សេចក្តីណែនាំស្តីពីគម្ពីរ ទីតុស
ហេតុអ្វីសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
ដូចជាសំបុត្ររបស់លោកទៅកាន់ធីម៉ូថេដែរ សំបុត្ររបស់ប៉ុលទៅកាន់ទីតុសមាននូវដំបូន្មានបន្តបន្ទាប់ពីសាវកប៉ុលទៅដល់អ្នកដឹកនាំសាសនាចក្រក្នុងមូលដ្ឋាន ។ ប៉ុលបានសរសេរថា « សេចក្តីសង្ឃឹមដល់ជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច » ត្រូវបានសន្យាទុកជាដំបូងដោយព្រះនៅជីវិតមុនកើតលើផែនដី « មុនអស់ទាំងកល្ប » ( ទីតុស ១:២ ) ។ លោកបានបង្រៀនថា ពួកបរិសុទ្ធគួរតែទន្ទឹងរង់ចាំ « សេចក្តីសង្ឃឹមដ៏មានពរ » នៃភាពតម្កើងឡើង និង ការយាងមកជាលើកទីពីរ ( ទីតុស ២:១៣ ) ។ ប៉ុលក៏បានសរសេរអំពី « ការសម្អាតនៃសេចក្តីកើតជាថ្មី » និង « ការប្រោសជាថ្មីឡើងវិញនៃព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ » ( ទីតុស ៣:៥ ) ដោយសំដៅទៅលើពិធីបរិសុទ្ធនៃបុណ្យជ្រមុជទឹក និង ឥទ្ធិពលបន្សុទ្ធនៃការទទួលអំណោយទានព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ ទាំងពីរដែលជាពិធីរៀបចំខ្លួនដើម្បី « បានត្រឡប់ជាអ្នកគ្រងមរដក តាមសេចក្តីសង្ឃឹមដល់ជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច » ( ទីតុស ៣:៧ ) ។ តាមរយៈការសិក្សាដំបូន្មានដ៏បំផុសគំនិតរបស់ប៉ុលទៅដល់ទីតុស អ្នកអាចបង្កើនសេចក្ដីជំនឿរបស់អ្នកថា គោលលទ្ធិ និង ពិធីបរិសុទ្ធនៃដំណឹងល្អនាំមកនូវសេចក្ដីសង្ឃឹមដល់ជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច ។
តើនរណាបានសរសេរគម្ពីរនេះ ?
គម្ពីរទីតុសត្រូវបានសរសេរដោយប៉ុល ( សូមមើល ទីតុស ១:១ )
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងនៅពេលណា ហើយនៅកន្លែងណា ?
ប៉ុលប្រហែលជាបានសរសេរសំបុត្រមួយច្បាប់នេះទៅទីតុសនៅចន្លោះពេលដែលលោកសរសេរធីម៉ូថេ ទី១ និង ទី២ ប្រមាណឆ្នាំ ៦៤–៦៥ នៃ គ.ស. ( សូមមើល សេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « សំបុត្ររបស់ប៉ុល » scriptures.lds.org ) ។ ប៉ុលបានសរសេរសំបុត្រមួយច្បាប់នេះទៅទីតុស បន្ទាប់ពីការជាប់ឃុំរបស់លោកនៅក្រុងរ៉ូម ។ លោកមិនបានកត់ត្រាទីកន្លែងរបស់លោក នៅពេលលោកសរសេរគម្ពីរនេះឡើយ ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរដល់នរណា ហើយតើហេតុអ្វី ?
សំបុត្រមួយច្បាប់នេះត្រូវបានសរសេរដោយប៉ុលទៅទីតុស ដែលប៉ុលបានចាត់ទុកថា « ជាកូនពិតតាមសេចក្តីជំនឿដែលយើងកាន់ជាមួយគ្នា » ( ទីតុស ១:៤ ) ។ ទីតុសគឺជាសាសន៍ក្រេក ( សូមមើល កាឡាទី ២:៣ ) ហើយលោកបានប្រែចិត្តជឿលើដំណឹងល្អដោយសារប៉ុល ( សូមមើល Bible Dictionary « Titus » ) ។ បន្ទាប់ពីលោកបានប្រែចិត្តជឿ ទីតុសបានធ្វើការជាមួយប៉ុលក្នុងការផ្សាយដំណឹងល្អ ហើយស្ថាបនាសាសនាចក្រ ( សូមមើល Bible Dictionary « Titus » ) ។ លោកបានជួយរៃអង្គាសដើម្បីជួយជនក្រីក្រនៅក្រុងយេរូសាឡិម ( សូមមើល កូរិនថូស ទី២ ៨:៦, ១៦–២៣ ) ហើយលោកក៏បានអមដំណើរជាមួយប៉ុលទៅចូលរួមក្រុមប្រឹក្សានៅក្រុងយេរូសាឡិមដែរ ( សូមមើល កាឡាទី ២:១ ) ។ ប៉ុលបានទុកចិត្តឲ្យទីតុសនាំយកសំបុត្រទីមួយរបស់លោកទៅឲ្យពួកបរិសុទ្ធដែលរស់នៅក្រុងកូរិនថូស ( សូមមើល កូរិនថូស ទី២ ៧:៥–១៥ ) ។ លោកបានសរសេរទៅទីតុសដើម្បីពង្រឹងគាត់នៅក្នុងកិច្ចការដឹកនាំ ហើយមើលថែសាខាសាសនាចក្រនៅកោះក្រេត ទោះជាមានការប្រឆាំងយ៉ាងណាក្ដី ( សូមមើល ទីតុស ១:៥, ១០–១១, ២:១៥; ៣:១០ ) ។
តើមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ នៅក្នុងគម្ពីរនេះ ?
សំបុត្រនេះគឺជាសំបុត្រផ្ញើជូនគ្រូគង្វាល ( ជូនដល់គ្រូគង្វាល ឬ អ្នកដឹកនាំនៅក្នុងសាសនាចក្រ ) ជាមួយនឹងធីម៉ូថេ ទី១ និង ទី២ ( សូមមើល សេចក្តីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « សំបុត្ររបស់ប៉ុល » ) ។ សំបុត្រទីតុសបង្ហាញភស្ដុតាងដំបូងបង្អស់ថា សាសនាចក្រត្រូវបានស្ថាបនាឡើងនៅលើកោះក្រេតនៃប្រទេសក្រេកលើសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ ( សូមមើល ទីតុស ១:៥ ) ។ ទីតុសមានការទទួលខុសត្រូវលើការហៅរបស់លោកជាប៊ីស្សពថ្មីនៅលើកោះនោះ ។ ប៉ុលបានរាយរ៉ាប់ភាពសក្ដិសមខាងវិញ្ញាណរបស់ប៊ីស្សព ( សូមមើល ទីតុស ១:៦–៩ ) ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ លោកបានផ្ដល់ដំបូន្មានជាក់លាក់ដល់បុរស ស្ត្រី និង បាវបម្រើ អំពីអាកប្បកិរិយាសមរម្យនៃពួកបរិសុទ្ធ ( សូមមើល ទីតុស ២:២–១០ ) ។
គម្រោងមេរៀន
ទីតុស ១ ។ ប៉ុលណែនាំទីតុសឲ្យតែងតាំងថ្នាក់ដឹកនាំសាសនាចក្រ ហើយរាយរ៉ាប់ពីភាពសក្ដិសមខាងវិញ្ញាណរបស់ប៊ីស្សព ។ លោកណែនាំទីតុសឲ្យកែតម្រូវការខ្វែងគំនិត ហើយបន្ទោសដល់គ្រូបង្រៀនខុសឆ្គងដែល « ប្រកាន់ថា គេស្គាល់ព្រះ តែកិរិយាប្រព្រឹត្តរបស់គេមិនព្រមស្គាល់ព្រះទេ » ( ទីតុស ១:១៦ ) ។
ទីតុស ២ ។ ប៉ុលលើកទឹកចិត្តទីតុសឲ្យណែនាំសមាជិកដែលមានវ័យចំណាស់ឲ្យធ្វើគំរូដល់ពួកបរិសុទ្ធមានវ័យក្មេង ។ លោកក៏ស្នើឲ្យទីតុសបង្រៀនពួកបាវបម្រើឲ្យចុះចូលនឹងចៅហ្វាយរបស់ខ្លួនដែរ ។ ប៉ុលពន្យល់អំពីរបៀបដែលពួកសិស្សគួរតែរស់នៅ ខណៈដែលពួកគេត្រៀមខ្លួនទទួលការយាងត្រឡប់មកវិញរបស់ព្រះអម្ចាស់ ។ លោកពិពណ៌នាថា សេចក្តីប្រោសលោះត្រូវបាននាំឲ្យមានតាមរយៈព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។
ទីតុស ៣ ។ ប៉ុលបង្រៀនថា សមាជិកសាសនាចក្រត្រូវធ្វើជាប្រជាពលរដ្ឋល្អ និង ជាអ្នកដើរតាមដ៏សុចរិតរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ តាមរយៈពិធីបុណ្យជ្រមុជទឹក យើងអាចទទួលបានជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ចតាមរយៈព្រះគុណរបស់ព្រះអម្ចាស់ ។