សេចក្ដីផ្ដើមនៃដំណឹងល្អយោងតាមម៉ាថាយ
ហេតុអ្វី ត្រូវសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
វគ្គដែលពេញនិយមបំផុតមួយចំនួននៅក្នុងព្រះគម្ពីរប៊ីប គឺមាននៅក្នុងគម្ពីរម៉ាថាយ រួមបញ្ចូលទាំងទេសនកថានៅលើភ្នំ និង រឿងប្រៀបប្រដូច ការបង្រៀន និង អព្ភូតហេតុជាច្រើនរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ការសិក្សាគម្ពីរនេះអាចជួយសិស្សឲ្យស្គាល់ការងារបម្រើ និង ព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ហើយអាចពង្រឹងទីបន្ទាល់របស់ពួកគេថា ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទគឺជាព្រះអង្គសង្គ្រោះនៃលោកិយ និង ជាព្រះមែស៊ីដែលពួកព្យាការីបរិសុទ្ធទាំងអស់បានថ្លែងប្រកាសថានឹងយាងមក ។
តើនរណាជាអ្នកសរសេរគម្ពីរនេះ ?
ម៉ាថាយ ដែលគេស្គាល់ថាជាលេវី និងជាកូនប្រុសរបស់អាល់ផាយគឺជាអ្នកនិពន្ធគម្ពីរនេះ ។ លោកគឺជាអ្នកយកផាស៊ី ឬជាអ្នកយកពន្ធម្នាក់កាលពីមុន ហើយជីវិតរបស់លោកបានផ្លាស់ប្ដូរជារៀងរហូត កាលលោកបានឆ្លើយតបទៅនឹងការអញ្ជើញរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទឲ្យដើរតាមទ្រង់ ។ ( សូមមើល ម៉ាថាយ ៩:៩, ម៉ាកុស ២:១៤, លូកា ៥:២៧–២៨សេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « ម៉ាថាយ » ) ។ បន្ទាប់ពីការប្រែចិត្តជឿរបស់ខ្លួន ម៉ាថាយបានក្លាយជាសាវកម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកសាវកទាំងដប់ពីរនាក់របស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះ ( សូមមើល ម៉ាថាយ ១០:២–៤ ) ។ ក្នុងនាមជាសាវកមួយរូប ម៉ាថាយគឺជាសាក្សីម្នាក់ចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ជាច្រើនដែលលោកបានពិពណ៌នានៅក្នុងកំណត់ត្រារបស់លោក ។ ការណ៍នេះត្រូវបានគាំទ្រដោយការដាក់ចំណងជើងនៃដំណឹងល្អរបស់លោកនៅក្នុងការបកប្រែដោយ យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ ៖ « ទីបន្ទាល់របស់ម៉ាថាយ » ។
តើនៅពេលណានិងនៅកន្លែងណា ដែលគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរ ?
យើងពុំបានដឹងច្បាស់ពីពេលវេលាដែលគម្ពីរម៉ាថាយត្រូវបានសរសេរឡើងឡើយ ប៉ុន្តែវាទំនងជាសរសេរឡើងនៅអំឡុងពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទីមួយ នៃគ.ស. ។ យើងពុំដឹងពីទីកន្លែងដែលម៉ាថាយសរសេរគម្ពីរនេះទេ ។
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងសម្រាប់នរណា ហើយតើហេតុអ្វីដែរ ?
ម៉ាថាយ ហាក់ដូចជាបានសរសេរទៅប្រជាជនសាសន៍យូដាដើម្បីបង្ហាញថា ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទបានបំពេញការព្យាករនៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មី ស្តីពីការយាងមករបស់ព្រះមេស៊ី ។ (សូមមើលសេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ« ម៉ាថាយ » ) ។ ដូចដែល ម៉ាថាយ បាននិទានម្តងទៀត អំពីជីវប្រវត្តិ ព្រះបន្ទូល និង សកម្មភាពរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ជាញឹកញាប់លោកបាននិយាយពីការព្យាករនៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាចាស់ ហើយបានប្រើឃ្លាថា « ដើម្បីឲ្យបានសម្រេច » ( ឧទាហរណ៍ សូមមើល ម៉ាថាយ ៤:១៤, ៨:១៧, ១៣:៣៥, ២១:៤ ) ។
នៅក្នុងដំណឹងល្អរបស់លោក ម៉ាថាយបានប្រើពាក្យ « វង្សាហ្លួងដាវីឌ » ១២ ដង ជាទីបន្ទាល់ថា ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទគឺជាអ្នកគ្រងមរតកនៃបល្ល័ង្ករបស់ស្ដេចដេវីឌដ៏ពេញច្បាប់ និង ជាការបំពេញនៃការព្យាករពីព្រះមែស៊ី ។ ពង្សាវតារបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទនៅក្នុងម៉ាថាយ បានគូសបង្ហាញពីតំណពូជពង្សរបស់ទ្រង់តាមរយៈដាវីឌ យូដា និង អ័ប្រាហាំ ( សូមមើល ម៉ាថាយ ១:១–៣ ) ដោយបង្ហាញពីសិទ្ធិដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់ព្រះយេស៊ូវដើម្បីគ្រប់គ្រង និង តួនាទីរបស់ទ្រង់នៅក្នុងការបំពេញការសន្យារបស់ព្រះចំពោះអ៊ីស្រាអែល ។
តើមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះនៅក្នុងគម្ពីរនេះ ?
ទោះជាឯកសារមួយភាគធំរបស់ម៉ាថាយ ក៏មាននៅក្នុងម៉ាកុស និង លូកាក្ដី ក៏ប្រហែលជា ៤២ ភាគរយនៃដំណឹងល្អរបស់ម៉ាថាយគឺជាគម្ពីរវិសេសវិសាលមួយដាច់ដោយឡែកដែរ ។ ប្រធានបទចម្បងមួយនៅក្នុងម៉ាថាយគឺថា ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទបានយាងមកដើម្បីស្ថាបនានគររបស់ទ្រង់នៅលើផែនដី ។ ម៉ាថាយ បាននិយាយអំពី « នគរស្ថានសួគ៌ »ជាច្រើនដង ហើយលោកគឺជាអ្នកនិពន្ធដំណឹងល្អតែម្នាក់គត់ដែលបានដាក់បញ្ចូលការបង្រៀនរបស់ព្រះយេស៊ូវអំពី« សាសនាចក្រ »( សូមមើល ម៉ាថាយ ១៦:១៨, ១៨:១៧ ) ។
ដំណឹងល្អរបស់ម៉ាថាយក៏ជួយយើងឲ្យឃើញពីភាពស្របគ្នារវាងការងារបម្រើរបស់លោកម៉ូសេ និង ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ឧទាហរណ៍ តួអង្គទាំងពីរត្រូវបានជួយសង្គ្រោះកាលនៅជាទារកពីការប៉ុនប៉ងសម្លាប់របស់ស្ដេច ( សូមមើល និក្ខមនំ ២:១–១០, ម៉ាថាយ ២:១៣–១៨ ) បានចេញពីស្រុកអេស៊ីព្ទ បាននាំមកនូវក្រឹត្យវិន័យរបស់ព្រះ ពីលើភ្នំ ( សូមមើល និក្ខមនំ ១៩–២០, ម៉ាថាយ ៥–៧ ) ហើយបានទៅជួយរំដោះប្រជាជនរបស់ខ្លួន ។
គម្រោង
ម៉ាថាយ ១–៤ ម៉ាថាយ បង្ហាញពីពង្សាវតា និង ការប្រសូតរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ពួកហោរាស្វែងរកស្ដេចនៃពួកសាសន៍យូដា ។ ដោយទទួលបានការដឹកនាំនៅក្នុងសុបិន យ៉ូសែបបាននាំម៉ារា និង ព្រះយេស៊ូវទៅស្រុកអេស៊ីព្ទ ហើយក្រោយមកទៀតទៅស្រុកណាសារ៉ែត ។ យ៉ូហាន បាទីស្ទ ប្រកាសពីដំណឹងល្អនៃការប្រែចិត្ត ហើយបានជ្រមុជទឹកថ្វាយព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ។ ព្រះអង្គសង្គ្រោះបានទទួលការល្បួងនៅក្នុងទីរហោស្ថាន ។ ទ្រង់ចាប់ផ្ដើមការងារបម្រើក្នុងជីវិតរមែងស្លាប់របស់ទ្រង់ដោយការបង្រៀន និងការព្យាបាល ។
ម៉ាថាយ ៥–៧ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទធ្វើទេសនកថានៅលើភ្នំ ។
ម៉ាថាយ ៨–១២ ព្រះអង្គសង្គ្រោះព្យាបាលមនុស្សកើតឃ្លង់ម្នាក់ ធ្វើឲ្យព្យុះស្ងប់ បណ្ដេញអារក្ស ប្រោសកូនស្រីយ៉ៃរ៉ុសពីស្លាប់ ហើយព្យាបាលមនុស្សខ្វាក់ឲ្យមើលឃើញ ។ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទប្រទានសិទ្ធិអំណាចដើម្បីធ្វើកិច្ចការដូចជាទ្រង់ដល់ពួកសាវក ហើយបញ្ជូនពួកគាត់ចេញទៅប្រកាសដំណឹងល្អ ។ ព្រះយេស៊ូវប្រកាសថា យ៉ូហាន បាទីស្ទ គឺលើសពីព្យាការីមួយរូបទៅទៀត ។ ព្រះអង្គសង្គ្រោះព្យាបាលនៅថ្ងៃឈប់សម្រាក ។
ម៉ាថាយ ១៣–១៥ ព្រះយេស៊ូវបង្រៀនដោយប្រើរឿងប្រៀបប្រដូច ។ យ៉ូហាន បាទីស្ទ ត្រូវបានគេសម្លាប់ ។ បន្ទាប់ពីផ្តល់អាហារដល់មនុស្សប្រាំពាន់នាក់មក ព្រះយេស៊ូវ និង ពេត្រុស ដើរនៅលើសមុទ្រកាលីឡេ ។ ពួកអាចារ្យ និង ពួកផារិស៊ីចោទសួរព្រះយេស៊ូវ ។
ម៉ាថាយ ១៦–១៨ បន្ទាប់ពីពេត្រុសថ្លែងទីបន្ទាល់ថា ព្រះយេស៊ូវគឺជាព្រះមែស៊ី ព្រះអង្គសង្គ្រោះគូសបញ្ជាក់ថា ទ្រង់នឹងប្រទានកូនសោនៃនគរព្រះដល់ពេត្រុស និង ពួកដប់ពីរនាក់ ។ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទបានប្រែព្រះកាយនៅលើភ្នំ ជាទីកន្លែងដែល ពេត្រុស យ៉ាកុប និង យ៉ូហានបានទទួលកូនសោបព្វជិតភាព ។ ព្រះយេស៊ូវបង្គាប់ដល់ពួកសិស្សរបស់ទ្រង់ពីរបៀបដឹកនាំសាសនាចក្រ ហើយបង្រៀនថា ព្រះនឹងពុំអភ័យទោសឲ្យយើងឡើយ ប្រសិនបើយើងពុំអភ័យទោសដល់អ្នកដទៃ ។
ម៉ាថាយ ១៩–២៣ ព្រះអង្គសង្គ្រោះបង្រៀនពីលក្ខណៈដ៏នៅអស់កល្បជានិច្ចនៃអាពាហ៍ពិពាហ៍ ។ ទ្រង់យាងចូលទៅក្រុងយេរូសាឡិម ហើយបានសម្អាតព្រះវិហារបរិសុទ្ធ ។ តាមរយៈការប្រើរឿងប្រៀបប្រដូច ព្រះយេស៊ូវបានលាតត្រដាងពីចេតនាអាក្រក់របស់ពួកអ្នកដឹកនាំសាសន៍យូដាដែលបដិសេធទ្រង់ ។ ទ្រង់ព្រះកន្សែងចំពោះការបំផ្លិចបំផ្លាញនៃទីក្រុងយេរូសាឡិមនាពេលអនាគត ។
ម៉ាថាយ ២៤–២៥, យ៉ូសែប ស្ម៊ីធ—ម៉ាថាយ ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទព្យាករពីការបំផ្លិចបំផ្លាញនៃក្រុងយេរូសាឡិម ។ ទ្រង់បង្រៀនពីរបៀបដែលពួកអ្នកដើរតាមរបស់ទ្រង់អាចរៀបចំខ្លួនសម្រាប់ការយាងមកវិញរបស់ទ្រង់ ។
ម៉ាថាយ ២៦–២៧ ព្រះយេស៊ូវសោយព្រះស្ងោយសម្រាប់បុណ្យរំលងជាមួយនឹងពួកសិស្សរបស់ទ្រង់ ហើយណែនាំពីពិធីសាក្រាម៉ង់ ។ ទ្រង់រងទុក្ខនៅក្នុងសួនគែតសេម៉ានី ហើយត្រូវបានគេក្បត់ ចាប់ព្រះកាយ បាននាំទៅកាត់ទោសនៅមុខពួកមន្ត្រីយូដា និង រ៉ូម ហើយត្រូវបានគេឆ្កាង ។ ទ្រង់បានសុគត ហើយបានបញ្ចុះ ។
ម៉ាថាយ ២៨ ព្រះអង្គសង្គ្រោះដែលមានព្រះជន្មរស់ឡើងវិញ បានលេចមកជួបនឹងពួកសិស្សរបស់ទ្រង់ ។ ព្រះយេស៊ូវតែងតាំងពួកសាវកឲ្យនាំយកដំណឹងល្អរបស់ទ្រង់ទៅដល់គ្រប់ជាតិសាសន៍ទាំងអស់ ។