សេចក្ដីផ្ដើមនៃសំបុត្រទូទៅទីមួយរបស់យ៉ូហាន
ហេតុអ្វីត្រូវសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
នៅក្នុងសំបុត្រនេះ យ៉ូហានបានលើកឡើងអំពីការរាលដាលដ៏គ្រោះថ្នាក់នៃការក្បត់សាសនា ដែលកំពុងរីកសាយភាយក្នុងសាសនាចក្រ ។ លោកបានព្រមានពួកបរិសុទ្ធកុំឲ្យចូលរួមនឹងសេចក្ដីងងឹត ហើយបន្តនៅក្នុងទីសុវត្ថិភាពនៃពន្លឺនៃដំណឹងល្អ ។ ការសិក្សាយ៉ូហានទី ១ អាចជួយសិស្សឲ្យយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ពីការបង្រៀនក្លែងក្លាយនានាអំពីព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ និងការធ្វើតាមការទូន្មានរបស់យ៉ូហានអាចជួយពួកគេ ឲ្យរក្សាភាពជិតស្និទ្ធនឹងព្រះអម្ចាស់ កាលពួកគេកាន់ខ្ជាប់នៅក្នុងសេចក្ដីពិតនោះ ។ លើសពីនេះទៀត ការសិក្សាគម្ពីរនេះអាចជួយសិស្សឲ្យយល់ដឹងអំពីសេចក្ដីស្រឡាញ់ដ៏អស្ចារ្យ ដែលព្រះវរបិតាសួគ៌មានចំពោះកូនចៅរបស់ទ្រង់ម្នាក់ៗ ដែលទ្រង់បានបង្ហាញដោយប្រទានព្រះរាជបុត្រារបស់ទ្រង់ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ជាពលិកម្មមួយសម្រាប់មនុស្សលោកគ្រប់រូប ។
តើនរណាជាអ្នកសរសេរគម្ពីរនេះ ?
« នៅក្នុងសំបុត្រទាំងបីនេះ អ្នកសរសេរពុំបានដាក់ឈ្មោះខ្លួនឡើយ ប៉ុន្តែតាមប្រពៃណី វាត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជារបស់យ៉ូហាន » ជាសាវកដើមមួយរូបក្នុងចំណោមសាវកទាំងពីរ ( Bible Dictionary « John, Epistles of » ) ។
អ្នកសរសេរសំបុត្រយ៉ូហាន គឺជាសាក្សីមួយរូបអំពីព្រះអង្គសង្គ្រោះដែលមានព្រះជន្មឡើងវិញ ដែលពិតជាសាវកយ៉ូហាន ( សូមមើល យ៉ូហានទី១ ១:១–៤, ៤:១៤ ) ។
តើនៅពេលណា និង នៅកន្លែងណាដែលគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរ ?
គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងពិតប្រាកដពីពេវេលា និងទីកន្លែងដែលយ៉ូហានទី១ ត្រូវសរសេរឡើងនោះទេ ។ វាទំនងជាត្រូវបានសរសេរឡើងប្រមាណជាចុងសតវត្សរ៍ទីមួយនៃ គ.ស. ។
ទោះបីជាយ៉ូហានបានចំណាយពេលយ៉ាងច្រើននៅក្នុងជីវិតរបស់លោក កាលពីក្មេងនៅស្រុកប៉ាឡេស្ទីនក្ដី ក៏តំបន់នេះជាសត្រូវនឹងពួកគ្រីស្ទាន និងពួកសាសន៍យូដាដែរ ដែលបន្សល់នូវការបំផ្លិចបំផ្លាញក្រុងយេរូសាឡិម និងព្រះវិហារបរិសុទ្ធនៅទីនោះក្នុង គ.ស. ៧០ ។ តាមប្រពៃណីចែងថា យ៉ូហានបានចាកចេញពីស្រុកប៉ាឡេស្ទីនទៅរស់នៅក្រុងអេភេសូរ កាលលោកមានវ័យចំណាស់ ។ ប្រសិនបើដូច្នេះមែន យ៉ូហានអាចសរសេរសំបុត្រនេះនៅក្រុងអេភេសូរចន្លោះ គ.ស. ៧០ និង ១០០ ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងទៅកាន់នរណា ហើយតើហេតុអ្វីដែរ ?
ពួកអ្នកអានរបស់យ៉ូហានទី១ ពុំបានអធិប្បាយឲ្យច្បាស់លាស់នោះទេ ប៉ុន្តែវាទំនងដូចជាយ៉ូហានសរសេរទៅពួកអ្នកជឿ ( សូមមើល យ៉ូហានទី១ ១:៣–៤, ២:១២–១៤ ) ប្រហែលជាប្រជាជននៅក្នុងអាស៊ីតូច ( ប្រទេសតួគីបច្ចុប្បន្ន ) ជាកន្លែងដែលប្រភពនៃប្រវត្តិសាស្ត្រមួយចំនួនពោលថា យ៉ូហានធ្លាប់បានរស់នៅ ហើយធ្វើការងារបម្រើនៅក្នុងចុងសតវត្សរ៍ទីមួយ គ.ស. ។
នៅពេលនេះ ពួកគ្រូបង្រៀនក្លែងក្លាយបានបង្កើតកលល្បិច ឬការបែងចែកមួយនៅក្នុងចំណោមពួកបរិសុទ្ធក្នុងភូមិភាគនោះ ( សូមមើល យ៉ូហានទី១ ២:១៨–១៩, ២២, ២៦, ៤:១ ) ហើយការក្បត់សាសនាកំពុងរីកសាយភាយក្នុងសាសនាចក្រ ។ ទស្សនវិជ្ជាដ៏ជាក់លាក់មួយ ដែលកំពុងទទួលបានប្រជាប្រិយភាពគឺការបង្រៀនដូសិត ។ ការបង្រៀនដូសិត គឺជាផ្នែកមួយនៃចលនាមួយដ៏ធំដែលត្រូវគេស្គាល់ថា សាសនាង៉ូស្ទីក ។ ការបង្រៀនដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងទម្រង់ជាច្រើននៃសាសនាង៉ូស្ទីកគឺថា វិញ្ញាណគឺល្អទាំងស្រុង ហើយរូបធាតុនោះរួមបញ្ចូលថា រូបកាយខាងសាច់ឈាម គឺអាក្រក់ទាំងស្រុង ។
ពួកអ្នកដើរតាមសាសនាង៉ូស្ទីកបានជឿថា សេចក្ដីសង្គ្រោះពុំអាចសម្រេចបានដោយការរួចផុតពីអំពើបាបឡើយ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញគឺតាមរយៈការធ្វើឲ្យវិញ្ញាណរួចផុតពីរូបធាតុ មានន័យថារូបកាយ ។ ពួកគេក៏ជឿផងដែរថា សេចក្ដីសង្គ្រោះត្រូវបានសម្រេចបានតាមរយៈចំណេះដឹងពិសេស ( ង៉ូស៊ីស ) ជាជាងតាមរយៈសេចក្ដីជំនឿលើព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។
ពួកអ្នកដើរតាមសាសនាដូសិតបានគូសបញ្ជាក់ហួសពីនិស្ស័យខាងវិញ្ញាណរបស់ព្រះយេស៊ូវ ទៅដល់ចំណុចដែលថា ពួកគេបានបដិសេធគំនិតថា ទ្រង់មិនបានយាងមកផែនដីនៅក្នុងរូបកាយជាសាច់ និងឈាមនោះទេ ។ ពួកគេបានជឿថា ព្រះគឺគ្មានរូបរាង អមតៈ ត្រាស់ដឹងសព្វសារពើ ហើយជាវិញ្ញាណ ហើយពួកគេបានចាត់ទុកថាពិភពលោកនេះ និងរូបកាយមានភាពពុករលួយ ហើយអាក្រក់ ។ ហេតុដូច្នេះហើយ ពួកគេបានជឿថា ដោយសារព្រះយេស៊ូវគឺជាព្រះរាជបុត្រារបស់ព្រះ នោះទ្រង់ពុំអាចមានបទពិសោធន៍របស់មនុស្សលោកដែលកំណត់នោះបានទេ ។ នៅក្នុងទស្សនៈរបស់ពួកគេ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទពុំបានប្រសូតមកនៅក្នុងសាច់ឈាមនោះទេ ហើយទ្រង់ក៏គ្មានរូបកាយ ដែលហូរឈាម រងទុក្ខ សុគត ឬរស់ឡើងវិញបានដែរ—ទ្រង់ទំនងជាអង្គដែលបង្កើតអ្វីៗទាំងនេះប៉ុណ្ណោះ ។ សាសនាដូសិត កើតចេញពីភាសាក្រិកថា ដូកេអូ មានន័យថា « ទំនង » ឬ « ប្រហាក់ប្រហែល » ។
ទោះបីជាយ៉ូហានទី១ ឆ្លើយបដិសេធពីការបង្រៀនខុសឆ្គងទាំងនេះក៏ដោយ ក៏វាពុំបានលះបង់ ហើយវាបានលបជ្រៀតចូលទៅក្នុងសមាជិកភាពរបស់សាសនាចក្រ ។ គោលលទ្ធិខុសឆ្គងទាំងនេះ និងគោលលទ្ធិផ្សេងទៀតគឺជាផ្នែកនៃអ្វី ដែលបានដឹកនាំទៅរកការក្បត់សាសនាដ៏ធំ ។
តើមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ នៅក្នុងគម្ពីរនេះ ?
ក្នុងនាមជាសាវកមួយរូបរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ យ៉ូហានគឺជាសាក្សីពិសេសមួយរូបអំពីព្រះអង្គសង្គ្រោះ ដែលមានព្រះជន្មឡើងវិញ ។ យ៉ូហានបានចាប់ផ្ដើមប្រកាសថា លោកបានឃើញ បានស្ដាប់ ហើយបានពាល់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទដោយផ្ទាល់ ។ តាមរយៈការលើកឡើងបន្ថែមទៀតស្ដីពីសាក្សីផ្ទាល់ខ្លួននេះ យ៉ូហានបានអញ្ជើញពួកអ្នកស្ដាប់របស់លោកឲ្យមាន « សេចក្ដីប្រកប … នឹងព្រះវរបិតា ហើយនឹងព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទជាព្រះរាជបុត្រាទ្រង់ » ( យ៉ូហានទី១ ១:៣ ) ។ សេចក្ដីស្រឡាញ់គឺជាប្រធានបទដ៏សំខាន់មួយ នៅក្នុងសំបុត្រទីមួយរបស់យ៉ូហាន ។ យ៉ូហានបានគូសបញ្ជាក់ថា ជនដែលនិយាយថាស្រឡាញ់ព្រះ ប៉ុន្តែពុំបានស្រឡាញ់មនុស្សនៅជុំវិញខ្លួនគឺជាមនុស្សកុហក (សូមមើល យ៉ូហានទី១ ៤:២០–២១ ) ។
គម្រោង
យ៉ូហានទី ១ ១–៣ យ៉ូហានបង្រៀនថា តាមរយៈការគោរពប្រតិបត្តិ នោះយើងអាចស្គាល់ព្រះ មានសេចក្ដីប្រកបនឹងទ្រង់ ហើយប្រែក្លាយដូចជាទ្រង់ ។ នៅថ្ងៃចុងក្រោយ ពួកអ្នកទាស់នឹងព្រះគ្រីស្ទនឹងកើនឡើង ។ សេចក្ដីស្រឡាញ់របស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះចំពោះយើងត្រូវបានបង្ហាញ តាមរយៈពលិកម្មធួនរបស់ទ្រង់ ។
យ៉ូហានទី១ ៤–៥ យ៉ូហានលើកទឹកចិត្តពួកបរិសុទ្ធឲ្យកំណត់ថា តើគ្រូបង្រៀនម្នាក់គឺមកព្រះឬទេ ។ ព្រះគឺជាសេចក្ដីស្រឡាញ់ ហើយដោយសារតែសេចក្ដីស្រឡាញ់ដ៏ធំរបស់ទ្រង់ចំពោះយើង នោះទ្រង់បានបញ្ជូនព្រះរាជបុត្រាទ្រង់ឲ្យមករងទុក្ខជំនួសយើង ។ ជនដែលស្រឡាញ់ព្រះនឹងគោរពតាមបទបញ្ញត្តិទាំងឡាយរបស់ទ្រង់ ។ ជនដែលជឿលើព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ហើយកើតមកពីព្រះនឹងយកឈ្នះលើលោកិយនេះ ។