មេរៀនទី ២៧ ៖ ថ្ងៃទី ២
ទីតុស
សេចក្ដីផ្ដើម
នៅក្នុងសំបុត្រមួយច្បាប់នេះ សាវកប៉ុលបានប្រៀនប្រដៅទីតុស ជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនាជាមួយគ្នាដែលក្រោយមកបម្រើនៅលើកោះក្រេត ដើម្បីប្រើប្រាស់គោលលទ្ធិពិតទៅបង្រៀន ហើយកែតម្រូវមនុស្សដទៃ ។ ប៉ុលក៏បានទូន្មានទីតុសឲ្យទៅបង្រៀនពួកបរិសុទ្ធឲ្យធ្វើជាគំរូសុចរិត ឲ្យមានសេចក្ដីសង្ឃឹមលើការប្រោសលោះតាមរយៈដង្វាយធួននៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ និងបន្តធ្វើទង្វើល្អ ។
ទីតុស ១
ប៉ុលប្រៀនប្រដៅទីតុសឲ្យប្រើគោលលទ្ធិពិតទៅបង្រៀន ហើយកែតម្រូវពួកបរិសុទ្ធ និងមនុស្សដទៃទៀតនៅលើកោះក្រេត
សូមស្វែងរកទីតាំងកោះក្រេតលើផែនទីក្នុងព្រះគម្ពីរប៊ីប លេខ ១៣ « ដំណើររបស់សាវកប៉ុលទៅផ្សាយសាសនា » ។ កាលជីវិតរបស់ប៉ុលហៀបនឹងបញ្ចប់ទៅ លោកបានសរសេរសំបុត្រមួយច្បាប់ទៅកាន់ទីតុស ដែលកំពុងបម្រើជាអ្នកដឹកនាំម្នាក់ក្នុងសាសនាចក្រនៅលើកោះក្រេត ។ ទីតុសបានប្រែចិត្តជឿដោយសារប៉ុលកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន ហើយបន្ទាប់ពីលោកបានទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹកហើយ លោកបានបម្រើជាមួយប៉ុលក្នុងកិច្ចចាត់តាំងជាច្រើន ។ នៅក្នុងសំបុត្ររបស់លោក ប៉ុលបានលើកទឹកចិត្តទីតុស ហើយបានទូន្មានគាត់ទាក់ទងទៅនឹងការហៅបម្រើរបស់គាត់ ។
ដូចមានកត់ត្រានៅក្នុង ទីតុស ១:១–៦ ប៉ុលបានថ្លែងទីបន្ទាល់អំពីសេចក្ដីសង្ឃឹមដែលលោកមានចំពោះជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច ជាជីវិតដែលព្រះបានសន្យាតាំងពីមុនផែនដីត្រូវបានបង្កើតមកម្ល៉េះ ( សូមមើល ទីតុស ១:២ ) ។ លោកបានពន្យល់ថា លោកបានបញ្ជូនទីតុសឲ្យទៅរៀបចំតាំងសាសនាចក្រឡើងនៅលើកោះក្រេត ហើយហៅបុរសៗឲ្យបម្រើជាប៊ីស្សព ។
សូមអាន ទីតុស ១:៧–៨ ដោយស្វែងរកលក្ខណៈសម្បត្តិនានា ដែលប៊ីស្សពគប្បីមាន និងលក្ខណៈសម្បត្តិនានាដែលប៊ីស្សពគប្បីចៀសវាង ។ អ្នកអាចគូសចំណាំ ឬកត់ចំណាំអ្វីដែលអ្នករកឃើញ ។
នៅក្នុង ទីតុស ១:៧ ពាក្យ មានចិត្តមានះ មានន័យថា ចចេស ឬច្រឡោងខាម រីឯឃ្លា « ស៊ីសំណូក » សំដៅទៅលើប្រាក់ដែលទទួលបានមកពីភាពមិនទៀងត្រង់ ឬមធ្យោបាយដែលមិនសុចរិត ។
តើអ្នកគិតថា ហេតុអ្វីបានជាលក្ខណៈសម្បត្តិនានាដែលប៉ុលបានរៀបរាប់ គឺចាំបាច់ដែលប៊ីស្សពត្រូវតែមាន ឬត្រូវតែចៀសវាង ?
សូមអាន ទីតុស ១:៩ ដោយស្វែងរកលក្ខណៈសម្បត្តិមួយទៀតដែលប៊ីស្សពគប្បីមាន ។ « គោលលទ្ធិពិត » សំដៅទៅលើគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ ។
នៅក្នុង ទីតុស ១:៩ យើងរៀនថា វាមានសារៈសំខាន់ដែលប៊ីស្សពទាំងឡាយត្រូវកាន់ខ្ជាប់តាមព្រះបន្ទូលព្រះ ដើម្បីពួកលោកអាចប្រើគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវទៅលើកទឹកចិត្តមនុស្សដទៃឲ្យរស់នៅតាមដំណឹងល្អដើម្បី « ផ្ចាញ់ដល់ពួកអ្នកដែលស្រដីទទឹង » ។ អ្នកដែលស្រដីទទឹងគឺជាបុគ្កលដែលថ្លែងជំទាស់ ឬច្រានចោលគំនិតមួយ ( ក្នុងករណីនេះ សំដៅលើភាពពោរពេញនៃសេចក្ដីពិតនៃដំណឹងល្អ ) ។ អ្នកដែលស្រដីទទឹងអាចជាអ្នកមិនមែនសមាជិកសាសនាចក្រផង និងជាសមាជិកសាសនាចក្រផង ។
គោលការណ៍មួយដែលយើងអាចរៀនចេញពីសេចក្ដីបង្រៀនរបស់ប៉ុលអំពីប៊ីស្សពគឺ នៅពេលយើងកាន់ខ្ជាប់តាមព្រះបន្ទូលព្រះ នោះយើងនឹងអាចប្រើគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវដើម្បីលើកទឹកចិត្តមនុស្សដទៃឲ្យរស់នៅតាមដំណឹងល្អនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ និងដើម្បីតតាំងនឹងជនទាំងឡាយណាដែលប្រឆាំងនឹងដំណឹងល្អ ។
សូមពិចារណាអំពីអ្វីដែលប្រធាន ប៊យដ៏ ឃេ ផាកកឺ ក្នុងកូរ៉ុមនៃពួកសាវកដប់ពីរនាក់បានមានប្រសាសន៍អំពីអំណាចដែលគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវមាន ក្នុងការជួយបុគ្គលទាំងឡាយឲ្យរស់នៅតាមដំណឹងល្អនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ៖
« ប្រសិនបើមនុស្សយល់អំពីគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ នោះវានឹងកែប្រែឥរិយាបថ ព្រមទាំងចរិតរបស់មនុស្ស ។
« ការសិក្សាអំពីគោលលទ្ធិនៃដំណឹងល្អ នឹងអភិវឌ្ឍឥរិយាបថបានរហ័សជាងការសិក្សាអំពីឥរិយាបថ ដើម្បីអភិវឌ្ឍឥរិយាបថទៅទៀត ។ ការជាប់ចិត្តនឹងឥរិយាបទដែលមិនសក្ដិសម អាចនាំឲ្យមានឥរិយាបទដែលមិនសក្ដិសម ។ នោះហើយជាមូលហេតុ ដែលយើងសង្កត់ធ្ងន់ជាខ្លាំងទៅលើការសិក្សាគោលលទ្ធិទាំងឡាយនៃដំណឹងល្អ » ( « Little Children » Ensign ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៨៦ ទំព័រ ១៧ ) ។
-
សូមឆ្លើយសំណួរខាងក្រោមនេះនៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ហេតុការសិក្សាព្រះគម្ពីររបស់អ្នក ៖
-
តើអ្នកអាចធ្វើអ្វីខ្លះដើម្បីត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ទៅបង្រៀនអំពីគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ ប្រយោជន៍ឲ្យអ្នកអាចលើកទឹកចិត្តមនុស្សដទៃឲ្យរស់នៅតាមដំណឹងល្អ ? ( សូមមើល គ. និង ស. ១១:២១ ) ។
-
តើមានឧទាហរណ៍ណាខ្លះចេញពីព្រះគម្ពីរដែលមនុស្សម្នាក់បានបង្រៀនគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវទៅកាន់មនុស្សម្នាក់ទៀត ជាមនុស្សដែលសង្ស័យ ឬប្រឆាំងនឹងសាសនាចក្រ និងគោលលទ្ធិក្នុងសាសនាចក្រ ? ( សូមសរសេរបញ្ចូលយ៉ាងហោចណាស់ឧទាហរណ៍មួយអំពីពេលមួយដែលមនុស្សម្នាក់បានប្រែចិត្ត ដោយសារគាត់ត្រូវបានបង្រៀនអំពីគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ ) ។
-
សូមគិតអំពីគ្រាមួយដែលការរៀនអំពីគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវបានជួយលើកទឹកចិត្ត ឬបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នក ឬនរណាម្នាក់ដែលអ្នកស្គាល់ ឲ្យរស់នៅកាន់តែពេញលេញតាមដំណឹងល្អនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។
ទោះជាគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវអាចជួយយើងលើកទឹកចិត្តមនុស្សដទៃឲ្យរស់នៅតាមដំណឹងល្អ ហើយឆ្លើយតបដោយសេចក្ដីជំនឿ និងទីបន្ទាល់ទៅកាន់ជនទាំងឡាយណាដែលជំទាស់នឹងសាសនាចក្រក្ដី ក៏វាមិនដឹកនាំមនុស្សជាពិសេសឲ្យទទួលយកគោលលទ្ធិនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទដែរ ។ ដោយសារបុគ្គលទាំងអស់មានសិទ្ធិជ្រើសរើស នោះពួកគេអាចជ្រើសរើសទទួលយក ឬបដិសេធគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវក៏បាន ។
-
សូមសរសេរឃ្លាខាងក្រោម នៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ហេតុការសិក្សាព្រះគម្ពីររបស់អ្នក ៖
-
សូមរាយចំណេះចំណានខគម្ពីរយ៉ាងហោចណាស់បី ដែលអ្នកបានសិក្សាក្នុងឆ្នាំនេះ ដែលអាចមានប្រយោជន៍ជាពិសេសដើម្បីជួយលើកទឹកចិត្តមនុស្សដទៃឲ្យរស់នៅតាមដំណឹងល្អ ។ សូមពន្យល់ថាតើវគ្គបទគម្ពីរនិមួយៗអាចមានប្រយោជន៍ដូចម្ដេចខ្លះ ។
-
សូមរាយចំណេះចំណានខគម្ពីរយ៉ាងហោចណាស់បី ដែលអាចប្រើបានដើម្បីឆ្លើយតបនឹងជនទាំងឡាយណាដែលប្រឆាំងនឹងការបង្រៀន ឬការប្រតិបត្តិក្នុងសាសនាចក្រ ។ សូមពន្យល់អំពីរបៀបដែលវគ្គបទគម្ពីរនិមួយៗ អាចជួយបង្រៀនគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវដើម្បីតតាំងនឹងការប្រឆាំងរបស់ពួកគេ ។
-
សូមបន្តបង្កើនចំណេះខាងវគ្គបទគម្ពីរសំខាន់ៗ ប្រយោជន៍ឲ្យអ្នកអាចត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីបង្រៀនអំពីគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវដល់មនុស្សដទៃ ។
ដូចមានកត់ត្រានៅក្នុង ទីតុស ១:១០–១៦ ប៉ុលបានបង្រៀនថា ពួកបរិសុទ្ធនៅលើកោះក្រេតត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ ព្រោះមានជនបំភាន់ និងគ្រូបង្រៀនក្លែងក្លាយជាច្រើនក្នុងចំណោមពួកគេ ។ លោកបានទូន្មានទីតុសឲ្យបន្ទោសដល់ពួកគ្រូបង្រៀនក្លែងក្លាយ ដើម្បីឲ្យពួកគេបោះបង់ការភាន់ច្រឡំរបស់ខ្លួនចោល ហើយ « មានសេចក្តីជំនឿត្រឹមត្រូវវិញ » ( ទីតុស ១:១៣ ) ។ ប៉ុលក៏បានពន្យល់ថា មនុស្សបង្ហាញភាពជិតស្និទ្ធរបស់ខ្លួនទៅកាន់ព្រះតាមរយៈទង្វើរបស់ពួកគេ ។
ទីតុស ២
ប៉ុលទូន្មានទីតុសឲ្យបង្រៀនពួកបរិសុទ្ធនៅលើកោះក្រេត ឲ្យរស់នៅតាមគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ
សូមអាន ទីតុស ២:១ ដោយស្វែងរកថាតើសាវកប៉ុលបានបង្រៀនទីតុសឲ្យធ្វើអ្វីទៀតជាមួយនឹងគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ ។
សូមអាន ទីតុស ២:៣–៥ ដោយស្វែងរកដំបូន្មានរបស់ប៉ុលស្ដីពីរបៀបដែលស្ត្រីចំណាស់ៗគប្បីរស់នៅ និងអ្វីដែលពួកគាត់គប្បីបង្រៀនស្ត្រីក្មេងៗ ។ ក្រោយមកសូមអាន ទីតុស ២:២, ៦–៨ ដោយស្វែងរកដំបូន្មានរបស់ប៉ុលស្ដីពីរបៀបដែលបុរសចំណាស់ៗ និងបុរសក្មេងៗគប្បីរស់នៅ ។ នៅក្នុង ខទី ២, ដឹងខ្នាត មានន័យថា មិនឆេវឆាវ ឬហ្មត់ចត់ រីឯ ធ្ងន់ធ្ងរ មានន័យថា គ្រប់គ្រងខ្លួនឯងបាន ។ នៅក្នុង ខទី ៧ ឲ្យមានចិត្ត នឹងធឹង មានន័យថា មានភាពថ្លៃថ្នូរ និងគួរឲ្យគោរព ។ ឃ្លា « សម្តែងខ្លួនទុកជាគំរូពីការល្អគ្រប់ជំពូក » នៅក្នុង ទីតុស ២:៧ មានន័យថា ធ្វើជាគំរូល្អអំពីការរស់នៅតាមដំណឹងល្អ ។ សូមគិតដល់ការគូសចំណាំ ឬកត់ចំណាំដំបូន្មានណាមួយរបស់ប៉ុលដែលអនុវត្តចំពោះអ្នក ។
សេចក្ដីពិតមួយដែលយើងរៀនចេញពីដំបូន្មានរបស់ប៉ុលទៅដល់ទីតុសគឺ អ្នកដើរតាមព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ត្រូវធ្វើជាគំរូល្អសម្រាប់មនុស្សដទៃ ។
-
សូមគិតអំពីសមាជិកវ័យចំណាស់ម្នាក់ក្នុងវួដ ឬសាខារបស់អ្នក ដែលបានធ្វើជាគំរូល្អអំពីការរស់នៅតាមដំណឹងល្អ និងអំពីការលះបង់ដើម្បីធ្វើដូចនោះ ។ សូមពន្យល់នៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ហេតុការសិក្សាព្រះគម្ពីររបស់អ្នក អំពីរបៀបដែលគំរូរបស់បុគ្គលរូបនេះបានជួយដល់អ្នក ។
សូមជ្រើសរើសឥរិយាបថមួយដែលមានរៀបរាប់ក្នុង ទីតុស ២:២–៨ រួចដាក់គោលដៅដើម្បីបង្កើនឥរិយាបថនោះក្នុងជីវិតរបស់អ្នក ដើម្បីឲ្យគំរូល្អរបស់អ្នកអាចប្រទានពរដល់មនុស្សដទៃ ។
ទីតុស ២:៩–១០ កត់ត្រាថា ប៉ុលបានទូន្មានទីតុសឲ្យបង្រៀនសមាជិកសាសនាចក្រដែលជាបាវបម្រើឲ្យមានចិត្តទៀងត្រង់ ហើយចុះចូលក្នុងការប្រព្រឹត្តនឹងចៅហ្វាយនាយខ្លួន ។ តាមរយៈការមានចិត្តទៀងត្រង់ និងចុះចូល សមាជិកទាំងនេះនៃសាសនាចក្របានថ្វាយព្រះកិត្តិសព្ទដល់ព្រះអម្ចាស់ ហើយបានធ្វើជាគំរូល្អដល់ថៅកែរបស់ខ្លួន ។
សូមអាន ទីតុស ២:១១–១៥ ដោយស្វែងរកថាតើដំណឹងល្អបានធ្វើអ្វីសម្រាប់ពួកបរិសុទ្ធ និងថាតើព្រះគ្រីស្ទបានធ្វើអ្វីសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា ។ អ្នកអាចនឹងចង់គូសចំណាំថាតើដំណឹងល្អដឹកនាំមនុស្សឲ្យសម្លឹងទៅរកអ្វី ។ ការបកប្រែដោយ យ៉ូសែប ស៊្មីធ ទីតុស ២:១១ អានថា « ព្រះគុណនៃព្រះ ដែលនាំសេចក្តីសង្គ្រោះមកដល់មនុស្សទាំងឡាយ បានលេចមកហើយ » ( នៅក្នុង ទីតុស ២:១១ ) ។
យោងតាមសេចក្ដីបង្រៀនរបស់ប៉ុលនៅក្នុង ទីតុស ២:១៤ យើងរៀនថា ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទបានប្រទានអង្គទ្រង់ដល់យើងទាំងអស់គ្នា ដើម្បីឲ្យទ្រង់អាចប្រោសលោះ ហើយធ្វើឲ្យយើងបរិសុទ្ធបាន ។ ឃ្លា « មនុស្ស១ពួក » នៅក្នុង ខទី ១៤ សំដៅទៅលើមនុស្សដែលទ្រង់ប្រទានតម្លៃ ជាមនុស្សដែលទ្រង់បានទទួលមក ហើយប្រោសលោះ ( សូមមើល ពេត្រុស ទី១ ១:១៨–១៩; ២:៩ ) និងជាមនុស្សដែលបានចុះសេចក្ដីសញ្ញាដើម្បីគោរពតាមព្រះបញ្ញត្តិទាំងឡាយរបស់ទ្រង់ ( សូមមើល និក្ខមនំ ១៩:៥–៦ ) ។
ទីតុស ៣
ប៉ុលមានប្រសាសន៍ប្រាប់ទីតុសអំពីអ្វីដែលពួកបរិសុទ្ធនៅលើកោះក្រេតត្រូវតែធ្វើបន្ទាប់ពីបានទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹក
ដូចមានកត់ត្រានៅក្នុង ទីតុស ៣:១–២ ប៉ុលបានទូន្មានទីតុសឲ្យបង្រៀនពួកបរិសុទ្ធនៅលើកោះក្រេត ដើម្បីឲ្យពួកគេគោរពតាមច្បាប់ដែនដី ហើយធ្វើជាគំរូល្អដោយមានចិត្តរាបទាប ថែមទាំងមិននិយាយអាក្រក់ពីមនុស្សដទៃ ។ សូមអាន ទីតុស ៣:៣–៨ ដោយស្វែងរកថាតើប៉ុលបានមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូចម្ដេចអំពីរបៀបដែលដំណឹងល្អនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទបានផ្លាស់ប្ដូរលោក សមាជិកសាសនាចក្រនៅលើកោះក្រេត និងពួកបរិសុទ្ធទាំងអស់ ។
សូមកត់ចំណាំនៅក្នុង ទីតុស ៣:៣ អំពីរបៀបដែលប៉ុលបានពិពណ៌នាអំពីខ្លួនលោក និងសមាជិកដទៃទៀតក្នុងសាសនាចក្រពីមុនពួកគេបានស្គាល់ដំណឹងល្អនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ អ្នកអាចនឹងចង់គូសចំណាំនៅក្នុង ទីតុស ៣:៤–៦ លើអ្វីដែលបានផ្លាស់ប្ដូរប្រជាជន ។ នៅក្នុង ទីតុស ៣:៥ ឃ្លា « ការសំអាតនៃសេចក្តីកើតជាថ្មី » សំដៅទៅលើការទទួលបុណ្យជ្រមុជទឹក ។
សូមពិចារណាអំពីរបៀបដែលអ្នកបានផ្លាស់ប្ដូរដោយសារតែដំណឹងល្អនៃព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។
-
សូមកត់ចំណាំនៅក្នុង ទីតុស ៣:៨ ថាប៉ុលបានទូន្មានឲ្យពួកបរិសុទ្ធ « ខំប្រឹងនឹងធ្វើការល្អ » ។ សូមសរសេរនៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ហេតុការសិក្សាព្រះគម្ពីររបស់អ្នក អំពីការល្អនានាដែលអ្នកធ្វើ ថែមទាំងនឹងបន្តធ្វើដើម្បីបង្ហាញជំនឿរបស់អ្នកទៅលើព្រះ ។
ដូចមានកត់ត្រានៅក្នុង ទីតុស ៣:៩–១៥ ប៉ុលបានដាស់តឿនពួកបរិសុទ្ធឲ្យចៀសវាងពីការប្រជែងគ្នា ឬការប្រកែកជាមួយអ្នកដែលមិនជឿ ។ លោកក៏បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ទីតុសថា លោកនឹងបញ្ជូនថ្នាក់ដឹកនាំដទៃទៀតនៃសាសនាចក្រឲ្យទៅកោះក្រេត ។
-
សូមសរសេរឃ្លាខាងក្រោមនេះ ពីខាងក្រោមកិច្ចការថ្ងៃនេះនៅក្នុងសៀវភៅកំណត់ហេតុការសិក្សាព្រះគម្ពីររបស់អ្នក ៖
ខ្ញុំបានសិក្សាគម្ពីរទីតុស ហើយបានបញ្ចប់មេរៀននេះនៅ ( កាលបរិច្ឆេទ ) ។
សំណួរ គំនិត និង ការយល់ដឹងបន្ថែមដែលខ្ញុំចង់ចែកចាយជាមួយគ្រូរបស់ខ្ញុំ ៖