សេចក្ដីផ្ដើមនៃសំបុត្រទូទៅរបស់យូដាស
ហេតុអ្វីត្រូវសិក្សាគម្ពីរនេះ ?
សំបុត្រទូទៅរបស់យូដាសពិពណ៌នាអំពីកម្លាំងនៃការក្បត់សាសនា ដែលបានកើតមាននៅក្នុងសាសនាចក្រកាលពីសម័យបុរាណ ។ កាលសិស្សសិក្សាសំបុត្រនេះ ពួកគេអាចរៀនពីរបៀបដើម្បីដឹងពីជនដែលស្វែងរកបង្វែរពួកសិស្សរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទឲ្យឃ្លាតឆ្ងាយពីសេចក្ដីជំនឿ ។ សិស្សក៏អាចទទួលបានអារម្មណ៍ពីសារៈសំខាន់នៃការខិតខំប្រយុទ្ធដើម្បីការពារសេចក្តីជំនឿ និងការបន្តមានភក្ដីភាពចំពោះសេចក្ដីជំនឿនោះផងដែរ ។
តើនរណាជាអ្នកសរសេរគម្ពីរនេះ ?
អ្នកនិពន្ធសំបុត្រនេះបង្ហាញខ្លួនឯងថាជា « យូដាស ជាបាវបំរើរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ហើយជាប្អូនយ៉ាកុប » ( យូដាស ១:១ ) ។ ជាទូទៅ អ្នកនិពន្ធនេះត្រូវបានគេជឿថាជាបងប្អូនពោះតែមួយរបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ( សូមមើល ម៉ាថាយ ១៣:៥៥, ម៉ាកុស ៦:៣ សេចក្ដីណែនាំដល់បទគម្ពីរទាំងឡាយ « យូដាស » ) ។ ពិតប្រាកដណាស់ យូដាសគឺជាសមាជិកសាសនាម្នាក់ដែលមានគេគោរពរាប់អានច្រើននៅយេរូសាឡិម ហើយលោកប្រហែលជាធ្វើដំណើរទៅផ្សាយសាសនា ( សូមមើល កិច្ចការ ១:១៣–១៤, កូរិនថូសទី១ ៩:៥ ) ។ គ្មានការបញ្ជាក់ណាមួយពីតំណែងបព្វជិតភាពដែលយូដាសបានកាន់ឡើយ ប៉ុន្តែសំបុត្រនេះប្រាប់ថា លោកមានតួនាទីជាអ្នកមានសិទ្ធិអំណាចមួយរូប ទើបធ្វើឲ្យលោកអាចសរសេរសំបុត្រទូន្មានបាន ។
តើនៅពេលណា និង នៅកន្លែងណាដែលគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរ ?
យើងពុំដឹងពីទីកន្លែង ដែលសំបុត្ររបស់យូដាសត្រូវបានសរសេរឡើងឡើយ ។ ប្រសិនបើសំបុត្រនេះពិតជានិពន្ធដោយយូដាសដែលជាប្អូនរបស់ព្រះយេស៊ូវមែន នោះវាប្រហែលជាសរសេរឡើងនៅចន្លោះ គ.ស. ៤០ និង ៨០ ។.
តើគម្ពីរនេះត្រូវបានសរសេរឡើងសម្រាប់នរណា ហើយតើហេតុអ្វីដែរ ?
សំបុត្ររបស់យូដាសបានលើកឡើងទៅកាន់ពួកគ្រីស្ទានដ៏ស្មោះត្រង់— « ជាពួកអ្នកស្ងួនភ្ងាក្នុងព្រះដ៏ជាព្រះវរបិតា ដែលបំរុងទុកក្នុងព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ » ( យូដាស១:១ ) ។ យូដាសបាននិយាយថា គោលបំណងរបស់ លោកគឺដើម្បីលើកទឹកចិត្តពួកអ្នកអានរបស់លោកឲ្យ « ខំតយុទ្ធ ដើម្បីការពារសេចក្តីជំនឿ » ទាស់នឹងពួកគ្រូបង្រៀនខាងលោកិយដែលបានចូលក្នុងសាសនាចក្រ ហើយកំពុងតែលើកកម្ពស់ដល់ឥវិយាបថអសីលធម៌ និងការបង្រៀនខុសឆ្គងដែលបានបដិសេធដល់ព្រះអម្ចាស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ( យូដាស ១:៣ ) ។
តើគម្ពីរនេះមានលក្ខណៈពិសេសអ្វីខ្លះ ?
ទោះវាជាគម្ពីរមួយខ្លីជាងគេនៅក្នុងព្រះគម្ពីរសញ្ញាថ្មីក្ដី ក៏សំបុត្ររបស់យូដាសមាននូវព័ត៌មានដែលគ្មាននៅកន្លែងណាផ្សេងទៀតក្នុងព្រះគម្ពីរប៊ីបដែរ ។ យូដាសបានសរសេរអំពី « ពួកទេវតាដែលមិនបានរក្សាសណ្ឋានដើមរបស់ខ្លួន » ( ខទី ៦, សូមមើលផងដែរ អ័ប្រាហាំ ៣:២៦ ) នៃការប្រឈមមុខមួយរវាងមីកែល និងលូស៊ីហ្វើរចំពោះរូបកាយរបស់ម៉ូសេ ( ខទី ៩ ) និងពីការព្យាករមួយរបស់អេណុកអំពីការយាងមកជាលើកទីពីររបស់ព្រះអង្គសង្គ្រោះ ( ខទី១៤–១៥, សូមមើលផងដែរ ម៉ូសេ ៧:៦៥–៦៦ ) ។
អែលឌើរ ប្រ៊ូស អ័រ ម៉ាក់ខន់ឃី ក្នុងកូរ៉ុមនៃពួកសាវកដប់ពីរនាក់ បានកត់សម្គាល់ពីលក្ខណៈពិសេសមួយចំនួននៃសំបុត្ររបស់យូដាស ៖
« នៅក្នុងព្រះគម្ពីរប៊ីបទាំងមូល មានតែយូដាសម្នាក់គត់ ដែលបានរក្សាទុកដល់យើងនូវគំនិតថា ជីវិតមុនគឺជាសណ្ឋានទីមួយរបស់យើង ហើយថាមានពួកទេវតាមួយចំនួនមិនបានជាប់ការសាកល្បងនោះទេ ។
« មានតែលោកប៉ុណ្ណោះ ដែលយើងបានរកឃើញចំណេះដឹងពីជម្លោះរវាងមីកែល និងលូស៊ីហ្វើរអំពីរូបកាយរបស់ម៉ូសេ ។
« មានតែលោកម្នាក់គត់ ដែលកត់ត្រាពីការព្យាករដ៏រុងរឿងរបស់អេណុក អំពីការយាងមកជាលើកទីពីរនៃកូនមនុស្ស » ( Doctrinal New Testament Commentary វ៉ុល ៣ [ ឆ្នាំ១៩៦៥–៧៣ ] ៣:៤១៥ ) ។
ពាក្យរបស់យូដាសទាស់ត្រង់ៗចំពោះអ្នកដែលបដិសេធព្រះ និងពួកអ្នកបម្រើរបស់ទ្រង់ ហើយជំទាស់នឹងអ្នកដែលកំពុងធ្វើការថ្វាយបង្គំផាហ្គានដែលអសីលធម៌ និងកំពុងប្រកាសថា ខ្លួនលែងត្រូវការគោរពតាមព្រះបញ្ញត្តិ រួមទាំងច្បាប់ព្រហ្មចារីភាពផងដែរ ។ យូដាសបានរៀបរាប់ពីអាកប្បកិរិយាមួយចំនួនរបស់បុគ្គលទុច្ចរិតទាំងនេះ ។
គម្រោង
យូដាស ១ យូដាសដាស់តឿនសមាជិកសាសនាចក្រឲ្យ « ខំតយុទ្ធ ដើម្បីការពារសេចក្តីជំនឿ » ( យូដាស ១:៣ ) ។ លោកពន្យល់ថា មនុស្សបានលបចូលដោយឈ្លាសវៃនៅក្នុងចំណោមពួកបរិសុទ្ធ ហើយកំពុងផ្សព្វផ្សាយគោលលទ្ធិខុសឆ្គង ហើយលើកកម្ពស់ទម្លាប់អាក្រក់ ។ យូដាសព្រមានពីការកាត់សេចក្ដី ដែលកើតមានចំពោះអ្នកដែលងាកចេញពីព្រះ ។ យូដាសទូន្មានសមាជិកសាសនាចក្រឲ្យស្ថាបនាសេចក្ដីជំនឿរបស់ពួកគេ ហើយ « ស្អាងចិត្តឡើងក្នុងសេចក្តីជំនឿដ៏បរិសុទ្ធបំផុត [ របស់ពួកគេ ] » ( យូដាស ១:២១ ) ។