2010
Pagkakaplag sa Ginoo didto sa Tonga
Septyembre 2010


Pagkakaplag sa Ginoo sa Tonga

Ang mga miyembro nga taga-Tonga mipakigbahin sa unsang paagi ang pagsakripisyo alang sa buluhaton sa Ginoo midala og daghang mga panalangin.

Sa usa ka bugnaw, gabunon nga kabuntagon sa amihanang silangang bahin sa Tongatapu, ang punoang isla sa Tonga, si Filimone Tufui Pasi nagsul-ob og sinina alang nianang adlawa “sa kamingawan”—ang sinultihan sa taga-Tonga nga nagpasabut sa pagtrabaho sa iyang umahan. Sa pag-adto didto siya moagi sa lapukong yuta nga nagpalibut sa iyang cinder-block nga balay ug maglakaw ubos sa tag-as nga mga lubi ug sa dagkong dahon sa mga tanom nga taro.

Apan karong adlawa, hinoon, si Presidente Pasi, usa ka magtatambag sa kapangulohan sa stake, wala gayud makapadayon sa kamingawan. Ang mga miyembro sa Simbahan nangabut nga naghangyo sa iyang panabang. Usa ka mapainubsanon nga tawo nga hilumon, si Presidente Pasi hilum nga nagtando, naglakaw balik sulod sa iyang balay, ug nagpasabut sa sitwasyon ngadto sa iyang asawa, si Ana Malina. Siya ug ang iyang anak nga babaye mogahin niining adlaw sa paghimo og tapa nga panapton aron makakwarta para sa pag-eskwela ug sa pagpadala sa mga anak sa mga Pasi ngadto sa mga misyon.

Sulod sa pipila ka minuto si Presidente Pasi mibalik sa grupo, karon nagsinina na og puti nga polo ug nagkurbata, andam sa pagtabang. Ang desisyon mokantidad og tugbang sa iyang tibuok adlaw nga panginabuhi sa iya untang pagpanarbaho. Apan ang katagbawan sa pahiyum diha sa iyang nawong, nasayud nga siya nagbuhat sa buluhaton sa Ginoo, nakahimo sa tanang kalainan. “Naningkamot ako sa pagpuyo sa akong kinabuhi sa ingon niini nga paagi,” siya miingon. “Sa akong hunahuna mao kana ngano ang Ginoo mipanalangin kanako pag-ayo.”

Ang ingon nga mga buhat sa pagpahinungod ug pagkamatinud-anon komon sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga taga-Tonga, kinsa nagpamatuod nga ang mga panalangin moabut pinaagi sa matinud-anong pagsunod sa ebanghelyo.

Hugot nga Pagtuo sa Pagserbisyo

Si Liola Christine Nau Hingano nagtubo sa Simbahan, ug siya kanunay nakakita sa mga misyonaryo nga nagserbisyo sa iyang komunidad. “Gusto ko nga ako mismo moserbisyo og misyon,” siya miingon. Apan, ang pagserbisyo dili sayon.

Sa wala madugay human sa pagpasa sa iyang mga papel alang sa misyon, siya grabe nga nasakit. Ang mga doktor midiskobre nga siya adunay tumor ug kinahanglan nga maoperahan aron sa pagtangtang niini. Samtang siya anaa sa ospital, si Liola midawat sa iyang call sa misyon—sa pagserbisyo sa Tonga. Siya adunay duha lamang ka bulan sa pagpaayo sa dili pa magsugod ang iyang misyon, apan kadto usa ka lisud nga panahon kang Liola tungod kay ang iyang mga ginikanan naghunahuna nga ang misyon mahimong lisud kaayo alang kaniya ug dili siya tugutan sa paglarga.

“Apan mituo ako nga ang Ginoo mitawag kanako, ug ako OK ra, busa mihukom ako sa paglarga,” siya miingon. “Sa dihang ako misulod sa missionary training center, ang presidente sa misyon mihatag kanako og panalangin ug miingon nga samtang ako magserbisyo sa Ginoo, ako maayo og panglawas sama sa bisan kinsa nga mga misyonaryo.

“Ang una nakong area sa misyon lisud gyud kaayo. Kami maglakaw og mga milya matag adlaw aron lamang sa pag-adto sa area diin kami magtrabaho. Kami magbit-bit sa among mga kasulatan, ug ang adlaw init gyud kaayo. Apan ako nasayud nga ako mamaayo ra tungod kay nakadawat ako og panalangin sa priesthood nga miingon niini. Ug namaayo ra ko. Wala gayud akoy problema tungod sa akong sakit sa una.

“Mapasalamaton kaayo ko nga ako adunay kaisug sa pag-adto og misyon ug wala mosalikway niini. Kini nakahimo og dakong kalainan nako kon si kinsa ako karon—ug sa akong pagpamatuod. Aduna akoy hugot nga pagtuo sa atong Manluluwas ug sa Langitnong Amahan.”

Pag-abli sa mga Tamboanan sa Langit

Sama ni Liola nga matinud-anong miserbisyo tungod sa iyang pagpamatuod, ang uban nakabaton niana nga pagpamatuod pinaagi sa pagkamasulundon. Sa ingon mao ang nahitabo ni ‘Anau Vuna Hala. Si ‘Anau nabunyagan samtang bata pa nga lalaki apan nahimong dili kaayo aktibo hapit diha-diha dayon. Bisan tuod ang iyang igsoon nga babaye usa ka aktibo nga miyembro sa Simbahan, si ‘Anau walay tinguha sa pagbalik sa simbahan, ug sulod sa daghang katuigan iya kining gibuhat.

Isip usa ka hamtong nga lalaki iyang giminyoan si Kinakuia (Kina) Hala, usa ka Santos sa Ulahing mga Adlaw. Usa ka adlaw siya midiskobre og usa ka butang nga nakapasamok kaniya: ang iyang asawa misugod sa pagbayad og ikapulo.

“Nasagmuyo gayud ako,” si ‘Anau miingon. “Ako walay igong pangita isip usa ka magtutudlo sa eskwelahan. Dili ko gusto nga mobayad pa siya og ikapulo. Kami naglalis kabahin niini sulod sa pipila ka tuig.”

Si Kina naningkamot sa tanan sa pagkombinser sa iyang bana nga ang pagbayad sa ikapulo usa ka nindot nga ideya. “Iyang gipatudlo ang mga home teacher kanamo kabahin sa baruganan sa ikapulo,” si ‘Anau miingon. “Kadaghan ako midawat og mga leksyon kabahin sa ikapulo, apan sa gihapon ako motubag og dili.

“Dayon usa ka adlaw ang akong asawa mihagit kanako sa pagtuman sa balaod uban kaniya ug tan-awon namo unsa ang mahitabo. Kadto usa ka lisud nga desisyon alang kanako, apan gusto ko nga kami makakaplag og kalinaw, busa miingon ko og OK.”

Sa wala madugay human niadto, si ‘Anau misugod sa pagkamatikud sa ginagmay nga mga kausaban nga nahitabo sa ilang kinabuhi. “Sa dihang kami mibayad og una sa among ikapulo ug dayon sa among balayrunon sa balay, kami adunay gamay kaayo nga nahabilin,” siya mipasabut. “Ug dayon kami midawat sa mga panalangin. Usahay kami makadawat og wala damha nga tabang gikan sa mga sakop sa pamilya sa gawas sa nasud o tabang gikan ni bisan kinsa. Kami kanunay adunay paigo.”

Ang mga panalangin dili lamang sa pinansyal. Si ‘Anau miingon, “Nahimo akong aktibo sa Simbahan. Mas malipayon kami sa balay. Kami mihukom sa pagsagop og usa ka bata, bisan tuod kami nasayud nga ang pagkaon ug uban pang mga kinahanglanon mahal. Apan kami nasayud nga kon kami magmatinud-anon ug mobayad og ikapulo, mobuhat unsa ang gikinahanglan sa Ginoo, ang mga butang mamaayo ra. Gani ako nakakuha og mas maayo nga trabaho diha sa eskwelahan sa Simbahan, sa Liahona High School. Ug kami na-sealed sa templo.

“Kami mibati nga ang among labing dako nga mga panalangin mao ang kalinaw ug hingpit nga kalipay sa pagkasayud nga makaya namo ang among mga kalisud sa pinansyal kon kami mobayad sa among ikapulo. Sa higayon nga akong gidawat kana nga baruganan, ang Ginoo mipanalangin sa akong pamilya. Ako nasayud nga kini tinuod.”

Ang Epekto sa Among Hugot nga Pagtuo

Si Kumifonua (Fonua) Taumoepenu nakakaplag nga ang kalig-on sa konbiksyon mahimong moabut human sa panahon sa pagkawala ug sa pagka dili aktibo. Sa wala madugay human sa iyang bunyag niadtong 1995, si Fonua miserbisyo og daghang posisyon sa Simbahan. Siya mitrabaho usab sa usa ka kompanya sa soft drink ug nagmalampuson pag-ayo, pas-pas nga misaka sa mga ranggo. Apan siya kanunayng layo sa panimalay ug nakita ang iyang kaugalingon nga naghinay-hinay og palayo gikan sa iyang espirituhanon nga mga konbiksyon. Unya siya misugod sa pag-apil sa mga kalihokan nga siya nasayud nga dili gyud angay.

Usa ka adlaw si Fonua gigukod sa usa ka grupo sa mga lalaki, bisan wala unsaa, mikulata kaniya pag-ayo nga kinahanglang dad-on siya sa ospital. Samtang naa didto si Fonua misugod sa pagpamalandong sa iyang kinabuhi ug sa dili maayong mga desisyon nga iyang gipanghimo. “Nakaamgo ako nga adunay usa ka butang nga sayop sa akong paagi sa pagpuyo,” miingon siya. “Ang akong ehemplo nakapahimo usab sa akong mga anak sa paghimo og dili maayong mga desisyon. Sila nagbuhat og mga butang nga dili gyud unta nila angayng buhaton.”

Si Fonua mihukom nga kini ang panahon sa pag-usab. Siya naningkamot og maayo sa paghinulsol, nahimong takus sa pagsulod sa templo, ug misugod sa kanunay nga pagtambong. Usa ka gabii diha sa templo, siya namalandong sa iyang kinabuhi. “Nasayud ako nga ako takus nga maanaa didto,” miingon siya, “apan ako mibati nga dili komportable. Naglantaw og balik sa akong kinabuhi ug nagtimbang-timbang sa unsa ang akong nabuhat. Wala ako mahimong usa ka maayo nga sulugoon sa Ginoo. Ug nagkinahanglan usab ako og mga tubag. Gusto ko og bag-o nga trabaho nga mas sayon nga magpabiling limpyo.”

Si Fonua bag-ohay lang gitanyagan og maayong sweldo nga trabaho sa New Zealand. Ang iyang pamilya miawhag kaniya sa pagdawat niini tungod kay ang ingon nga mga trabaho lisud sa pagpangita. “Apan nabalaka ako sa pagbiya sa akong pamilya sa Tonga ug unsaon nako nga magpabiling limpyo nga magpuyo sa layo kaayo,” miingon siya.

Samtang anaa sa templo, si Fonua mihalad og pag-ampo sa iyang kasingkasing ngadto sa Langitnong Amahan. “Mihimo ako og pakigsaad sa akong kaugalingon ug sa Dios nga ako mobuhat sa butang nga Iyang gusto alang kanako. Kadto lahi gayud sa bisan unsa nga pasalig nga akong gihimo kaniadto. Ug midawat ko sa tubag didto sa templo kabahin kon unsaon nako nga permanente na nga mausab ang akong kinabuhi.

Imbis nga dawaton ang trabaho sa New Zealand, si Fonua mihukom nga magpabilin sa Tonga ug mangita og mas maayo nga trabaho. Niining higayona, siya gitawag isip usa ka temple worker. Samtang siya matinud-anong miserbisyo, siya miingon, “ang Ginoo mipanalangin kanako og matarung nga mga pagpili.” Sa wala madugay si Fonua nakakuha og dako nga kontrata sa paglimpyo sa mga building. “Kadto talagsaon kaayo nga panalangin. Mahimo akong magpabilin sa Tonga uban sa akong pamilya, makaamuma kanila, ug magserbisyo sa templo.

“Ang tanan nga anaa nako, ang tanan nakong mga panalangin, naggikan sa pagkasulugoon sa Ginoo. Dili gayud nako makalimtan kadto nga higayon sa templo. Bisan ang akong mga anak napanalanginan. Sa una, sila ang makahimo og dakong kasamok sa mga miyembro sa Simbahan. Apan sila nausab. Sila moapil na sa simbahan. Adunay talagsaon nga kalipay karon sa among panimalay—ang tanan tungod sa Ginoo.”

Ang Sakripisyo Makahatag og mga Panalangin

Alang kang Vaea Tangitau Ta‘ufo‘ou, ang pagkamatinud-anon nga miyembro sa Simbahan naglakip og importanting pisikal nga mga sakripisyo. Sa dihang siya nagpamiyembro sa Simbahan sa edad nga 19, siya mipuyo sa Foa, usa sa gawas nga mga isla sa Ha’apai group. Usa sa una niyang mga calling mao ang pagkalider nga magtrabaho uban sa kabatan-onan. Sama sa ubang mga lider siya kanunay nga kinahanglang motambong og mga miting sa Pangai, usa ka lungsod sa sunod nga isla. Sa pag-adto didto siya kinahanglang maglakaw og pito ka milya (11 km) ngadto sa tumoy sa isla. Dayon kinahanglan nga magpaabut siya sa hunas aron siya makalakaw sa pikas isla ngadto sa mabaw nga tubig—magbanabana nga ang sulog dili gyud kusog nianang higayona—ug dayon magpadayon hangtud nga siya moabut. Ang paglakaw maoy mohurot sa oras, ug usahay siya kinahanglan nga magpaabut sa tibuok gabii aron makapauli.

“Usa ka hagit ang paghimo sa among mga miting,” miingon si Vaea. “Apan kini wala makapawala sa among kadasig. Kini milig-on sa among mga pagpamatuod.

Sa sayo nga panahon sa iyang kinabuhi si Vaea dili ganahan sa Simbahan tungod sa dili tinuod nga mga istorya nga gipakatap sa uban sa ilang balangay. Dayon ang iyang pamilya gipanghigala sa mga miyembro sa Simbahan. Ang ilang maayo nga ehemplo mihumok sa mga kasingkasing sa pamilyang Vaea, ug ang iyang igsoong babaye nabunyagan. Usa ka tuig ang milabay siya nagpamiyembro sa Simbahan ug sa wala madugay makugihong nagserbisyo.

Mga pipila ka tuig ang milabay ang ilang district mitubo pag-ayo ug adunay potensyal nga mahimong usa ka stake. Sa sunod nga mga miting sa Pangai, si Vaea ug ang uban pa kinahanglang mouli. Apan ang presidente sa district gusto nga sila mamalik pagka ugma sa buntag ug mihangyo kanila nga maanaa sa sakto nga oras. Aron magmalampuson sa pagbalik, gikinahanglan ni Vaea nga magdagan kasagaran sa iyang pagpadulong.

“Gikapoy gyud ko pag-ayo nga mora og hapit nako mamatay tungod kay ang presidente sa district mihangyo pa gayud kanamo sa pagpuasa aron among maorganisar ang stake. Ug nahimo ko kini. Nakakat-on ako sa kaimportante sa pagtambong sa among mga miting ug maanaa sa sakto nga oras bisan pa sa mga hagit. Nagtuo ko nga ang akong calling isip bishop miabut sa wala madugay human niini tungod kay ako andam sa pagsakripisyo sa pagserbisyo ug sa pagkamasulundon. Nagtuo usab ako nga ang among pagpuasa maoy nakahimo sa kalainan. Sa wala madugay, si Presidente Howard W. Hunter [1907–95] miabut ug miorganisar sa stake.”

Tingali ang labing dako nga hagit alang kang Vaea, hinoon, mao ang pag-adto sa templo aron ma-sealed. Siya ug ang iyang hinigugma nakahukom nga magminyo, ug silang duha gusto nga magminyo sa templo. Apan ang labing duol nga templo niadtong higayona mao ang anaa sa New Zealand, ug ang gasto sa pag-adto didto mahal gyud kaayo.

“Sa tibuok tuig kami dungan nga mipuasa matag Martes sa pagpangita og paagi nga makaadto sa templo. Siya nagpuyo gihapon sa usa ka isla anaa sa amihan; ako anaa sa Ha’apai. Lisud kaayo kadto. Ug dayon duha ka negosyante ang nakadungog sa among istorya, ug sila nadasig sa pagtabang. Sila gayud ang mibayad sa among pagbiyahe. Sila miingon nga kon gusto gayud namo nga maminyo sa templo, sila ang moandam sa paagi. Wala akoy bisan unsa nga gipanag-iya o gani trabaho aron mabayaran sila, apan dili sila ganahan nga bayaran. Kadto hilabihan gayud kadako nga panalangin.”

Mga Panalangin sa Pagsunod sa Ebanghelyo

Sama nga ang mga tanom nga taro ug mga lubi moamuma niadtong nag-amuma niini, kining mga Santos nga taga-Tonga nakakat-on nga ang Ginoo mopanalangin niadtong moserbisyo Kaniya. Ug sama nga ang mga balud nagpadayon nga mobanlas sa kabaybayonan sa taga-Tonga, ang Ginoo mao ang kanunay nga kapasikaran sa kinabuhi niining mga miyembro. Kon kini man pinaagi sa paghinulsol o sa ikapulo o sa yano, kada adlaw nga mga pasalig, sila nakakaplag og kalinaw, kahupay, ug kalipay samtang sila mipahinungod sa ilang kaugalingon sa pagserbisyo sa Ginoo. Ug sila nagpamatuod nga ang ingon nga mga panalangin anaa sa tanan kinsa mohimo sa sama nga pasalig (tan-awa sa Mosiah 2:24, 41; D&P 130:20–21).

Mga litrato pinaagi ni Joshua J. Perkey, gawas kon gipahibalo.

Litrato sa Templo sa Nuku‘alofa Tonga pinaagi ni William Floyd Holdman

Sa ibabaw: Isip dugang sa pagtudlo og mga klase sa institute, si Liola Hingano (inset) nagtudlo og klase sa Sunday School alang sa kabatan-onan. Sa layo nga bahin sa wala: Si Filimone Pasi uban sa iyang asawa, si Ana Malina; inset: ang pamilya ni Filimone nagpakita sa panapton nga tapa nga hinimo sa iyang asawa ug iyang anak nga mga babaye gikan sa panit sa kahoy sa mulberry.

Sa ibabaw:Si ‘Anau Vuna Hala uban sa iyang asawa, si Kina, ug ang ilang anak. Sa ubos: Si Kumifonua Taumoepenu (sa tunga), uban sa iyang asawa ug mga anak, nagpamatuod nga ang ang tanan nilang mga panalangin gikan sa Ginoo.

Sa ibabaw: Samtang si Vaea Ta‘ufo‘ou naghulagway sa iyang kinabuhi, siya mipahinumdom nga ang mga sakripisyo nga iyang gipanghimo midala sa mga panalangin gikan sa langit. Human sa pagbansay sa gahum sa pag-ampo ug pagpuasa, siya ug ang iyang pangasaw-unon nakabiyahe sa New Zealand aron magpakasal sa templo, usa ka panghitabo nga imposible gyud kaayo sa ilang personal nga mga kapanguhaan.

Si Sione Finau uban sa iyang asawa, si Oa.