Mga Isla sa Kalayo ug Hugot nga Pagtuo: Ang Galápagos

Sayo sa buntag samtang nagbisita sa Quito, Ecuador, ang tour guide ug naturalist nga si André Degel naglakaw usa ka Dominggo paingon sa meetinghouse sa Santos sa Ulahing mga Adlaw. Ang tuig kay 1997, ug bisan tuod usa na siya ka miyembro sa Simbahan, siya nahimong dili kaayo aktibo sulod sa pipila ka tuig human nga mibalhin sa Galápagos Islands. Si André nakahinumdom sa makapahupay nga pagbati kon mosimba ug kanunay tuyuon nga molabay sa usa ka meetinghouse samtang anaa siya sa Ecuador. Sa kasagaran dili siya mosulod. Gusto lamang niya nga mapaduol sa building. “Kini makapabati kanako og mas maayo,” siya miingon, “mora og anaa ko sa panimalay.”

Niining adlawa ang miting sa sakrament bag-ohay lang nga nagsugod. Human sa pagduha-duha, si André mihukom nga mosulod. Kadto usa ka desisyon nga sa katapusan nakapausab sa kapaingnan sa gatusan ka mga kinabuhi.

Human sa miting ang mga misyonaryo ug mga miyembro miabi-abi kang André. Iyang nahinumduman nga may kawili ang mga panag-istoryahanay, ilabi na kon unsa sila ka nasurprisa—ug naghinam-hinam—sa pagdiskobre nga siya gikan sa Galápagos.

Nianang higayona, wala pay pormal nga organisasyon sa Simbahan diha sa mga isla. Sa pagkatinuod, ang mga lider sa priesthood sa Ecuador wala gani masayud nga adunay mga miyembro nga nagpuyo didto.

Ang mga misyonaryo wala mag-usik og panahon. Ilang gipaila-ila si André ngadto sa presidente sa Quito Ecuador Mission ug misiguro nga aduna silay impormasyon sa pagkontak ni André.

Sa wala madugay human niana si André miuli sa Puerto Ayora, ang labing dako nga lungsod sa Galápagos, sa isla sa Santa Cruz. Sa wala madugay ang mission mipadala kaniya og duha ka karton nga mga materyal sa Simbahan, naglakip sa mga manwal sa pagtuon. Apan tingali ang labing importante, ang presidente sa mission nakakuha og listahan sa mga miyembro nga nagpuyo sa mga isla, nga magamit ni André sa pagpundok sa mga Santos. Ang dinalian nga pagribyu sa listahan nakapatingala ni André.

“Adunay mga tawo sa listahan nga akong nailhan, apan wala ko makahibalo nga sila mga miyembro sa Simbahan,” siya mipasabut.

Sa samang higayon, ang ubang mga miyembro sa Santa Cruz mibati og tinguha diha sa ilang kasingkasing sa pag-establisar sa Simbahan didto. Ang tanan mibalhin sa Galápagos Islands aron mangita og trabaho. Karon nagpangitaay sila sa usag usa.

Alang kang Mariana Becerra, ang kinabuhi lisud sa wala pa maestablisar ang Simbahan didto. Siya nahimong miyembro sa Simbahan sulod lamang sa pipila ka tuig sa dihang miabut siya sa isla niadtong 1990.

“Wala pay Simbahan sa dihang miabut ko,” miingon si Mariana. “Ako ra ug ang akong anak nga lalaki. Kami nag-family home evening ug naningkamot nga mosunod sa ebanghelyo. Apan ang pipila sa ubang mga miyembro nga akong nailhan wala magsunod sumala sa mga baruganan sa ebanghelyo.”

Sila si David ug Jeanneth Palacios adunay susama nga kasinatian. Si David nagpamiyembro sa Simbahan sa tin-edyer pa, ug si Jeanneth nabunyagan niadtong 1993, usa lang ka tuig sa wala pa mobalhin ang magtiayon sa Galápagos.

“Sa dihang mibalhin mi dinhi, wala mi kaila nga mga miyembro. Nagtuo ko nga kami lang. Lisud kaayo ang pagpuyo kon wala ang Simbahan,” miingon si Jeanneth.

“Dayon usa ka adlaw niadtong 1997 si André mitunga diin ako nagtrabaho ug miingon, ‘Nangita ko ni Jeanneth de Palacios. Ikaw ba miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ang Simbahan sa Mormon?’

“Gibati nako nga daw ang Ginoo mituy-od sa Iyang kamot ug nagpundok sa Iyang karnero,” mihinumdom si Jeanneth. “Ug ako miingon, ‘Oo, oo!’ Gibati ko ang ingon nga kalipay tungod kay kami wala mag-inusara. Mas daghan mi!”

Si Mariana midugang, “Nindot kaayo ang akong gibati sa dihang gipundok kami ni André. Kami adunay usa ka butang nga mahinungdanon kaayo—usa ka butang nga mas labaw pa kaysa panaghigalaay—isip mga miyembro sa Simbahan.”

Sa dihang napundok ni André ang importante nga grupo, gisugdan nila ang pag-miting kanunay. Sa sinugdanan, adunay upat lamang ka mga pamilya ug mga higala.

“Kanunay kaming magkita, usahay kada adlaw, kasagaran sa akong balay,” miingon si André. “Kami nagtuon sa mga basahon nga gipadala sa misyon kanamo ug sa Biblia ug sa Basahon ni Mormon.”

“Nindot kaayo kadto nga panahon,” miingon si Araceli Duran. “Kami nagkahiusa gayud. Kami magpundok matag semana aron magtuon.”

“Kini usa ka butang nga dili gayud nako makalimtan,” miingon si Jeanneth, “tungod kay adunay dako nga pagbati sa panaghiusa, ang ingon nga pagbati nga ang atong Langitnong Amahan nahigugma kanato ug nasayud nga karon nagkinahanglan kami nga magpundok.”

Sila nagsalig sa usag usa, nagtudlo sa usag usa, ug dungan nga mipalambo sa ilang pagtuo. Sa wala madugay ang ilang mga paningkamot giila, ug usa ka opisyal nga branch ang naorganisar sa sayo sa 1998.

Sa mubo nga panahon ang branch milambo, ug ang mga miyembro nanginahanglan og mas dako nga lugar. Sila miabang og gamay nga balay ug dayon mibalhin ngadto sa mas dako nga building nga sa una usa ka hotel. Dinhi sa mas dako nga building sila milambo ngadto sa dul-an sa 100 ka mga miyembro ang nanambong. Bisan tuod ang branch milambo pinaagi sa mga paningkamot sa pagpaaktibo ug sa mga tawo nga mibalhin nga dinhi na misimba, ang dakong kalig-on niini nagagikan sa mga kinabig.

Si Oswaldo Villón ug ang iyang asawa, si Rosario, ang ingon nga ehemplo. Si Rosario nabunyagan niadtong 2000 ug nakaserbisyo isip presidente sa Relief Society, presidente sa Primary, ug presidente sa Young Women. Si Oswaldo, nabunyagan paghuman sa usa ka tuig, nagserbisyo isip presidente sa elders quorum. Alang kanila, ang Simbahan nakahatag og hingpit nga kausaban sa kinabuhi.

“Ang Simbahan miluwas kanako,” mipasabut si Oswaldo. “Sa una, kalibutanon kaayo ko. Dili ko palahubog, apan kon makainom sama ko niana. Sa dihang namiyembro ko sa Simbahan, kining 25 ka mga tawo mao ang akong pamilya. Kami nagkahiusa kutob sa among mahimo. Ug kami nagkugi aron matabangan nga molambo ang branch.”

Pinaagi sa walay pagkakapoy nga mga paningkamot sa mga miyembro sa Galápagos, ang gidaghanon sa mga miyembro nga motambong og sakrament anaa sa mga 100 ug 120 ka mga miyembro. Niadtong Septyembre 2009 sila gigantihan uban sa pagpahinungod og usa ka chapel.

Ang pipila sa mga miyembro sa branch ug ang ilang mga pamilya nagpuyo sa mabungahong kabukiran sa Santa Cruz. Dinhi ang mga lider sa branch mihukom sa pagpasiugda og proyekto sa pagserbisyo niadtong Septyembre 4, 2010.

“Isip elders quorum, matag bulan kami mohimo og usa o duha ka mingas,” o proyekto sa pagserbisyo, miingon si Oswaldo. “Amo kining buhaton sa tawo nga nagkinahanglan pag-ayo sa serbisyo. Karon kami magtukod og usa ka balay alang sa usa ka sister.”

Sa tinuoray, katunga sa balay. Mga usa ka semana o wala pa, ang mga miyembro mitukod na sa unang katunga. Karong adlawa sobra sa 20 kanila ang migahin og unom ka oras o sobra pa aron sa pagtukod sa laing katunga, lakip sa kusina, usa ka sistema sa pagpundo og tubig, ug agianan palibut sa balay. Ang tarong nga balay makahatag og kapuy-an ni Elena Cedeño ug sa iyang mga anak, kinsa dili pa mga miyembro sa Simbahan niadtong higayuna. Ang tanan mapasalamaton kaayo sa panahon ug paningkamot nga gihatag sa mga miyembro. (Si Sister Cedeño ug ang iyang anak nga lalaki nga si Sebastián nabunyagan niadtong Enero 2011.)

“Wala nay mas maayo pa kaysa pagserbisyo sa mga tawo kinsa nanginahanglan niini,” miingon si Oswaldo. Ug ang iyang mga mata, ingon man usab sa ubang mga miyembro sa simbahan ug sa mga sister nga ilang gialagaran, nagpamatuod sa panaghiusa nga ang ingon nga pagserbisyo mamunga.

Ang pagserbisyo ug pagsinaligay sa mga miyembro sa Galápagos Islands ang nakamugna sa ingon nga panaghiusa midala ngadto sa mabungahong mga panalangin sa 2007. Niadtong tuiga sila si David ug Jeanneth Palacios miuban sa lima ka pamilya sa branch, dul-an sa 25 tanan ka mga tawo, ngadto sa Templo sa Guayaquil Ecuador.

“Sa pagtan-aw niadtong mga pamilya nga na-sealed, mibati ko nga daw kami gibayaw sa kalangitan,” miingon Jeanneth. “Kami mibati sa presensya sa Ginoo. Ang tanang lima niadtong pamilya aktibo kaayo karon.”

Karon nga pagbisita sa templo, ang presidente sa branch nga si Daniel Calapucha ug ang iyang asawa, si Angela, na-sealed, ug ang ilang tulo ka anak na-sealed usab ngadto kanila. “Ang templo hingpit nga makapausab kaninyo,” miingon si Presidente Calapucha. “Sa tinuoray, kini mao ang balay sa Ginoo. Ang panaghiusa isip usa ka pamilya diha sa ebanghelyo sa Ginoo makapausab sa kinabuhi. Mao kana nganong nagpabilin ko niining simbahan. Na-sealed na isip usa ka pamilya, wala nako mahadlok sa kamatayon. Wala nako mahadlok nga mawala nako ang akong pamilya kon ako mamatay.

“Ang templo nahimong pundasyon sa pagbati ug sa pagkasayud nga ang atong Langitnong Amahan buhi—ug ang Iyang Anak, si Jesukristo, ug ang Espiritu Santo. Kini mao ang pagpamatuod nga dili makuha gikan kanako.”

Ang matag miyembro sa Simbahan didto sa Galápagos Islands moderno nga pioneer. Hapit tanang hamtong nga mga miyembro mga kinabig, daghan ang nagpamiyembro sulod sa miaging pipila ka tuig. Ug ang matag usa nagtinabangay sa pagtukod sa gingharian sa Dios sa hilit nga isla diin ang mga kapanguhaan limitado. Kadaghanan sa mga pagkaon ug ang tanang mga produkto sa gasolina ug industriya ug teknolohiya gi-import. Ang lokal nga ekonomiya, bisan tuod dili kaayo ingon ka mabungahon, nag-agad sa mausab-usab nga dakong kapanguhaan og kinitaan nga naila nga turismo.

Tingali ang labing makanunayon nga butang sa isla mao ang pagpahinungod sa mga miyembro ngadto sa usag usa ug sa pagtukod sa gingharian. Ang pagpahinungod ingon ka talagsaon sama sa pagsaligay sa kinaiyahan [ecological interdependence] sa isla diin sila nagpuyo. Ang ecosystem sa Galápagos Islands nagsalig sa buhi nga mga mananap—isip indibidwal ug isip mga matang—nga malampusong nagpahaum sa ilang natural nga palibut.

Isip usa ka tour guide ug naturalist, si André mipasabut, “Ang Galápagos nagtudlo kanato nga ang ecosystem sama sa usa ka buhi nga tawo. Sama kini sa lawas. Kini adunay pressure, mga likido, ug mga organ. Kon adunay usa niini nga madaut, nan ang tanan mag-antus.”

Ang Galápagos Islands nagtudlo usab kanato kabahin sa hilabihang katahum sa mga nilalang sa Dios. Walay lumad sa Galápagos. Ang tanang kinabuhi, mga tanom, mga hayop, ug mga katawhan mga gipang-import.

“Kon inyo kining hunahunaon,” mipasabut si André, “ang purohan nga magsugod ang kinabuhi dinhi sa Galápagos talagsaon. Una, ang bato nga lava kinahanglan nga madugta ngadto sa punto diin kini makasuporta og kinabuhi. Ang mga tinubdan sa presko nga tubig kinahanglan nga molambo. Dayon ang mga liso kinahanglan makondisyon aron motoruk. Ug kini kinahanglan nga modaghan.

“Dayon ang mga mananap kinahanglang moabut, kon kini maglutaw ba diha sa tubig o maglupad o sa bisan unsang paagi. Ug ang mga sakop sa matag sekso kinahanglang moabut sa samang higayon ug lugar ug kondisyon nga kini modaghan ug makapangita og pagkaon ug tubig. Adunay liboan nga mga matang sa mananap sa Galápagos.

“Hinumdumi, ang labing duol nga yuta kay 600 ka milya [1,000 km] ang gilay-on. Ang pagkahimo niining tanan nga kondisyon usa ka butang nga milagro.”

Ug kana mao gayud ang gusto sa Ginoo, sa Iyang mahangturong kaalam, nga mahitabo.

Sama nga ang usa ka ecosystem molambo kon ang tanang mga nalukop niini magtinabangay, ang mga miyembro sa Simbahan moporma og usa ka matang sa sosyal ug espiritwal nga ecosystem. Ang mga miyembro mao ang mga indibidwal nga kabahin usab sa ecosystem nga gitawag og mga pamilya ug mga ward ug mga branch sa Simbahan. Ang matag miyembro adunay importante kaayo nga tahas, nga makatabang sa kaluwasan ug kahimayaan sa ilang kaugalingon, sa ilang mga pamilya, ug ubang mga miyembro sa branch.

Ang indibidwal nga mga desisyon, sama sa kang André nakapahimo kaniya sa pagsimba niadtong 1997, nakahatag og mahangturon nga epekto. Ang hiniusang mga desisyon sa mga miyembro sa pagtukod sa gingharian pinaagi sa walay paghunahuna sa kaugalingon nga serbisyo mora og sama sa wala nay makalabaw sa usa ka karaang sanglitanan ngadto sa uban. Apan alang sa mga miyembro sa Galápagos Islands, ang ingon nga mga desisyon makahimo sa tanang kalainan sa kalig-on sa ilang mga kombiskyon, ang gahum sa ilang panaghiusa, ug ang hugot nga pagtuo sa ilang mga pakigsaad.