2019
Ko Hono Faʻu ha Tohi Talangāue Taʻe ʻI Ai Ha Taukei Lahi
Siulai 2019


Fakakomipiuta Pē

Ko Hono Faʻu ha Tohi Talangāue Taʻe ʻI Ai Ha Taukei Lahi

ʻOku siʻisiʻi nai e meʻa ke faʻu ʻaki hoʻo tohi talangāué? Vakaiʻi ho ngaahi fatongia faka-Siasí!

Ko e ngaahi konga angamaheni ʻoku faʻa ʻasi ʻi he ngaahi tohi talangāué, ko e “Taukei Fakangāué,” “Taukei Fakaengāue Tokoní,” “Akó,” mo e “Pōtoʻi Ngāué.” Neongo ko ha lisi nounou, ka ʻe malava ke taʻefakafiemālie kiate koe hoʻo ongoʻi ʻoku ʻikai lahi ho Taukei ʻi he ngaahi tafaʻaki ko ʻení. Kae ʻoua naʻa siva hoʻo ʻamanakí! Mahalo ʻoku lahi ange hoʻo ngaahi aʻusiá ʻi hoʻo fakakaukaú—tautautefito ki he taimi ʻe lava ke ʻoatu ai ʻe hoʻo ngaahi fatongia faka-Siasí ha Taukei ʻoku mahuʻinga. ʻOku tau fakahoko mo fua faivelenga hotau ngaahi fatongia faka-Siasí ʻi he ʻofa ki he ʻEikí mo ha loto holi ke tokoniʻi ʻEne fānaú, ka ʻe lava ke tokoniʻi kitautolu ʻe he ngaahi taukei ʻoku tau maʻu mei aí, ke tau makehe ʻi he ngaahi ngāueʻangá.

Ko Hono Lisi ʻo e Ngaahi Ngāué mo e Tuʻo Lahi Hono Fakahokó

Ko e hā pe ha ngaahi fatongia faka-Siasi kuó ke fua, ko hono moʻoní ʻoku ʻi ai ha ngaahi lavameʻa mo ha ngaahi taukei naʻá ke ako ai te ke lava ʻo fakakau ʻi hoʻo tohi talangāué. Faʻu ha lisi ʻo e ngaahi ngāue naʻá ke fakahoko ʻi he fatongia takitaha, pea hiki hifo e tuʻo lahi naʻá ke fakahoko ai e ngaahi ngāue ko ʻení pea mo e tokolahi ʻo e kakai ne kau ki aí.

Ngaahi Fakamatala Lavameʻá

Hokó, faʻu ha “fakamatala lavameʻa.” Ko ha ngaahi fakamatala nounou kae mahino ʻeni fekauʻaki mo e meʻa naʻá ke lavaʻi lolotonga ho fatongiá. Te nau ʻasi ʻi hoʻo tohi talangāué ʻi ha lisi ʻi lalo he aʻusia takitaha.

Kamata ʻaki e fakamatala takitaha ha “lea ngāue”—ngaahi lea ngāue mālohi hangē ko e tokangaʻi, fakalakalaka, akoʻi, mo e alā meʻa pehē.

Ngaahi Sīpingá

Ko ha ngaahi fakamatala lavameʻa ʻeni ʻoku fakatefito ʻi ha ngaahi fatongia ʻe niʻihi pea ʻoku fakakau ai ʻa e ngāué, tuʻo lahí, mo e ngaahi mataʻifika ʻoku faʻa fekauʻaki mo e ngaahi fatongiá:

  • Kapau ko ha faiako:

    • Teuteu fakauike ha lēsoni ʻaki hono ako e ngaahi tohi lēsoní mo e folofolá pea mo hono tānaki ʻo e ngaahi maʻuʻanga fakamatalá mo e ngaahi aʻusia fakatāutahá

      • Ki hono tuʻo lahí, lisi e tuʻo lahi ʻo hoʻo fai e ngāue ko iá—fakauike, tuʻo ua he māhina, ʻo fai pehē ai pē.

    • Akoʻi fakauike ha kalasi ne toko ono, ʻi he vahaʻa taʻu motuʻa ko e taʻu 14 ki he 16 ʻi ha miniti ʻe 50.

      • ʻE makatuʻunga e tokolahi ʻo e kalasí mo kinautolu ʻokú ke akoʻí ʻi ho fatongiá.

  • Kapau ʻokú ke ʻi ha kau palesitenisií:

    • Faʻu mo aʻusia ha ngaahi taumuʻa fakamāhina mo taimi-lōloa maʻá e kulupú.

    • Tokangaʻi e tuʻunga lelei ʻo ha kau mēmipa ʻe toko 30 ʻi he houalotú.

    • Akoʻi e kau takí mo e kau faiakó ʻi honau ngaahi fatongiá.

    • Palani mo fokotuʻutuʻu ha ngaahi ʻeikitivitī fakamāhina ki ha kakai ʻe toko 26.

    • Faʻu mo muimuiʻi ha patiseti fakamāhina.

  • Kapau ko ha fai hiva:

    • Fokotuʻutuʻu ha polokalama mūsika fakauike.

    • Fokotuʻutuʻu ha ngaahi foʻi hiva makehe ke fakahoko ʻe he kau mēmipa ʻo e haʻofangá.

    • Palani ha ngaahi polokalama mūsika ki he ngaahi ʻaho mālōloó mo e ngaahi meʻa ke faí.

  • Kapau naʻá ke ngāue fakafaifekau:

    • Fokotuʻu mo ikunaʻi fakauike pea ʻi ha taimi-fuoloa ha ngaahi taumuʻa akoʻi mo ha ngaahi taumuʻa fakalakalaka fakataautaha.

    • Akoʻi ha niʻihi fakafoʻituitui nai ʻe toko 16 mo ha ngaahi kulupu he uike takitaha ʻi he founga ke fakatupulaki ai ʻenau moʻuí ʻo fakafou ʻi hono fakahoko fakatāutaha mo e akó.

    • Kapau ko ha fai fakahinohino (trainer): Fakahinohinoʻi mo faleʻi e kau faifekau foʻoú ʻi he founga akoʻí pea mo fakafenāpasi ki he taimi-tēpile femoʻuekiná.

    • Kapau ko ha sisitā fai fakahinohino (sisiter training), taki fakavahe pe taki fakasouni: Tokangaʻi hono fakaʻaiʻai, sivisiviʻi, mo hono lipooti e fakalakalaka pea mo tokangaʻi ha kau faifekau ʻe toko 14.

    • Kapau ko ha fonua muli: Nofo ʻi [fonua muli] ʻi ha [vahaʻataimi] ʻo fakalahi ai ʻeku ʻilo ki honau anga fakafonuá.

    • Kapau naʻá ke lea ʻi ha lea fakafonua foʻou, fakakau ai ha fakamatala naʻá ke ngāueʻaki e lea fakafonua ko ʻení pea mo hono fuoloá.

    • ʻOku fakalukufua e ngaahi sīpinga ko ʻení, ka ko ʻene fekauʻaki mo e meʻa kuó ke lavaʻí pea fekauʻaki ange mo e ngāué, ko ʻene leleí ange ia.

Ko Hono Faʻu Hoʻo Tohi Talangāué

Tānaki e lisi ʻo hoʻo ngaahi fatongiá pea mo e ngaahi fakamatala lavameʻa ʻoku fekauʻaki mo iá ki hoʻo tohi talangāué. Ke tokoni ke mahuʻingamālie ho ngaahi fatongiá ki hoʻo tohi talangāué, ʻe fie maʻu ke ke fakafekauʻaki hoʻo tohi talangāué ki he fakamatala ʻo e ngāue ʻokú ke tohi ki aí.

ʻOku faʻa ʻi ai maʻu pē ha ngaahi lea mahuʻinga ʻi he ngaahi fakamatala ʻo e ngāué. Ko e ngaahi lea mahuʻinga ko ʻení ko ha ngaahi meʻa pau ia ʻe fie maʻu ʻe he kautahá mei he tokotaha te nau fakangāueʻí, pea ʻe fie maʻu ke ke fakapapauʻi ʻokú ke ngāue ʻaki e ngaahi lea mahuʻinga ko ʻení ʻi hoʻo tohi talangāué. ʻE fie maʻu foki ke ke fakamatala ki ho ngaahi fatongia ʻoku felāveʻi taha ki he fakamatala ʻo e ngāué. Kapau ko hoʻo tohi talangāué ke hoko ko ha tokoni ki ha taha, fakamamatalaʻi e ngaahi fatongia ʻoku kau ai ha ngaahi taukei fokotuʻutuʻu ngāue, pea kapau ʻokú ke tohi ke hoko ko ha faiako fakataimi, lisi e ngaahi fatongia ʻoku kau ai ʻa e faiakó.

Ngaahi Tokoni Kehé

  • Lisi ho ngaahi fatongiá ʻi lalo ʻi ho konga “Taukei Fakaengāue Tokoní.”

  • Lisi ʻa e kautahá ko e “Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní.”

  • Lisi e hingoa ʻo e fatongiá ko hoʻo tuʻunga ngāué ia.

  • Ngāue ʻaki ha ngaahi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea ʻoku fakaʻaongaʻi fakamāmanilahi hangē ko e haʻofangá kae ʻikai ko e uōtí pe kolo ʻo e Siasí, mo e ngaahi ʻekitivitī fakauike ʻa e toʻu tupú kae ʻikai ko e Mutualé.

  • Fakamatalaʻi e ngaahi houalotu ʻoku ngali foʻou ki he kakaí.

    • Hangē ko ʻení, fakamatalaʻi ange ko e Fineʻofá ko ha kautaha fakamāmanilahi ia ʻa e kakai fefiné. Te ke lava ʻo fakamatala fekauʻaki mo e Kau Fineʻofa ho uōtí pe koló ko ha kulupu pe vahe fakalotofonua ʻo e kautahá.

Te ke lava foki ʻo fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi ʻolungá ke ʻiloʻi e ngaahi taukei mo e ngaahi pōtoʻi ngāue mei he ngaahi ngāue tokoni kehe, ngāueʻanga, mo e ngaahi ʻeikitivitī ngāue tokoni kuó ke fakahokó. ʻOku mahuʻinga ke ke fakahaaʻi ha ngaahi taukei kehekehe ʻoku felāveʻi mo e ngāue ʻokú ke fakaʻamu ke maʻú. Ko ia ai, fakataha mo ho ngaahi fatongia faka-Siasí, feinga ke fakakau ki he lahi tahá mo ha ngaahi taukei fekauʻaki mo e ngāué ʻi hoʻo tohi talangāué. Neongo he ʻikai te ke fakatokangaʻi leva, ka ʻoku lahi ha ngaahi meʻa te ke lava ʻo fai, ko ia ʻoua naʻá ke fakasiʻia ho tuʻunga malavá.