Gitudloan ni Pablo ang mga Santos kon unsaon sa pagbatok ang dautang mga impluwensya. Gitudloan sab niya sila kon unsaon sa paglig-on sa relasyon sa pamilya. Gitapus ni Pablo ang iyang sulat pinaagi sa pagpahimatngon sa mga sumusunod sa Dios nga “Isul-ob ninyo ang tibuok hinagiban sa Dios” (Mga Taga-Efeso 6:11) aron makabatok sa mga panglingla ni Satanas.
Gitudloan ni Pablo ang mga Santos nga batukan ang dautang mga impluwensya
Kon mahimo, pag-display og butang nga mamatikdan sa mga estudyante nga bag-o nga hinimo o pinalit, ug ipangutana:
Sa kasagaran unsaon nato sa pagtratar ang mga butang nga bag-o?
Pahinumdumi ang mga estudyante nga ang Mga Taga-Efeso 4 naglangkob sa tambag ni Pablo ngadto sa bag-ong mga miyembro sa Simbahan nga “hukasa ninyo ang daan[,] … nadunot” nga kaugalingon (bersikulo 22) ug “isul-ob ninyo ang bag-ong pagkatawo” (bersikulo 24), o sugdan ang bag-ong kinabuhi isip mga sumusunod ni Jesukristo.
Sa unsang paagi ang kinabuhi sa usa ka tawo nga determinadong mosunod ni Jesukristo makonsiderar nga bag-o?
Dapita ang mga estudyante sa pagpangita og usa ka baruganan samtang sila nagtuon sa Mga Taga-Efeso 5–6 nga makatabang nga ilang “isul-ob ang bag-ong pagkatawo” isip sumusunod ni Jesukristo.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mga Taga-Efeso 5:1–7. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa gitambag ni Pablo nga buhaton ug dili buhaton sa mga Santos isip mga sumusunod ni Jesukristo.
Unsa man ang gitambag ni Pablo nga buhaton sa mga sumusunod ni Kristo? Unsa man ang iyang gitambag nila nga dili buhaton?
Unsa nga kamatuoran ang atong mahibaloan gikan niini nga mga bersikulo mahitungod sa mga sumusunod ni Jesukristo? (Mahimong makakita ang mga estudyante og lain-laing mga kamatuoran, apan siguroa ang paghatag og importansya nga ang mga sumusunod ni Jesukristo dili moambit sa mga dautan sa kalibutan.)
Sumala sa bersikulo 5, unsa ang dili matagamtam sa mga tawo kinsa moambit sa kadautan sa kalibutan?
Sa unsang paagi ang pag-ambit sa kadautan sa kalibutan makaapekto sa bag-ong kinabuhi diha kang Kristo? Sa unsang paagi ang ehemplo niining tawhana makaapekto sa uban?
I-summarize ang Mga Taga-Efeso 5:8–20 pinaagi sa pagpasabut nga giawhag ni Pablo ang mga Santos sa “paggawi kamo ingon nga mga tawo nga may kahayag” (bersikulo 8), nga magmanggialamon, ug tinguhaon nga mahibalo sa kabubut-on sa Ginoo hinoon “magpapuno kamog espiritu” (bersikulo 18).
Gitambagan ni Pablo ang mga Taga-Efeso mahitungod sa ilang mga relasyon sa pamilya
Hangyoa ang mga estudyante sa paghunahuna mahitungod sa ilang mga inter-aksyon diha sa pamilya sa miaging 24 ka oras ug kon ang maong mga inter-aksyon positibo ba o negatibo. (Sama pananglit, kini nga mga inter-aksyon may pagpangga ba o may panagbingkil? may pagbati o makapasakit? makabayaw o makasagmuyo?)
Ngano nga usahay lisud man ang pagbaton og positibong mga relasyon sa pamilya?
Dapita ang mga estudyante sa pagpangita og usa ka baruganan samtang tun-an nila ang Mga Taga-Efeso 5:21–6:9 nga makatabang nila nga malig-on ang ilang mga relasyon sa pamilya.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mga Taga-Efeso 5:21. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay giawhag ni Pablo nga buhaton sa mga Santos.
Unsay giawhag ni Pablo nga buhaton sa mga Santos? (Ipasabut nga ang “masinugtanon ang usa sa usa” nagpasabut nga kinahanglang unahon nato ang uban kay sa atong kaugalingon ug nga ang “pagkataha kang Kristo” nagpasabut sa atong gugma ug pagtahud sa Dios.)
Sa unsang mga paagi gipakita ni Jesukristo ang ehemplo sa hiyas sa pagkamatugyanon?
Sa unsang paagi ang pag-una sa uban kay sa atong kaugalingon makatabang nga malig-on ang atong mga relasyon sa pamilya?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mga Taga-Efeso 5:22–29. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay gitambag ni Pablo nga buhaton sa mga bana ug asawa sa ilang mga relasyon sa usag usa.
Unsa nga relasyon ang gitambag ni Pablo sa mga asawa diin i-pattern ang ilang mga relasyon ngadto sa ilang bana? (Ipasabut nga gitudlo ni Pablo nga ang usa ka asawa kinahanglang “masinugtanon” sa iyang bana [bersikulo 22]. Kini mahimong hubaron nga pagpaluyo, pagsuporta, ug pagtahud sa bana sama sa iyang gihimo sa Ginoo. Ang balaang tahas nga gisangon sa usa ka bana mao ang pagpangulo sa pamilya, sama nga ang Manluluwas nagbantay ug nangulo sa Iyang Simbahan.)
Unsay gitambag ni Pablo sa mga bana nga buhaton para sa ilang relasyon ngadto sa ilang mga asawa?
Unsaon sa bana sa pagtratar ang iyang asawa kinsa iyang gihigugma sama nga ang Manluluwas nahigugma sa Iyang Simbahan? (Siya “[motugyan] sa iyang kaugalingon” ngadto kaniya [bersikulo 25], o siya ang paunahon kaysa siya ang mag-una, ug “magaalima” kaniya [bersikulo 29].)
Unsa nga kamatuoran ang atong mahibaloan gikan sa mga pagtulun-an ni Pablo mahitungod sa mahitabo sa atong mga pamilya kon gamiton nato ang relasyon uban sa Manluluwas diin ang Simbahan maoy atong giya? (Gamit ang kaugalingon nilang mga pulong, ang mga estudyante kinahanglang makahibalo sa usa ka baruganan nga susama sa mosunod: Kon gamiton nato ang atong relasyon sa Manluluwas nga ang Simbahan maoy atong giya, atong mapalig-on ang atong mga relasyon sa pamilya.)
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mga Taga-Efeso 5:30–33. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay mahimong makab-ot sa mga bana ug asawa kon minyo na sila.
Sumala sa bersikulo 31, unsa ang mahimong makab-ot sa mga bana ug asawa kon minyo na sila? (Sila “mahimong usa,” o mahiusa sa pisikal, emosyunal, ug sa espiritwal nga paagi.)
Sa unsang paagi ang pagsunod sa ehemplo sa Manluluwas diha sa ilang pakig-inter-aksyon sa usag usa makatabang sa minyo nga magtiayon (ug pamilya) nga molambo ang paghigugma ug pagkahiusa sa ilang relasyon?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mga Taga-Efeso 6:1–4. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon sa unsang paagi ang paggamit sa ehemplo ni Jesukristo nga giya magamit sa relasyon sa usa ka bata ngadto sa iyang mga ginikanan. Dapita ang mga estudyante sa pagreport unsay ilang nakit-an.
Sa unsang paagi ang usa ka bata makasunod sa ehemplo ni Jesukristo pinaagi sa pagsunod sa iyang mga ginikanan?
Unsay gitambag ni Pablo nga buhaton sa mga amahan bahin sa pagpadako sa ilang mga anak?
Hangyoa ang mga estudyante sa pagpamalandong kon sa unsang paagi nga malig-on ang ilang mga relasyon kon gamiton nila ang ilang relasyon diin ang Manluluwas maoy ilang giya. Dapita sila sa pagpili og usa ka relasyon nga gusto nilang palamboon ug isulat ang pipila ka pamaagi nga mapalambo nila ang ilang relasyon pinaagi sa pagsunod sa ehemplo sa Manluluwas. Awhaga sila nga buhaton ang unsay ilang gisulat.
I-summarize ang Mga Efeso 6:5–9 pinaagi sa pagpasabut nga gitudlo ni Pablo ang mahitungod sa relasyon tali sa usa ka sulugoon ug sa agalon. Sa kapanahunan sa Bag-ong Tugon, ang pagkaulipon komon ra sa tibuok nga Empiryo sa Roma, bisan sa mga miyembro sa Simbahan. Ang tambag ni Pablo wala magpasabut nga uyon siya sa institusyon sa pagpaulipon.
Gitambagan ni Pablo ang mga Santos sa “pagsul-ob sa tibuok hinagiban sa Dios”
Isulat sa pisara ang mosunod nga pamahayag ni Presidente Ezra Taft Benson. (Kini nga pamahayag makita sa “The Power of the Word,” Ensign, Mayo 1986, 79.) Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa pamahayag.
“Si Satanas nagpasiugda og gubat batok sa mga miyembro sa Simbahan kinsa adunay mga pagpamatuod ug nagtinguha sa pagsunod sa mga sugo” (Presidente Ezra Taft Benson).
Sa unsang mga paagi si Satanas nakiggubat batok sa mga kabatan-onan sa Simbahan?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mga Taga-Efeso 6:10–13. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita kon unsay giawhag ni Pablo nga pakigbatukan sa mga Santos sa iyang panahon. Ipasabut nga ang pagka malipat-lipaton nagpasabut sa mga pamaagi nga gigamit sa paglingla o pagbitik.
Unsa ang gisulti ni Pablo nga gipakigbatukan sa mga Santos sa iyang panahon?
Sa unsang paagi ang gilista ni Pablo diha sa bersikulo 12 susama ra sa atong gipakigbatukan karon sa atong panahon?
Unsay gisulti ni Pablo sa mga Santos sa iyang panahon nga isul-ob aron makabarug batok niining mga dautan? (Human makatubag ang mga estudyante, isulat sa pisara ang mosunod nga baruganan: Kon isul-ob nato ang tibuok hinagiban sa Dios, makabarug kita batok sa mga dautan.)
Hatagi ang mga estudyante sa kauban nga handout. Bahina ang mga bata ngadto sa lima ka grupo, ug i-assign ang matag grupo og usa ka hinagiban nga gihisgutan sa Mga Taga-Efeso 6:14–17. (Ayaw iapil og assign ang “mabinaksan ang inyong hawak sa kamatuoran” [bersikulo 14]. Kon gamay ra ang imong klase kinahanglan nimong i-assign ang pipila ka grupo og sobra sa usa ka hinagiban.)
Isulat sa pisara ang mosunod nga mga pangutana:
Para asa gamiton ang usa ka hinagiban?
Unsay tawag ni Pablo sa usa ka hinagiban?
Sa unsang paagi ang usa ka bahin sa lawas nga napanalipdan sa hinagiban nagrepresentar sa espirituhanong paagi?
Sa unsang paagi ang pagsul-ob niini nga hinagiban makatabang nga ikaw makabarug batok sa mga dautan?
Aron matabangan ang mga estudyante nga makompleto ang handout, dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mga Taga-Efeso 6:14. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita diha sa pisara sa mga tubag sa pangutana samtang ilang i-apply ang “mabinaksan ang hawak sa kamatuoran” ug samtang nagsulat sila sa ilang mga tubag diha sa ilang mga handout.
Ipasabut nga ang hinagiban nga “gibakus” sa hawak usa ka bakus nga gitaud sa tunga nga bahin sa lawas. Mahimong mosugyot ang mga estudyante og mga tubag nga sama sa mosunod: (1) Motabon kini sa hawak [bat-ang] (sa importante nga organ nga may kalabutan sa pagpasanay). (2) Kamatuoran. (3) Nagrepresentar kini sa atong kaputli og moral nga kalunsay. (4) Ang kahibalo sa kamatuoran sa plano sa kaluwasan modasig nga kita magpabiling lunsay sa moral.
Dapita ang mga estudyante sa pagsunod niini nga sumbanan samtang basahon nila ang Mga Taga-Efeso 6:14–18 uban sa ilang mga grupo ug kompletuhon ang usa ka bahin sa handout nga may kalabutan sa gi-assign nganha nila nga hinagiban. (Ipasabut nga ang “mahinapinan ang inyong mga tiil” [bersikulo 15] nagpasabut sa pagsul-ob og sapatos o ubang panalipud sa tiil.)
Human sa igo nga panahon, pagdapit og usa ka representante gikan sa matag grupo nga moreport sa unsay ilang nakat-unan sa klase. Samtang moreport ang matag grupo, dapita ang mga estudyante sa pagrekord kon unsay nakit-an sa mga grupo diha sa ilang handout.
Nganong importante man ang pagpanalipud sa atong kaugalingon uban sa tibuok nga hinagiban sa Dios?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder M. Russell Ballard sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, ug hangyoa ang mga estudyante sa pagpaminaw kon unsaon nato sa pagsul-ob ug pagpalig-on sa hinagiban sa Dios.
Imahe
Elder M. Russell Ballard
“Gusto nakong hunahunaon nga kini nga espirituhanong hinagiban dili usa ka solido nga piraso sa metal nga gihulma aron mosakar sa lawas apan mas sama sa usa ka ginagmayng kinadena nga puthaw. Ang usa ka kinadena nga puthaw naglangkob og mga puthaw nga gitapot aron ang mogamit niini sayon rang makalihok nga dili mawad-an sa panalipud. Makaingon ko niana tungod kay kasinatian na nako kini nga wala kitay ngilngig ug dagkong butang nga mahimo aron maarmasan ang atong kaugalingon sa espirituhanong paagi. Ang matuod nga espirituhanong gahum nag-agad sa daghang ginagmay nga lihok nga gisapid pinaagi sa hilo sa espirituhanong pagpalig-on nga mopanalipud ug mosagang sa tanang dautan” (“Be Strong in the Lord,” Ensign, Hulyo 2004, 8).
Unsay inyong buhaton aron masul-ob ug malig-on ang hinagiban sa Dios sa matag adlaw? Sa unsang paagi kini nakatabang ninyo nga makasukol sa mga dautan, tintasyon, o pagpanglingla?
Isulat sa pisara ang mosunod nga mga pangutana, ug dapita ang mga estudyante nga isulat ang ilang mga tubag:
Asa nga mga bahin sa inyong espirituhanong hinagiban ang gikonsiderar ninyo nga lig-on?
Asa niini ang pinakahuyang nga bahin sa inyong hinagiban?
Unsay inyong mahimo aron mapalig-on ang matag usa niini nga espirituhanong hinagiban sa inyong kinabuhi?
I-summarize ang Mga Taga-Efeso 6:19–24 pinaagi sa pagpasabut nga gitapus ni Pablo ang iyang sulat pinaagi sa paghangyo sa mga Santos nga mag-ampo aron siya mahatagan og “igsusulti” (bersikulo 19) ug makasangyaw sa ebanghelyo nga walay kukahadlok samtang naa sa bilanggoan.
Ipaambit ang imong pagpamatuod sa mga kamatuoran nga nahibaloan diha sa Mga Taga-Efeso 5–6. Awhaga ang mga estudyante nga lihukon ang bisan unsang pag-aghat nga ilang madawat atol niini nga leksyon karon.
Gigamit ni Presidente Ezra Taft Benson ang ehemplo sa Manluluwas samtang gitambagan niya ang mga bana kon unsaon sa pagdumala ang ilang mga pamilya:
“Wala nato makita nga gidumala sa Manluluwas ang Simbahan pinaagi sa pagpanghampak o kawalay pagbati. Wala nato makita ang Manluluwas nga mitratar sa Iyang Simbahan pinaagi sa kawalay pagtahud o pagpasagad. Wala nato makita ang Manluluwas nga migamit og pwersa o pagpamugos aron matuman ang Iyang mga katuyoan. Wala kitay makit-an bisan asa nga ang Manluluwas mihimo og bisan unsa lang apan hinoon nakita nga gihimo niya ang mga butang nga makaayo, makabayaw, makahupay, ug makahimaya sa Simbahan” (“To the Fathers in Israel,” Ensign, Nob. 1987, 50).
Gitudlo ni Presidente Spencer W. Kimball ang mahitungod sa impluwensya sa usa ka bana kon iyang gihigugma ang iyang pamilya sama sa paghigugma sa Ginoo sa Simbahan:
“Gihigugma ni Kristo sa hilabihan ang simbahan ug ang mga katawhan niini nga boluntaryo niyang giantus ang mga pagpanglutos para kanila, giagwanta ang labihang kasakit nga magpaubos para kanila, mapailubong giantus ang kasakit ug pisikal nga pang-abuso para kanila, ug sa katapusan gitugyan ang bililhon niyang kinabuhi para kanila.
“Kon ang bana andam nga motratar sa iyang pamilya sa ingon niana nga paagi, dili lang kay ang asawa ra ang mosanong apan ang tibuok pamilya motuman sa iyang pagkapangulo” (“Home: The Place to Save Society,” Ensign, Ene. 1975, 5).
Mga Taga-Efeso 6:1. “Managsugot kamo sa inyong mga ginikanan diha sa Ginoo”
“Miingon si Pablo, ‘managsugot kamo sa inyong mga ginikanan diha sa Ginoo: kay buhat kini nga matarung’ (Mga Taga-Efeso 6:1; emphasis gidugang), ug dayon pagkahuman niana midugang nga, ‘Tumahud ka sa imong amahan ug inahan’ (b. 2). Niining higayona, hinoon, wala siya modugang og lain pang tukma nga pamahayag, gihulagway lamang kini nga mao ang nahaunang sugo nga may saad’ (Mga Taga-Efeso 6:2). Ang pagsunod sa usa ka gikinanan diha sa Ginoo nagpasabut sa pagtuman niini diha sa pagkamatarung (tan-awa sa McConkie, Doctrinal New Testament Commentary, 2:521). Bisan kanus-a nga nagpakabuhing matarung ang usa ka bata gipasidunggan niya ang iyang mga ginikanan, bisan kon ang iyang mga ginikanan matarung man o mga dautan. Ang kaatbang niini tinuod usab. Bisan kanus-a ang usa ka bata mohimo og dautan gipakaulawan niya ang iyang mga ginikanan, bisan og ang iyang mga ginikanan matarung man o dili. Busa, ang pagtahud sa mga ginikanan wala sa kanunay magpasabut nga sundon sila. Niana nga may kalabutang mga sitwasyon diin ang mga ginikanan mangayo o mag-awhag og dili matarung nga mga kinaiya sa ilang mga anak, ang indibidwal wala magtahud sa ilang mga ginikanan kon siya ilang sundon” (Old Testament Student Manual: Genesis–2 Samuel [manwal sa Church Educational System, 2003], 131).
Gipasabut ni Presidente Harold B. Lee ang kaimportante sa pagsul-ob sa tibuok nga hinagiban sa Dios:
“Gibatunan nato ang upat ka bahin sa lawas nga giingon ni Pablo nga [mga] pinakatumong nga bahin sa mga pwersa sa kangitngit. Ang mga bat-ang [hawak], simbolo sa mga hiyas, kaputli. Ang kasingkasing nagsimblo sa atong mga kinaiya. Atong mga tiil, atong mga tumong o katuyoan sa kinabuhi ug sa katapusan ang atong ulo, ug mga panghunahuna” (Feet Shod with the Preparation of the Gospel of Peace, Brigham Young University Speeches of the Year [Nob. 9, 1954], 2).
Si Elder Neal A. Maxwell sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mitudlo sa unsay angay natong unang buhaton sa dili pa nato masul-ob ang hinagiban sa Dios:
“Ang paghukas sa natural o kinaiyanhong pagkatawo maghimong posible nga masul-ob ang tibuok nga hinagiban sa Dios, nga kaniadto dili pa hingpit ang pagkahaum! (tan-awa sa Mga Taga-Efe. 6:11, 13)” (“Plow in Hope,” Ensign, Mayo 2001, 60).
Si Presidente N. Eldon Tanner sa Unang Kapangulohan mitudlo unsay atong mahimo aron masul-ob ang tibuok nga hinagiban sa Dios:
“Susiha ang inyong hinagiban. Duna bay wala mapanalipdi niini o maproteksyoni nga dapit? I-determinar karon ang pagdugang sa bisan unsang bahina ang wala diha. …
“Pinaagi sa talagsaong baruganan sa paghinulsol inyong mausab ang inyong kinabuhi ug masugdan karon nga masul-uban ang inyong kaugalingon sa hinagiban sa Dios pinaagi sa pagtuon, pag-ampo, ug determinasyon nga alagaran ang Dios ug tumanon ang iyang mga sugo” (“Put on the Whole Armor of God,” Ensign, Mayo 1979, 46).