. Ena gauna e kaya kina na Turaga na “veivutuni,” e ratou a vola na Nona tisaipeli na ivakaro oya ena vosa Vakakiriki na metanoeo.24 Na vosa kaukauwa oqo e levu tu na kena ibalebale. Na imatai ni matanivola oqo, na meta e kena ibalebale na “veisau.”25 Na kena e tarava e tukuna tiko e va na vosa Vakakiriki: nous, kena ibalebale na “vakasama”;26 na gnosis, e kena ibalebale na “kila ka”;27 na pneuma, e kena ibalebale na “yalo”;28 kei na pnoe, e kena ibalebale na”icegu.”29

O koya gona, ena gauna e kaya kina o Jisu, meda “veivutuni,” e vinakata o Koya me da veisau—me veisau na noda vakasama, noda kila ka, na yaloda, ka vakakina na noda icegu sara mada ga. E vakamacalataka e dua na parofita ni veisau vakaoqo ni icegu sai koya me da ceguva na noda vakavinavinakataki Koya e sa solia na icegu kecega. E kaya na Tui o Penijamini, “Ia kevaka ko ni sa qaravi Koya ka a buli kemuni … ka maroroi kemuni e veisiga, ni sa solia na icegu … ena veigauna—ia kevaka ko ni sa qaravi Koya e na yalomuni taucoko, ko ni sa tamata tawayaga tikoga.”30

Io, sa vakaroti keda na Turaga me da veivutuni, meda veisautaka na noda ivakarau, meda lako yani Vua.31 Oqo e gadrevi kina na veisau e taucoko. E vakavulica talega vakakina o Alama vei luvena: “Vuli mai kina ni ko sa cauravou ga” a kaya, “mo vakamatautaki iko mo muria na vunau ni Turaga … ka vakarogotaka vua na nomu sala kecega; mo dau nanuma tikoga na Turaga; io mo lomani Koya e na gauna taucoko.”32

Na veivutuni e taucoko sai koya na veisau sa taucoko ki vua na Turaga o Jisu Karisito kei na Nona cakacaka vakalou. E a vakavulica o Alama na ivakavuvuli oya ena nona taroga na taro oqo: “Ia au sa kaya vei kemudou na wekaqu lewe ni lotu, ko dou sa sucu li vakayalo vua na Kalou? Sa vakararamataki kemudou tiko ga na iserau ni matana? Sa uqeti li kina na yalomudou mo dou veivutuni?”33 Na veisau oya ena yaco ni da sa “sucu vou,” ka da sa veisau ka vakanamata tikoga ki na ilakolako ki na matanitu ni Kalou.34

Vua ni Veivutuni

E kamikamica na vua ni veivutuni. O ira sa veivutuni era sa kunea ni dina ni kosipeli sa vakalesuimai e taqomaka na nodra vakasama kei na ivalavala, e veisautaka na nodra itovo, ka tuvanaka na kedra ituvaki. Era sa yaco me ra drotani ka vukitani mai na veika butobuto ni ivalavala ca.35 Ka vakakina mai na garogaro ca,36 na vesuki tu ena iyaloyalo vakasisila se waigaga ni veivakamatenitaki,37 na kocokoco,38 gagano vakayago,39 kei na viavialevu butobuto40 era sa mai mate na ivalavala ca ena kena sa ia na saumaki vua na Turaga kei na yalo e qaqa me qaravi Koya ka vakatotomuria na Nona ivakarau ni bula.41 Ena tubu cake tiko na savasava ni nomuni vakasama kei na nuitaki kemuni tiko.42 Na soli ikatini sa dua na veivakalougatataki ni marau ka itataqomaki, e sega ni ka ni ilesilesi se solibula43 Sa qai iyau talei na ka dina, kei na veika cecere e dodonu sa ka taleitaki.44

Na veivutuni sa sala dina ni Turaga me yaco kina na torocake vakayalo. E vakamacalataka o Tui Penijamini ni “sa veimecaki na itovo vakayago kei na Kalou, me tekivu sara mai na lutu i Atama, ka na vaka tu kina me tawamudu kevaka eda sa sega ni vakarorogo ki na domo ni Yalo Tabu, me da biuta tani na itovo vakayago ka yaco me tamata yalosavasava e na vuku ni soro i Karisito na Turaga, ia me da vaka na gone lailai, me da talairawarawa, yalomalua, yalomalumalumu, dauvosota, dauloloma, ka talairawarawa ki na veika kece sa lewa vua na Turaga, me vaka na gone sa talairawarawa vua na tamana.”45 Kemuni na taciqu kei na ganequ, oya na veisau! Na veivutuni oya na veisau! Na tamata sa veivutuni sa veisau na yalona kei koya na yalo sa veisau sa tamata sa veivutuni.

Nodra Veivutuni O ira Era sa Mate

O ira na tamata era bula tiko e rawa ni ra veivutuni. Ia vakacava o ira era sa mate? E rawa talega me ra veivutuni. E kaya na ivolanikalou ni o “ira talega na qase ni lotu yalododonu e na itabagauna oqo, ia ni ra sa mate, sa ia tikoga na nodra cakacaka; io era sa vunautaka yani na itukutuku vinaka ni veivutuni … vei ira sa tu … sa bobula ki na ivalavala ca e na vuravura ni yalo.

“Raica era na vakabulai ko ira na mate era sa veivutuni, io kevaka era sa vakabauta na cakacaka tabu sa vakayacori e na vale ni Kalou,

“Ia ni ra sauma oti na isau ni nodra ivalavala ca, ka ra sa vakasavasavataki, [era] na qai tauca na kedra isau me vaka na nodra ivalavala.”46

Ea vakaraitaka talega vakakina o Parofita Josefa Simici ni “na cudruvi na vanua e na veivakarusai, kevaka sa sega na kedra isema tudei na qase kei ira na gone… . Ena sega ni rawa me da vakavinakataki ke sega ko ira [na wekada sa mate]; io ena sega ni rawa me ra vakavinakataki sara ko ira ke sega koi keda… . Raica ena qai duavata ka maucokona ka tudei sara na isema ni veika kecega e vakayacori; io na kaukauwa kei na lewa kei na lagilagi ni veitabagauna [oqo].”47

“E gadrevi au o Jisu meu lagilagi”?48 Io! O iko talega! E vinakati keda talega o Koya me da duavata ka vauci vakamatavuvale—tauyavutaki ena dua na isema vakasilesitieli kaukauwa—me druka kina ko meca49. A buli ko vuravura ka vakarautaki na valetabu me rawa kina ni ra bula vata tawamudu na matavuvale.50 E levu, se vuqa sara vei keda, sa rawa me ra veivutuni ka veisau mai ki na vuqa na cakacaka ni valetabu kei na matavuvale me baleti ira na noda qase era sa mate. Sa qai yaga dina na noda veivutuni ka bibi ki na nodra veivutuni.

Ena vukudra na wekada era sa mate, kivei koya na yalewa yabaki 28 sa tao tu ena ivalavala ca, kei keda yadua sara, au sa vakaraitaka eke ni sa rawa me yaco mai na veivakalougatataki kamikamica ni veivutuni. Ena yaco ga mai ena veisau ni yalo sa taucoko ki vua na Turaga kei na Nona cakacaka tabu.

Au kila ni bula tiko na Kalou. Sai Jisu ga na Karisito. Oqo na Nona Lotu. Sa Nona Parofita edaidai o Peresitedi Gordon B. Hinckley, Au sa vakadinadinataka, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.

Ivakamacala

  1. Moronai 10:32.

  2. Raica na Alama 13:27; 34:33. e vakatavulica o Peresitedi Spencer W. Kimball ni lokuyara sai koya “e dua na vakabesebese ni kena ciqomi na itavi vakatamata yadudua ena gauna sara ga oqo” (Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Spencer W. Kimball [2006], 4).

  3. Alama 22:16. Eda nanumi ira talega na tamata ivalavala ca era liutaki mai vua na nodra iliuliu e rarawataki ira voli, o Momani e vola kina, “Ia au sa sega soti ni nuitaka, niu sa kila ni na tau vakaidina vei ira na cudru ni Kalou; ni ra sa sega ni veivutunitaka na nodra ivalavala ca, raica era sa boletaki ira ga ka sega ni vakararavi vei Koya ka buli ira” (Momani 5:2).

  4. Vakabibi ena iotioti ni gauna oqo; raica V&V 18:11–12, 14; 19:21; 34:5–6; 43:20; 133:16–17.

  5. “Ni sa yavu ni ivakavuvuli ni i tukutuku vinaka na: ai matai, Mo vakabauta na Turaga ko Jisu Karisito; ai ikarua, na Veivutuni; ai katolu, na Papitaiso e na tabadromuci e wai me bokoci kina na ivalavala ca; ai kava, na iSolisoli ni Yalo Tabu ena veitabaki ni liga” (Yavu ni Vakabauta 1:4). Raica talega V&V 39:6; 84:27; 138:19.

  6. Raica na Vakadewa nei Josefa Simici ni Vakatekivu 4:8.

  7. Raica na iVakatakila 2:16.

  8. Marika 1:15; raica talega Maciu 4:17.

  9. Luke 13:3.

  10. Na vosa veivutuni (me vakavulica na ivakavuvuli ni veivutuni) ena kena mataqali cava ga (veivutuni, veivutunitaka, veivutuni oti. kei na so tale,) e volai vaka 105 ena Volatabu Makawa (King James Version) ka vaka 68 ena iVakadewa nei Josefa Simici ni iVola Tabu. Ena iVola i Momani, na vosa veivutuni ena kena mataqali cava ga e volai vaka 360.

  11. 3 Nifai 11:38. E dua tale na kena ivakaraitaki oya “Raica au sa solia vei kemudou na vunau kei na ivakaro i Tamaqu, ia mo dou vakabauti au, ka veivutunitaka na nomudou ivalavala ca, ka lako mai vei au e na yalo sa raramusumusu kei na yalo sa bibivoro” (3 Nifai 12:19).

  12. Raica V&V 1; 3; 5–6; 10–11; 13–16; 18–20; 29; 33–36; 39; 42–45; 49–50; 53–56; 58; 63–64; 66; 68; 75; 84; 90; 93; 98; 104; 107; 109; 117; 124; 133; 136; 138.

  13. Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary, (1984), “repent,” 999.

  14. Raica na 1 Joni 1:9; Mosaia 26:29; V&V 61:2; 64:7.

  15. V&V 58:43. Kevaka e sega ni dua tale na tamata sa vakacalai kina, na vakatutusa me vakacabori ena masu vua na Kalou. O Koya sa daurogoca vuni ena sauma mai ena matanalevu (raica na Maciu 6:4, 6, 18; 3 Nifai 13:4, 6, 18).

  16. Raica na V&V 107:73–74.

  17. 2 Nifai 31:13; Jekope 6:5; Mosaia 7:33; 3 Nifai 10:6; 12:24; 18:32.

  18. Raica na Mosaia 4:2–3.

  19. Aisea 1:18.

  20. V&V 19:15–17.

  21. Ena nodra vakasama na tamata, na vosa veivutuni era wakia vata na vosa e so me vaka na itotogi kei na totogitaki, ka lako mai na vosa totogi. Kevaka era sega ni vakadinadinataka ni ra cala ena kena e sega ni vakaitotogi, sa rawa ni ra kaya ni ra sega ni dodonu me ra veivutuni.

  22. E kaya vakaoqo o Peresitedi Spencer W. Kimball: “Sa vakakina na kena vakasama ka kilai levu tu se na kena vakanananutaki ni a vakarautaka na Turaga na veivutuni me baleti ira walega era laba se veidauci se butako se vakayacora na veicala bibi tale e so. Oqo e sega ni vakakina. Kevaka eda yalomalua ka gadreva dina na bulataka na kosipeli ena qai donu kina ena noda vakasama ni veivutuni sa kovuta kece sara na veika eda vakayacora ena bula oqo, na ka vakayalo se na kena e vakayago. Na veivutuni e sa baleta na tamata yadua ka se bera ni uasivi sara” (Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu: Spencer W. Kimball, 43). Raica talega na 1 Joni 1: 8; Mosaia 4: 29–30.

  23. V&V 68:25; vakamatataki.

  24. Metanoeo, μετανοεω, a vakayagataki ena vosa Vakakiriki ena vosa ni Turaga ena Maciu 4:17; Marika 1:15; kei na Luke 13:3. Na vosa vata ga oqo a vakayagataka o Pita ena Cakacaka 2:38; 3:19; kei na 8:22.

  25. Ena Maciu 17:2 kei na Marika 9:2 na matalia a vakadewataki mai na vosa metamorphoo, e kena ibalebale na “veisau ni ituvaki vakayago.”

  26. Ena Efeso 4:23 na lomamu[dou] a vakadewataki mai na vosa Vakakiriki na nous.

  27. Ena Luke 1:77; Roma 2:20; kei na 2 Korinica 6:6, na vuku a vakadewataki mai na vosa gnos or gnosis. Gnos, ni biu e liu e dua na ivakaraitaki tani oya na a-, e kena ibalebale na “tawa vuku,” me vaka ena agnostic. Ena Cakacaka 17:23 na tawa kilai a vakadewataki mai na agnostos kei na sega ni kila a vakadewataki mai na agnoeo.

  28. Ena Maciu 12:18 kei na Roma 8:5, na yalo a vakadewataki mai na vosa Vakakiriki na pneuma.

  29. Ena Cakacaka 17:25 na icegu a vakadewataki mai na vosa Vakakiriki na pnoe.

  30. Mosaia 2:21.

  31. Raica na 3 Nifai 27:21, 27.

  32. Alama 37:35–36.

  33. Alama 5:14.

  34. Raica na Joni 3:3, 7; Mosaia 27:25; Alama 5:49; 7:14; Mosese 6:59.

  35. Raica na Moronai 10:32.

  36. Raica na Kalatia 6:7–8.

  37. Raica na Dauveilewai 13:7; Luke 1:15; V&V 89:5, 7–9.

  38. Raica na Maciu 5:27–28; Alama 38:12; 3 Nifai 12:27–28; V&V 42:23.

  39. Raica na Roma 8:5–6.

  40. Raica na Alama 38:11; V&V 121:37.

  41. Raica na Joni 13:15; 1 Timoci 4:12; 1 Pita 2:21; 2 Nifai 31:16; 3 Nifai 18:16; Momani 7:10.

  42. Raica na V&V 121:45.

  43. Raica na V&V 85:3.

  44. Raica na FIlipai 4:8; Yavu ni Vakabauta 1:13.

  45. Mosaia 3:19.

  46. V&V 138:57–59; raica talega na tt. 30–34.

  47. V&V 128:18.

  48. Children’s Songbook, 60.

  49. Raica na V&V 27:9; 110:14–15; 128:18; 138:48.

  50. Raica na V&V 2:2–3; 132:19; 138:47–48; Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:39.