សេចក្ដីណែនាំស្តីពី គម្ពីរ ធីម៉ូថេទី១
ហេតុអ្វីសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
ក្នុងធីម៉ូថេទី១ យើងអានថា សាវកប៉ុលបានទូន្មានធីម៉ូថេ ដែលជាថ្នាក់ដឹកនាំម្នាក់នៅក្រុងអេភេសូរ ដើម្បីធានាឲ្យមានការបង្រៀនគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ ហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានសេចក្ដីខុសឆ្គងទូទៅរំខានដល់ការបង្រៀនដំណឹងល្អឡើយ ។ លោកបានបង្រៀនធីម៉ូថេអំពីតំណែងប៊ីស្សព និង ឌីកុន ហើយពិភាក្សាអំពីភាពសក្ដិសមនានានៃអ្នកទាំងឡាយណាដែលបម្រើក្នុងតំណែងនោះ ។ ប៉ុលក៏បានរៀបរាប់អំពីការដឹងគុណដ៏ជ្រៀលជ្រៅចំពោះសេចក្ដីមេត្តាករុណា ដែលលោកបានទទួលពីព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ កាលលោកបានប្រែចិត្តជឿនោះផងដែរ ។ ការសិក្សា ធីម៉ូថេទី១ អាចជួយបង្កើនការយល់ដឹងរបស់អ្នកអំពីសារៈសំខាន់នៃការបង្រៀនគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវនៅក្នុងសាសនាចក្រ ។ អ្នកក៏អាចបង្កើនការដឹងគុណចំពោះសេចក្ដីមេត្តាករុណារបស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះ និងចំពោះតួនាទីដ៏មានសារៈសំខាន់របស់ប៊ីស្សព និង ថ្នាក់ដឹកនាំដទៃទៀតក្នុងសាសនាចក្រ ។
តើនរណាបានសរសេរគម្ពីរនេះ ?
សាវកប៉ុលបានសរសេរ ធីម៉ូថេ ទី១ ( សូមមើល ធីម៉ូថេ ទី១ ១:១ ) ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងនៅពេលណា ហើយនៅកន្លែងណា ?
សំបុត្រទីមួយរបស់ប៉ុលទៅកាន់ធីម៉ូថេប្រហែលជាត្រូវបានសរសេររវាងឆ្នាំ ៦៤ និង ៦៥ នៃ គ.ស. ដែលប៉ុលអាចកំពុងស្នាក់នៅស្រុកម៉ាសេដូន ( សូមមើលសេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « សំបុត្ររបស់ប៉ុល » scriptures.lds.org; ធីម៉ូថេ ទី១ ១:៣ ) ។ ពីមុនសរសេរសំបុត្រនេះ ប៉ុលត្រូវបានដោះលែងពីការឃុំខ្លួនរយៈពេលពីរឆ្នាំ ( ឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះ ) នៅក្រុងរ៉ូម ហើយទំនងជាបានធ្វើដំណើរគ្រប់ទីកន្លែង ដោយចូលទៅភូមិសាស្ត្រនានា ជាកន្លែងដែលលោកបានបង្កើតសាខានៃសាសនាចក្រឡើង ( សូមមើល សេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « សំបុត្ររបស់ប៉ុល » ) ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរដល់នរណា ហើយតើហេតុអ្វី ?
ប៉ុលបានសរសេរសំបុត្រមួយច្បាប់នេះទៅធីម៉ូថេ ដែលបានបម្រើជាមួយប៉ុលអំឡុងពេលធ្វើដំណើរផ្សព្វផ្សាយសាសនាជាលើកទីពីររបស់លោក ( សូមមើល កិច្ចការ ១៦:១–៣ ) ។ បន្ទាប់ពីពួកលោកបានបញ្ចប់បេសកកម្ម ធីម៉ូថេបានបន្តធ្វើជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា និងអ្នកដឹកនាំសាសនាចក្រដ៏ស្មោះត្រង់ ( សូមមើល កិច្ចការ ១៩:២២; ភីលីព ២:១៩ ) និងជាសហការីជាទីទុកចិត្តបំផុតរបស់ប៉ុល ( សូមមើល កូរិនថូស ទី១ ៤:១៧ ) ។ ប៉ុលចាត់ទុកធីម៉ូថេជា « កូនពិតក្នុងសេចក្តីជំនឿ » ( ធីម៉ូថេ ទី១ ១:២ ) ។ ឪពុករបស់ធីម៉ូថេគឺជាសាសន៍ក្រេកដទៃ ប៉ុន្តែគាត់មានម្ដាយ និងជីដូនជាសាសន៍យូដាដ៏សុចរិតដែលបានបង្រៀន ហើយជួយគាត់រៀនព្រះគម្ពីរ ( សូមមើល កិច្ចការ ១៦:១; ធីម៉ូថេ ទី២ ១:៥; ៣:១៥ ) ។
នៅពេលសំបុត្រមួយច្បាប់នេះត្រូវបានសរសេរ ធីម៉ូថេបានបម្រើជាអ្នកដឹកនាំសាសនាចក្រនៅក្រុងអេភេសូរ ( សូមមើល ធីម៉ូថេ ទី១ ១:៣ ) ។ ប៉ុលបានលើកឡើងថា សមាជិកខ្លះបានសង្ស័យលើលទ្ធភាពនៃការដឹកនាំរបស់ធីម៉ូថេ ព្រោះលោកមានវ័យក្មេង ( សូមមើល ធីម៉ូថេ ទី១ ៤:១២ ) ។ ប៉ុលបានចង់ទៅជួបធីម៉ូថេដោយផ្ទាល់ ប៉ុន្តែលោកមិនប្រាកដទេថាតើលោកអាចធ្វើដូចនេះបានឬអត់នោះ ( សូមមើល ធីម៉ូថេ ទី១ ៣:១៤; ៤:១៣ ) ។ ប៉ុលបានសរសេរសំបុត្ររបស់លោកទៅកាន់ធីម៉ូថេ ដើម្បីជួយអ្នកដឹកនាំសាសនាចក្រវ័យក្មេងរូបនេះយល់កាន់តែច្បាស់អំពីតួនាទីរបស់លោក ។
តើមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ នៅក្នុងគម្ពីរនេះ ?
សំបុត្ររបស់ប៉ុលត្រូវបានស្គាល់ជាធីម៉ូថេទី១ ធីម៉ូថេទី២ និង ទីតុស ដែលជារឿយៗត្រូវបានហៅថា សំបុត្រសម្រាប់គ្រូគង្វាល ព្រោះវាមាននូវដំបូន្មានរបស់ប៉ុលទៅកាន់គ្រូគង្វាល ឬថ្នាក់ដឹកនាំនៅក្នុងសាសនាចក្រ ( សូមមើល សេចក្តីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « សំបុត្ររបស់ប៉ុល » ) ។ គ្រូគង្វាល ចេញមកពីពាក្យឡាតាំងថា « អ្នកគង្វាលចៀម » ។
ប៉ុលបានបង្ហាញសេចក្ដីណែនាំខ្លះៗដើម្បីជួយធីម៉ូថេ ស្វែងរកបេក្ខជនសក្ដិសមដើម្បីបម្រើជាប៊ីស្សព ឬឌីកុន ( សូមមើល ធីម៉ូថេ ទី១ ៣ ) ។ សេចក្ដីណែនាំរបស់លោកបានជួយប្រាប់អំពីការទទួលខុសត្រូវនៃថ្នាក់ដឹកនាំសាសនាចក្រក្នុងការបំពេញសេចក្ដីត្រូវការខាងសាច់ឈាម និងខាងវិញ្ញាណរបស់សមាជិក ( សូមមើល ធីម៉ូថេទី១ ៥ ) ។ ប៉ុលក៏បានមានប្រសាសន៍អំពីគំនិតខុសឆ្គងទូទៅនៃការដាក់កម្រិតខ្លួនឯងហួសកម្រិត—ដែលជាជំនឿថាជីវភាពខាងវិញ្ញាណកាន់តែខ្លាំងអាចទទួលបានតាមរយៈការបដិសេធខ្លួនដ៏តឹងរ៉ឹង ។ ឧទាហរណ៍ លោកបានព្រមានសមាជិកសាសនាចក្រមួយចំនួនដែលបានក្បត់សាសនា ហើយផ្សព្វផ្សាយជំនឿដែលថាអាពាហ៍ពិពាហ៍គួរតែបានហាមឃាត់ ( សូមមើល ធីម៉ូថេទី១ ៤:១–៣ ) ។ ដើម្បីរារាំងសេចក្ដីបង្រៀនទាំងនេះ និងឥទ្ធិពលទុក្ខទោសដទៃទៀត ព្រមទាំងការក្បត់សាសនាផងនោះ ប៉ុលបានណែនាំធីម៉ូថេឲ្យបង្រៀនគោលលទ្ធិត្រឹមត្រូវ ( សូមមើល ធីម៉ូថេ ទី១ ១:៣–៤, ១០; ៤:១–៦, ១៣, ១៦ ) ។
គម្រោង
ធីម៉ូថេ ទី១ ១ ។ ប៉ុលដាស់តឿនប្រឆាំងនឹងសេចក្ដីបង្រៀនខុសឆ្គងនានា ។ លោកថ្វាយសិរីល្អដល់ព្រះអម្ចាស់យេស៊ូវគ្រីស្ទ ដែលមានសេចក្ដីមេត្តាករុណាដ៏អស្ចារ្យដើម្បីបម្រើទ្រង់ ។ ប៉ុលចាត់ទុកខ្លួនលោកជា « លេខ១ » ( ធីម៉ូថេទី១ ១:១៥ ) ឬ ជាអ្នកប្រព្រឹត្តបាបដែលអាក្រក់ជាងគេបំផុត ដែលបៀតបៀនពួកគ្រិស្តសាសនិកពីមុនលោកបានប្រែចិត្តជឿ ។ ប៉ុលបានអះអាងដល់មនុស្សដទៃថា សេចក្តីមេត្តាករុណារបស់ព្រះគ្រីស្ទក៏នឹងជួយពួកគេផងដែរ ។
ធីម៉ូថេ ទី១ ២–៣ ។ ប៉ុលបង្រៀនអំពីតម្រូវការឲ្យអធិស្ឋាន និងការថ្វាយបង្គំត្រឹមត្រូវ ។ លោកបង្រៀនថា ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទគឺជាថ្លៃលោះសម្រាប់មនុស្សទាំងអស់ និងជាអង្គបង្រួបបង្រួមរបស់យើងជាមួយនឹងព្រះវរបិតា ។ លោកណែនាំបុរស និងស្ត្រីអំពីរបៀបរៀបឥរិយាបថរបស់ខ្លួនអំឡុងពេលថ្វាយបង្គំ ។ លោកបានលើកឡើងអំពីភាពសក្ដិសមនានារបស់ប៊ីស្សព និង ឌីកុន ។ លោកពន្យល់ថា អាថ៌កំបាំងនៃព្រះគឺជាការយាងចុះមករបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ព្រះជន្មដ៏គ្រប់លក្ខណ៍របស់ទ្រង់នៅលើផែនដី និងការយាងឡើងទៅស្ថានសួគ៌វិញដោយសិរីល្អ ។
ធីម៉ូថេទី១ ៤ ។ ប៉ុលព្រមានធីម៉ូថេថា មនុស្សមួយចំនួននឹងត្រូវបានបំភាន់ដោយសេចក្ដីបង្រៀនខុសឆ្គងអំពីអាពាហ៍ពិពាហ៍ និង ច្បាប់នៃការទទួលទានអាហារ ។ លោកមានប្រសាសន៍អំពីសារៈសំខាន់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងអំពីការទទួលយកការបង្កបង្កើតរបស់ព្រះដោយអំណរគុណ ។ ប៉ុលបង្រៀនធីម៉ូថេអំពីរបៀបដោះស្រាយនឹងសេចក្ដីបង្រៀនខុសឆ្គងនៅជំនាន់របស់លោក និងជំនាន់ដទៃទៀតដែលនឹងមកដល់ ។
ធីម៉ូថេទី១ ៥–៦ ។ ប៉ុលផ្ដល់សេចក្ដីណែនាំដល់ធីម៉ូថេដើម្បីជួយគាត់ចាត់ចែងសេចក្ដីត្រូវការរបស់ចាស់ជរា មនុស្សវ័យក្មេង ស្ត្រីមេម៉ាយ ពួកមានឋានៈខ្ពស់ និង ពួកទាសករ ។ លោកពិពណ៌នាអំពីគ្រូបង្រៀនក្លែងក្លាយ ។ លោកព្រមានថា « ការដែលស្រឡាញ់ប្រាក់ នោះហើយជាមេឫសនៃសេចក្តីអាក្រក់គ្រប់យ៉ាង » ( ធីម៉ូថេ ទី១ ៦:១០ ) ហើយណែនាំធីម៉ូថេអំពីរបៀបដែលពួកបរិសុទ្ធអាចទទួលបានជីវិតដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ច ។