Laipelí
Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné


“Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné,” Ngaahi Tefitó mo e Ngaahi Fehuʻí (2023)

ʻĪmisi
talavou ʻokú ne tāpuakiʻi ʻa e sākalamēnití

Fakahinohino ki hono Ako ʻo e Ongoongoleleí

Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné

Ko hono maʻu ʻa e ngaahi kī ʻo e ongoongolelei ʻo e fakatomalá mo e papitaisó ki he fakamolemoleʻi ʻo e ngaahi angahalá

ʻI he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní, ʻoku feinga ai ʻa e kau muimui ʻo e ʻOtuá ke tokoni kiate Ia ʻi he ngāue ʻo e fakamoʻuí mo e hākeakiʻí. Kuo fakafoki mai ki māmani ʻa e lakanga fakataulaʻeikí, pe ko e mālohi mo e mafai taʻengata ʻo e ʻOtuá, ke tokoniʻi e fānau ʻa e ʻOtuá ke nau foki hake kiate Ia ʻaki ʻenau fakahoko mo tauhi ʻa e ngaahi fuakava toputapu mo Iá.

ʻOku fokotuʻutuʻu ʻa e lakanga fakataulaʻeikí ki ha konga ʻe ua, ʻo takitaha ʻi ai hono fatongia ki he ngaahi tafaʻaki mahuʻinga ʻo hono moʻui ʻaki ʻo e ongoongoleleí. Ko e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ko e lakanga fakataulaʻeiki “teuteuʻanga” pe “maʻulalo angé” ia. ʻOkú ne maʻu ʻa e ngaahi kī ʻo e tauhi mai ʻa e kau ʻāngeló, ʻo e ongoongolelei ʻo e fakatomalá, pea mo e papitaiso ʻi he fakauku ke fakamolemoleʻi ʻa e ngaahi angahalá (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 13:1). ʻOku teuteuʻi, tāpuakiʻi, mo tufaki ʻe he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻa e mā mo e vai ʻo e sākalamēnití. ʻOku nau toe ngāue foki ʻi he ngaahi tafaʻaki fakatuʻasino ʻo e Siasí, hangē ko e tokangaʻi hono kāingalotú mo e tānaki ʻa e ngaahi foaki ʻaukaí.

Ko e Hā ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné?

Ko e lakanga fakataulaʻeikí ko e mālohi mo e mafai taʻengata ia ʻo e ʻOtuá. ʻOku tokoni ʻa e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí ki he ʻOtuá ʻi hono fakahoko ʻa e fakamoʻui mo e hākeakiʻi ʻo ʻEne fānaú ʻaki ʻenau fakahoko ʻa e ngaahi fuakava mo e ngaahi ouau toputapú. Ko e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ko ha konga ia ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisēteki māʻolunga angé (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 107:1, 6, 13–14). ʻOku lava ke maʻu ʻe he kau mēmipa tangata moʻui taau kotoa pē ʻo e Siasí ʻi he ʻahó ni ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻo kamata ʻi Sānuali ʻo e taʻu ʻoku hoko ai honau taʻu 12. ʻOku kau ʻi he ngaahi tuʻunga ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻa e tīkoni, akonaki, taulaʻeiki, mo e pīsope.

Vakai fakalūkufua ki he tefitó: Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné

Ngaahi fakahinohino ʻoku fekauʻaki mo e ako ʻo e ongoongoleleí: Ko Hono Fakafoki Mai ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí, Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí, Ngaahi Kī ʻo e Lakanga Fakataulaʻeikí

Konga 1

Naʻe Fakafoki Mai ʻe Sione Papitaiso ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ki he Palōfita ko Siosefa Sāmitá mo ʻŌliva Kautele

ʻĪmisi
Ko e foaki ʻe Sione Papitaiso ʻa e lakanga fakataulaʻeikí kia Siosefa Sāmitá

Talu mei he kuonga ʻo ʻĀtamá ʻo aʻu kia Mōsese, mo hono maʻu ʻe he kau palōfitá ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí. Ka ʻi he lolotonga ʻo e ngāue ʻa Mōsesé, naʻe fakasītuʻaʻi he kau ʻIsilelí ʻa e ngaahi tāpuaki ʻa Sihová pea naʻe toʻo ai ʻa e lakanga fakataulaʻeiki māʻolunga ange ko ʻení mei he kakaí fakalūkufua. Naʻe hokohoko atu pē ke kei maʻu ʻe he kau palōfitá ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí. Naʻe foaki ki he kau mēmipa tangata ʻo e faʻahinga ʻo Līvaí, kau ai ʻa e hako ʻo ʻĒloné, ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. (Vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:23–27).

Koeʻuhí ko Sione Papitaisó ko e hako ia ʻo ʻĒlone pea ko e foha lahí ia, naʻá ne maʻu ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 68:16–18; 84:26–27). Hili ʻa e pekia ʻa Sīsū mo ʻEne Kau ʻAposetoló, naʻe fai ʻe he kakaí ha ngaahi liliu taʻe-fakamafaiʻi ki he ngaahi ouau ʻo e lakanga fakataulaʻeikí pea mo e Siasí. Koeʻuhí ko e hē ko ʻeni mei he moʻoní, naʻe ʻave ai mei māmani ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, fakataha mo e lakanga fakataulaʻeiki māʻolunga ange ʻa ia naʻe foaki kia Pita, Sēmisi, Sione, mo e kau ākonga kehe ʻa Kalaisí (Luke 9:1–2). ʻI he 1829, naʻe hā ai ʻa Sione Papitaiso kuo toetuʻú kia Siosefa Sāmita mo ʻŌliva Kautele ʻo foaki kiate kinaua ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, ʻo fakafoki mai ʻa e mafaí ni ki māmani (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 13:1; 27:7–8; Siosefa Sāmita—Hisitōliá 1:68–72).

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • ʻE lava ke hoko ʻa e moʻui mo e ngāue ʻa Sione Papitaisó ko ha maʻuʻanga tataki fakalaumālie ki he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒlone ʻo e ʻaho ní. Lau ʻa e Mātiu 11:7–13; Luke 7:24–30; mo e Sione 5:32–35. Ko e hā ʻokú ke ako mei he ngaahi veesi ko ʻení fekauʻaki mo e ongo ʻa e ʻEikí kia Sione Papitaisó? ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe fakamatalaʻi peheni ai ʻe Sīsū ʻa Sioné? ʻE lava fēfē nai ke faʻifaʻitaki ʻa e kau ākonga ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he ʻaho ní ki he sīpinga ʻa Sione Papitaisó?

  • Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī ʻi heʻene lea “Ko e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné—ko ha Meʻaʻofa mei he ʻOtuá,” ʻo pehē, “Ko e fatongia ia ʻo e [kau tīkoní, kau akonakí, mo e kau taulaʻeikí], ke tokangaʻi ʻa e Siasí mo fakapapauʻi ʻoku ʻikai ha angahala pea fakaafeʻi ʻa e taha kotoa ke haʻu kia Kalaisi.”1 ʻI he Siasí ʻi he ʻahó ni, ʻoku tokolahi ha kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒlone ko ha kau talavou. ʻE lava fēfē nai ke ʻuhingamālie hono fakahoko ʻe he kakai kei talavoú ni ʻa e ngaahi fatongia ko ʻení ʻi honau uōtí mo e koló ʻi he ʻahó ni?

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • ʻOku tānaki mai ʻe he fakamatala ʻa ʻŌliva Kautele ki hono fakafoki mai ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ha puipuituʻa mo e fakaʻāuliliki ke mahino kiate kitautolu ʻa e meʻa naʻe hoko ʻi he ʻaho ko iá. Lau ʻene fakamatalá ʻoku maʻu ʻi he ngataʻanga ʻo e Siosefa Sāmita—Hisitōliá. Fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kulupú ke nau vahevahe pe ko e fē ʻa e fakaikiiki ʻoku mātuʻaki ʻuhingamālie kiate kinautolú. Pea toki fakaafeʻi leva ʻa e kau mēmipa ʻo e kulupú ke nau fakakaukau pe naʻe mei fēfē nai kapau naʻa nau ʻi ai mo Siosefa pea mo ʻŌliva ʻi he ʻaho ko iá. ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe mahuʻinga ai ʻa e meʻa ko ʻeni naʻe hokó ki he Fakafoki mai ʻo e ongoongoleleí?

Ako lahi ange

Konga 2

ʻOku ʻOmi ʻe he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ha Ngaahi Kī mo ha Ngāue Mahuʻinga

ʻĪmisi
ongo talavou ʻokú na talanoa ki ha fefine

ʻOku faʻa ʻiloa ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻi he taimi ʻe niʻihi ko e lakanga fakataulaʻeiki “siʻi angé” pea ʻoku ui ia ʻi he folofolá “ko e konga ʻo e” Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 107:14). Ka ʻoku maʻu ʻe he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻa e mālohi mo e mafai mahuʻinga ke fakahoko ʻa e ngaahi fuakava mo e ngaahi ouau toputapu ʻoku fiemaʻu ki he fakamoʻuí mo e hākeakiʻí.

Ko e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻoku kau ai ʻa e ngaahi kī ʻo e tauhi mai ʻa e kau ʻāngeló, ongoongolelei ʻo e fakatomalá, pea mo e papitaiso ʻi he fakauku ke fakamolemole ʻa e ngaahi angahalá (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 13:1; 107:20).

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • Naʻe teuteuʻi ʻe Sione Papitaiso ʻa e hala ke tali ai ʻe māmani ʻa Sīsū Kalaisí. Naʻá ne akoʻi ʻa e ongoongolelei ʻo e fakatomalá pea mo e papitaiso ki he fakamolemole ʻo e ngaahi angahalá, pea naʻá ne papitaiso foki mo e Fakamoʻuí (vakai, Maʻake 1:1–11; Sione 1:15–34). ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe lau ai ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni mo e ngaahi ouau ko ʻení ko ha teuteu mahuʻinga ki he hāʻele mai ʻa Kalaisí? ʻOku teuteuʻi fēfē nai ʻe he fakatomalá mo e papitaisó ʻa e kau ākonga ʻa Kalaisí ʻi he ʻahó ni ke nau maʻu ʻa e ngaahi ouau ʻo e temipalé pea fakahoko mo tauhi ʻa e ngaahi fuakava ʻoku fekauʻaki mo iá?

  • ʻI ha lea ʻa Palesiteni Kōtoni B. Hingikelī ki he kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné fekauʻaki mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 13, naʻá ne naʻinaʻi ai ʻo pehē: “ʻOku ou naʻinaʻi atu ke mou fakaava ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá … pea lau ʻa e ngaahi leá ni mo ako maʻuloto kinautolu. Ko e totonu kinautolu ʻo e lakanga fakataulaʻeikí. … Ko ha fakamoʻoni ia ʻoku ʻaonga mo moʻoni ʻa e lakanga fakataulaʻeiki ko ʻení ʻi he tapa kotoa.”2 ʻE tataki fēfē ʻe he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 13 ʻa e tokanga mo e tōʻonga ʻa ha talavou maʻu lakanga fakataulaʻeiki? ʻE tokoni fēfē nai ʻa e mahino ʻo e ngaahi moʻoni ko ʻeni fekauʻaki mo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ke mahino ki he kotoa ʻo e kāingalotu ʻo e Siasí ʻa e mahuʻinga ʻo e ngaahi ouau hangē ko e papitaisó mo e maʻu fakauike ʻo e sākalamēnití pea mo e ngaahi fuakava ʻoku fekauʻaki mo kinautolú?

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • ʻOku mahuʻinga ke mahino ki he kāingalotu kotoa ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻa e ngaahi fatongia mo e ngaahi tāpuaki ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné, ka ʻoku tokolahi ha kau mēmipa ʻo e Siasí ʻoku ʻikai ke nau fakatokangaʻi hono mahuʻinga ʻo e ngaahi ouau mo e ngaahi fatongia ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné. ʻE lava ke ako hoʻomou kulupú ki he ngaahi totonu mo e ngaahi fatongia ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻaki haʻanau ako ʻa e ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení, fakafoʻituitui pe ʻi ha fanga kiʻi kulupu iiki:

Ko e ʻosi pē hono lau ʻe he kau mēmipa ʻo e kulupú ʻa e ngaahi fakamoʻoni folofola ʻi ʻolungá, fakaafeʻi ke nau vahevahe mo e toenga ʻo e kulupú ʻa e meʻa ne nau akó.

Ako lahi ange

Konga 3

Ko e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ko e Lakanga Fakataulaʻeiki Teuteuʻangá ia

ʻĪmisi
kau talavou ʻi ha kalasí

Naʻe teuteuʻi ʻe he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻa e fānau ʻo ʻIsilelí ʻi ha ngaahi toʻu tangata lahi, ki he fono māʻolunga ange naʻe fāifai pea foaki ʻe Sīsū Kalaisí. Ko e misiona ʻo Sione Papitaisó ke teuteuʻi ʻa māmani ki he hāʻele mai ʻa Kalaisí. Ko ia, naʻe ʻiloa ai ʻa e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ko e “lakanga fakataulaʻeiki teuteuʻanga.” ʻOku akoʻi foki ʻe he folofolá ʻoku maʻu ʻe he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻa e ngaahi kī ʻo e ongoongolelei teuteuʻangá, ʻa ia ʻoku kau ai ʻa e fakatomalá mo e papitaiso ki he fakamolemole ʻo e ngaahi angahalá (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 84:26–27).

ʻI he ʻaho ní, ʻoku tokoni ʻa e kau maʻu Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ki hono teuteu ʻo e māmaní ki he Hāʻele ʻAnga Ua Mai ʻa Sīsū Kalaisí. ʻOku nau tokoni ki he kakaí ke nau teuteu ke fakahoko mo tauhi ʻa e ngaahi fuakavá mo maʻu ʻa e ngaahi ouau ʻi he fale ʻo e ʻEikí ʻaki ʻenau fakatomala mei he angahalá pea papitaiso. Pea ʻoku teuteuʻi foki ʻe hono maʻu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ʻa e kau muimui ʻo Sīsū Kalaisí ke nau ngāue ʻi he kotoa ʻo e moʻuí ʻi he Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí.

Ngaahi meʻa ke fakakaukau ki ai

  • ʻE ala tokoni ʻa e kaveinga ʻa e kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ke mahino ki he talavou takitaha hono tuʻunga fakalangí mo ʻene taumuʻa ko ha taha maʻu lakanga fakataulaʻeikí. Lau ʻa e kaveingá, ʻoku maʻu ʻi he Tohi Tuʻutuʻuni Fakakātoá, 10.1.2. ʻOkú ke pehē ʻoku tataki fakalaumālie fēfeeʻi nai ʻe he kaveinga ko ʻení ʻa e kau talavoú ke nau fai ha ngaahi fili māʻoniʻoni? Ko e hā ha ngaahi tafaʻaki ʻo e kaveinga ʻa e kōlomu ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné te ke lava ʻo fakakau lelei ange ki ho tuʻunga fakaākonga ʻoʻoú?

  • ʻOku teuteuʻi kitautolu ʻe he ngaahi ouau mo e ngaahi fuakava ʻoku maʻu ʻi he Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ki he ngaahi meʻa ʻoku fekauʻaki mo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-Melekisētekí. ʻOku teuteuʻi fēfeeʻi koe ʻe he fakatomalá, papitaiso ʻi he fakauku ke fakamolemoleʻi ʻa e ngaahi angahalá, sākalamēnití, mo hono moʻui ʻaki ʻa e ngaahi fuakava fekauʻaki mo iá, ke ke fakahoko mo tauhi ʻa e ngaahi fuakavá mo maʻu ʻa e ngaahi ouau ʻo e fale ʻo e ʻEikí?

ʻEkitivitī ki he ako mo e niʻihi kehé

  • Ko e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ko ha konga mahuʻinga ia ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní fakalūkufua, ka ʻokú ne toe tāpuakiʻi foki mo e kau maʻu lakanga fakataulaʻeikí fakafoʻituitui. Mamataʻi ʻa e vitiō: “Let Every Man Learn His Duty: Aaronic Priesthood” (3:34). ʻOkú ke pehē ʻoku tākiekina fēfē nai ʻe he maʻu ʻo e lakanga fakataulaʻeikí ʻa e fili ʻa e kau talavou ko ʻení? ʻI he fanongo ko ia hoʻomou kulupú ki he vahevahe ʻe ha kau talavou kehekehe ʻa e mahuʻinga ʻo e mālohi mo e mafai ʻo e lakanga fakataulaʻeikí kiate kinautolú, fakaafeʻi ʻa e kau mēmipa ʻo e kulupú ke vahevahe ʻenau ngaahi ongó mo e fakakaukaú.

Ako lahi ange

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Gordon B. Hinckley, “The Aaronic Priesthood—a Gift from God,” Ensign, May 1988, 46.

  2. Gordon B. Hinckley, “The Priesthood of Aaron,” Ensign, Nov. 1982, 44.