Mateo 27–28

Isip kabahin sa kunsabo sa pagpatay ni Jesukristo, ang mga lider nga Judeo midala Kaniya ngadto ni Pontio Pilato, ang gobernador nga Romano. Gitugyan ni Pilato si Jesus aron pagabunalan ug ilansang sa krus. Mitugyan si Jesus ngadto sa pag-antus ug sa kamatayon aron pagtuman sa kabubut-on sa Iyang Amahan.

Kon ikaw mahimong usa ka saksi og usa ka hitabo sa kasulatan, hain nga hitabo ang imong pilion? Ngano?

Sa panahon niini nga leksyon imong tun-an ang usa sa pinakamahinungdanon nga mga panghitabo sa kasaysayan sa kalibutan. Samtang ikaw magtuon, hunahunaa nga saksi ka sa unsay nahitabo.

Diha sa Mateo 26 atong mabasa nga si Jesus gidakop ug dili makiangayon nga gitaral ug gihukman sa mga lider sa Judeo. Ubos sa pamalaod nga Romano, ang mga Judeo walay gahum sa pagpatay og usa ka tawo. Busa, ang mga lider nga Judeo naninguha sa pagpangita og sala ubos sa balaod nga Romano nga si Jesus mapahamtangan og kamatayon.

Diha sa Mateo 27:1–10 atong nahibaloan nga ang mga lider nga Judeo midala ni Jesus ngadto ni Pontio Pilato, ang gobernador nga Romano sa Judea. Sa dihang nakita kini ni Judas, gimahayan niya ang iyang pagpili sa pagbudhi ni Jesus, naninguha sa pag-uli sa salapi nga iyang nadawat gikan sa mga lider nga Judeo, ug dayon nagpakamatay. Ang Hubad ni Joseph Smith nagklaro nga si Judas “nagbitay sa iyang kaugalingon sa usa ka kahoy. Ug diha-diha siya nabitay, ug ang iyang mga ginhawaan milugwa, ug siya namatay” (Hubad ni Joseph Smith, Mateo 27:6 [diha sa Giya ngadto sa mga Kasulatan]).

Tungod kay ang mga piraso nga pilak mao ang “bili sa dugo” (Mateo 27:6) ug busa dili matarung ang pagbutang diha sa panudlanan, gigamit sa mga lider nga Judeo ang salapi sa pagpalit sa yuta sa magkokolon, diin ang mga dumuduong (o mga langyaw) ilubong. Mihisgot si Mateo niini nga hitabo isip usa ka katumanan sa panagna (tan-awa sa Zacarias11:12–13).

Tungod sa pamugos gikan sa mga Judeo ug sa kahadlok nga dili mapugngan ang mga tawo, gitugyan ni Pilato si Jesus aron ilansang sa krus (tan-awa sa Mateo 27:11–26). (Ikaw adunay higayon sa pagtuon niini nga mga hitabo nga mas detalyado diha sa leksyon sa Juan 18–19.)

Imahe

latigo nga dunay gisuksok nga hait nga mga puthaw

Sa wala pa ipadala si Jesus aron ilansang sa krus, gipahampak Siya ni Pilato (tan-awa sa Mateo 27:26). Ang paghampak nagpasabut nga latuson og balik-balik sa usa ka latigo nga adunay mga butang sama sa mahait nga mga bato o piraso sa bukog nga gilala ngadto sa daghang mga lubid. Kini nga matang sa kastigo sa kasagaran gipahamtang alang niadtong kinsa mga ulipon, samtang ang mga tawo nga may harianong dugo o gawasnong tawo sa Roma og mga batuta. Daghang mga tawo nga wala mabuhi nga gihampak tungod sa grabeng mga samad sa lawas nga nadawat.

Basaha ang Mateo 27:27–32, nga mangita sa unsay gibuhat sa Romanong sundalo ngadto ni Jesus.

Ngano sa imong hunahuna ang mga sundalo nangita og laing tawo nga mopas-an sa krus ni Jesus.

1. Hunahunaa nga ikaw mao si Simon nga taga Cirene. Unsa kaha ang imong mahunahuna o bation kon ikaw usa sa pundok sa katawhan ug gipugos sa pagpas-an sa krus ni Jesus? Isulat ang imong tubag diha sa imong scripture study journal.

Ang Mateo 27:33 nagrekord nga si Jesus gidala ngadto sa “usa ka dapit nga ginganlan og Golgota, nga sa ato pa, dapit sa kalabera.”

Imahe

Elder James E. Talmage

Gitudlo ni Elder James E. Talmage sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles ang mosunod mahitungod sa ngalan sa dapit: “Ang ngalan tingali gigamit kalabut sa mga dagway sa dapit, susama kon maghisgot kita og tumoy sa bungtod; o, kon ang luna mao ang kasagarang dapit sa pagpatay, kini tingali gitawag og mao sa pagpahayag og kamatayon, sama lamang nga atong gitawag ang kalabera og ulo sa kamatayon” (Jesus the Christ, 3rd ed. [1916], 667).

Ang Mateo 27:34–45 nagrekord nga midumili si Jesus sa pag-inom sa kasagarang itanyag ngadto niadtong kinsa gilansang sa krus aron sa pagpabanhod sa sakit. Ang ubang mga tawo nga nanan-aw sa Paglansang sa Krus mitinguha sa pagbiaybiay ug pagtintal ni Jesus.

Basaha ang Mateo 27:46, nga mangita sa unsay gisulti ni Jesukristo samtang diha sa krus. Mahimo nimong markahan ang unsay imong nakit-an.

Aron mas makasabut unsay nahitabo niini nga higayon, basaha ang mosunod nga pahayag ni Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

Imahe

Elder Jeffrey R. Holland

“Mabinantayon kaayo akong mamulong, gani sa ligdong nga pagtahud, sa unsa kaha unta ang labing malisud nga higayon sa tanan niining pag-inusara nga panaw ngadto sa Pag-ula. Mamulong ako niadtong katapusan nga mga higayon diin si Jesus tingali andam sa intelektwal ug pisikal nga paagi apan diin wala Niya sa emosyonal ug sa espiritwal nga paagi hingpit nga nalantaw —kanang hinapos nga pag-ubos ngadto sa makapawagtang og umoy nga walay paglaum sa balaang pagbiya sa dihang mituaw Siya sa katapusang pag-inusara, ‘Dios ko, Dios ko, nganong gitalikdan mo ako?’ [Mateo 27:46; emphasis gidugang ]. …

“Uban sa tanang lig-on nga pagtuo sa akong kalag mopamatuod ako nga … ang usa ka hingpit nga Amahan wala motalikod sa Iyang Anak nianang taknaa. Sa pagkatinuod, personal ko kini nga tinuohan nga diha sa tanang mortal nga pangalagad ni Kristo ang Amahan wala pa gayud sukad mahimong suod kaayo sa Iyang Anak kay sa niadtong kinasakitan nga katapusang gutlo sa pag-antus. Bisan pa, … ang Amahan sa mubong higayon mitangtang gikan kang Jesus sa kahupayan sa Iyang Espiritu, sa suporta sa Iyang personal nga presensya” (“Walay Bisan Usa nga Nakig-uban Kaniya,” Ensign o Liahona, Mayo 2009, 87–88).

Ngano sa imong hunahuna gikuha sa Langitnong Amahan ang Iyang Espiritu gikan ni Jesus niini nga higayon?

Padayona pagbasa ang pahayag ni Elder Holland, ug markahi unsay iyang gisulti nga nagpasabut nganong gisinati ni Jesukristo ang pagbiya sa Espiritu: “Kini gikinahanglan, sa tinuod kini sentro sa kahulugan sa Pag-ula, nga kining hingpit nga Anak kinsa wala gayud sukad makasulti og ngil-ad ni makabuhat og sayop o nakahikap og dili limpyo nga butang kinahanglan nga makahibalo kon sa unsa nga paagi ang uban sa katawhan—kita, tanan kita—mobati kon kita makahimo og mga sala. Aron ang Iyang Pag-ula walay kinutuban ug mahangturon, kinahanglan nga Siya mobati unsa kini sama nga mamatay dili lamang sa pisikal apan sa espiritwal, aron mobati unsa kini sama nga biyaan sa balaang Espiritu, nagbiya sa usa ka tawo nga mibati sa bug-os, sa kaalaot, sa kawalay paglaum nga pag-inusara” (“Walay Bisan Usa nga Nakig-uban Kaniya,” 88).

Gikan sa Mateo 27:46 ug sa pahayag ni Elder Holland, atong nakat-unan nga isip kabahin sa Pag-ula, gibati ni Jesukristo ang pagbiya sa Espiritu sa Langitnong Amahan.

Kon kita makasala atong masinati ang espiritwal nga kamatayon—ang pagbiya sa Espiritu sa Langitnong Amahan. Tungod kay gisinati ni Jesukristo ang espiritwal nga kamatayon didto sa krus, Siya makatabang kanato kon kita mahimulag sa Espiritu sa Langitnong Amahan tungod sa atong dili maayo nga mga pagpili. Makatabang usab Siya kanato kon kita mobati og pag-inusara.

Basaha ang Mateo 27:50. Ang Hunad ni Joseph Smith nag-ingon, “si Jesus, sa dihang miusab pagtuwaw sa makusog nga tingog, nag-ingon, Amahan, natapos na, natuman na ang imong pagbuot, mitugyan sa iyang espiritu” (Hubad ni Joseph Smith, Matthew 27:54 [sa Giya ngadto sa mga Kasulatan ]).

Sumala sa Hubad ni Joseph Smith niini nga bersikulo, nag-antus si Jesukristo sa pagtuman sa kabubut-on sa Langitnong Amahan.

Sa imong pagtuon sa Mateo 26 sa miaging leksyon, imong nakat-unan ang mahitungod sa pag-antus sa Manluluwas didto sa Getsemani ug ang Iyang pagkaandam sa pagpaubos sa Iyang kabubut-on ngadto sa kabubut-on sa Amahan. Mahimong imong isulat ang Mateo 26:39 isip cross-reference diha sa imong mga kasulatan sunod sa Mateo 27:50 sa pagtabang kanimo og hinumdom nga gibuhat ni Jesus unsay Iyang gisaad nga buhaton.

Basaha ang Mateo 27:51, nga mangita sa unsay nahitabo sa templo sa dihang namatay si Jesus.

Imahe

diagram sa templo

Sa panahon ni Jesus, ang templo may duha ka lawak—ang balaan nga dapit ug ang Balaan sa mga Balaan. Kining duha ka lawak giuwang og tabil, o kurtina. “Ang Balaan sa mga Balaan mao ang labing sagrado nga lawak sa karaang templo; kini nagsimbolo sa presensya sa Dios. Kausa sa usa ka tuig, sa Adlaw sa Pag-ula, ang labawng sacerdote moagi lahus sa tabil sa templo ug mosulod ngadto sa Balaan sa mga Balaan, diin iyang gisablig ang dugo nga halad sa sala aron sa pag-ula niana nga mga sala sa tanang kongregasyon sa Israel (tan-awa sa Levitico 16). Sa dihang ang tabil sa templo “nagilis sa duha ka bahin” (nagisi og duha) sa pagkamatay ni Jesukristo (Mateo 27:51), kini usa ka mahinuklugong simbolo nga ang Manluluwas, ang Labing Labaw nga Sacerdote, miagi lahus sa tabil sa kamatayon ug sa dili madugay mosulod ngadto sa presensya sa Dios [ang Amahan]” (New Testament Student Manual [Manwal sa Church Educational System, 2014], 94).

Imahe

Elder Bruce R. McConkie

Si Elder Bruce R. McConkie sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo mahitungod sa unsay kahulugan sa nagisi nga tabil sa templo: “Si Kristo karon gihalad nga sakripisyo; ang balaod natuman; ang dispensasyon ni Moises milabay na; ang kahingpitan sa ebanghelyo miabut uban sa tanan niini nga kahayag ug gahum; ug busa—sa pagpahinuklog, sa paagi nga ang tanang ka Judeohan moila nga ang gingharian gikuha na gikan kanila ug gihatag ngadto sa uban—ang Dios migisi sa tabil sa templo ‘gikan sa ibabaw ngadto sa ubos.’ Ang Balaan sa mga Balaan sa karon abli ngadto sa tanan, ug ang tanan, pinaagi sa maulaong dugo sa Kordero, makasulod na karon ngadto sa labing taas ug labing sagrado sa tanang dapit, niana nga gingharian diin ang kinabuhing dayon makaplagan. … Ang mga ordinansa nga gipahigayon pinaagi sa tabil sa karaang templo susama sa unsay pagabuhaton ni Kristo, diin iya karon nga nabuhat na, ang tanang tawo makahimo sa pag-agi lahos sa tabil ngadto sa presensya sa Ginoo aron makapanunod sa hingpit nga kahimayaan” (Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 1:830; italics gidugang).

Gikan sa pagkagisi sa tabil sa templo sa pagkamatay ni Kristo, atong nakat-unan nga tungod sa Pag-ula ni Jesukristo, kitang tanan makasulod ngadto sa presensya sa Dios kon kita maghinulsol ug mosunod sa atong mga pakigsaad.

2. Tubaga ang mosunod nga mga pangutana diha sa imong scripture study journal:

   1. Sa unsa nga paagi nga ang Pag-ula ni Jesukristo makahimo niini nga posible alang kanato sa pagbalik ngadto sa presensya sa Dios?

   2. Unsay kinahanglan gayud natong buhaton aron mahimong takus sa pagpuyo uban sa Langitnong Amahan sa hangtud?

Ang Mateo 27:52–66 naghatag og mas daghan nga impormasyon mahitungod sa unsay nahitabo human sa kamatayon ni Jesus. Timan-i nga si Mateo mirekord nga kini “tapos [sa kang Jesus] nga pagkabanhaw” (Mateo 27:53; italics gidugang) nga daghang matarung nga mga tawo kinsa namatay na nabanhaw usab ug mipakita ngadto sa daghang mga tawo sa Jerusalem (tan-awa usab D&P 133:54–56).

Human mamatay si Jesus, si Jose nga taga-Arimatea, usa ka dato nga disipulo, “gipangayo [gihangyo] ang lawas ni Jesus” (Mateo 27:58; tan-awa usab Juan 19:39). Ang lawas sa Manluluwas giputos sa usa ka limpyo nga panapton ug gibutang sa lubnganan nga gipanag-iya ni Jose nga taga-Arimatea, ug ang agianan gialihan og usa ka dako nga bato. Sa pag-aghat sa pipila ka mga sacerdote nga punoan ug mga Pariseo, misugo si Pilato nga mga gwardiya ibutang sa pagbantay sa lubong, ug ang bato itak-op. Sumala sa Mateo 27:63–64, ngano nga ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga Pariseo mitinguha niini?

Sumala sa Mateo 28:1–5, sayo sa unang adlaw sa semana, o Dominggo, si Maria Magdalena ug lain nga babaye nga ginganlan og Maria miadto sa lubnganan. Ang Joseph Smith Translation, sa Mateo 28:2 namahayag nga sila nakakita didto og duha ka mga anghel.

Human sa Pagkabanhaw ni Jesukristo, ang mga miyembro sa Simbahan misunod ug gipabilin nga balaan ang unang adlaw sa semana isip ang Igpapahulay nga adlaw, ug sa kadugayan ang pagsunod sa ikapitong adlaw isip ang Igpapahulay gihunong. Ang pag-usab sa pagsunod sa katapusang adlaw sa semana ngadto sa unang adlaw sa semana dili sama ka importante sama sa konsepto ug baruganan sa Igpapahulay.

Basaha ang Mateo 28:6–7, nga mangita sa unsay gisulti sa mga anghel ngadto sa mga babaye.

Sa Mateo 28:8–10, 16–18, atong mabasa nga ang mga babaye miadto sa pagsulti sa mga disipulo unsa ang ilang nakit-a ug nadungog. Sa dalan, mipakita si Jesus kanila, ug ang mga babaye “migakos sa iyang mga tiil ug ilang gisimba siya” (Mateo 28:9). Wala madugay, sa dihang ang mga disipulo misunod sa mga pulong sa mga babaye ug mibiyahe ngadto sa Galilea, ang Manluluwas mipakita usab ngadto kanila. Aron mahibalo mahitungod sa uban nga mga pagpakita ni Jesus sa wala pa ang Iyang Pagsaka sa Langit, tan-awa ang Panag-uyon sa mga Ebanghelyo.

Basaha ang Mateo 28:19–20, nga mangita sa unsay gisugo sa Manluluwas sa Iyang mga Apostoles nga buhaton. (Ang Mateo 28:19–20 usa ka scripture mastery passage. Mahimo nimong markahan kini nga mga bersikulo sa lahi nga paagi.)

Usa ka baruganan nga atong makat-unan gikan sa sugo sa Manluluwas ngadto sa Iyang mga Apostoles mao nga samtang kita nag-angkon og pagpamatuod, kita adunay responsibilidad sa pagpamatuod Kaniya ngadto sa uban.

3. Kompletuha ang mosunod nga mga assignment diha sa imong scripture study journal:

   1. Paglista sa dili mominos og tulo ka paagi nga kita makapamatuod ni Jesukristo ngadto sa uban. Dayon pagpili og usa sa mga paagi diha sa imong lista, ug pagsulat og usa ka tumong kalabut sa unsaon nimo pagtinguha sa papamatuod ni Jesukristo ngadto sa uban.

   2. Tubaga ang mosunod nga pangutana: Nagkonsiderar sa unsay gisulti sa Manluluwas diha sa Mateo 28:19–20, unsay imong mabuhat sa pagpangandam sa pagserbisyo og misyon?

4. Isulat ang mosunod diha ubos sa mga assignment karong adlawa sa imong scripture study journal:

   Akong natun-an ang Mateo 27–28 ug nakompleto kini nga leksyon sa (petsa).

   Dugang nga mga pangutana, mga hunahuna, ug mga panabut nga akong gusto nga ipakigbahin sa akong magtutudlo: