Samtang didto sa Galilea, gipasabut ni Jesus nganong ang Iyang mga disipulo wala mosunod sa tradisyon sa paglimpyo sa ilang kaugalingon pinaagi sa ritwal sa dili pa sila mokaon. Dayon mibiyahe Siya ngadto sa kabaybayunan sa Mediterranea, diin Iyang giayo ang anak nga babaye sa usa ka Hentil nga babaye. Dayon mibalik si Jesus sa Galilea, diin daghan ang Iyang giayo ug milagrusong mipakaon sa sobra sa upat ka libo ka mga tawo.
Ang mga escriba ug mga Pariseo nangutana nganong ang mga disipulo ni Jesus wala manghunaw sa ilang mga kamot sa dili pa sila mangaon
Ipabasa og kusog sa tulo ka estudyante ang mosunod nga mga sitwasyon. Papaminawa ang klase alang sa unsay komon sa mga sitwasyon.
Usa ka batan-ong babaye ang giawhag sa iyang mga higala nga magsul-ob og dili angay nga sinina ngadto sa school dance. Ang batan-ong babaye nasayud nga ang sinina wala masubay sa mga sumbanan sa Ginoo bahin sa tarung nga sininaan, bisan kon gidawat kini sa kadaghanan sa iyang kultura nga magsul-ob og sinina nga sama niini.
Usa ka batan-ong lalaki ang nahisakop sa pamilya nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga ganahan og mga kalingawan sa sports. Kon ang popular nga mga kalingawan sa sports ipakita sa telebisyon, ang pamilya dili maghimo og pag-ampo sa pamilya, pagtuon sa kasulatan, family home evening, ug dili moapil sa mga miting sa Dominggo aron motan-aw sa mga kalingawan.
Usa ka batan-ong manag-uyab ang nangandam nga magminyo. Nagpuyo sila sa usa ka dapit diin gawasnong gidawat ang pag-apil sa mga relasyon nga dunay pakighilawas sa dili pa magminyo. Ang ubang mga tawo misulti niini nga manag-uyab nga kinaraan ang ilang estilo ug katingad-an kay naghulat pa sila nga maminyo sa dili pa malambigit sa sekswal nga relasyon.
Unsa ang komon niini nga mga sitwasyon? (Ang matag sitwasyon nagpresentar og panagsumpaki tali sa pagtuman sa mga sugo sa Dios ug pagbuhat sumala sa mga tradisyon o mga kustombre.)
Ipasabut nga ang mga tradisyon o mga kustombre naglakip sa mga gituohan ug mga gipangbuhat sa usa ka kultura, komunidad, pamilya, o grupo sa mga higala.
Hangyoa ang mga estudyante sa paghingalan og usa o dugang pa nga mga tradisyon o mga kustombre nga makapugong kanila sa pagtuman sa mga sugo sa Dios. Dapita ang mga estudyante sa pagpangita sa mga kamatuoran diha sa Mateo 15 nga makatabang kanila kon kinahanglan gayud silang mopili tali sa pagtuman sa mga sugo sa Dios ug sa pag-apil sa mga tradisyon ug mga kustombre.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 15:1–2. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa tradisyon nga gipangutana sa mga escriba ug mga Pariseo kang Jesus.
Unsa nga tradisyon ang wala sunda sa mga disipulo ni Jesus?
Ipasabut nga ang paghunaw sa kamot nga gihisgutan sa mga escriba ug mga Pariseo nag-refer sa seremonyas sa paghugas alang sa ritwal sa kaputli ug wala mag-refer sa paghugas alang sa sanitasyon.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 15:3, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon unsay tubag ni Jesus sa pangutana sa mga escriba ug mga Pariseo.
Unsay gisulti sa Manluluwas nga gibuhat sa mga escriba ug mga Pariseo pinaagi sa pag-apil sa ilang mga tradisyon?
I-summarize ang Mateo 15:4-6 pinaagi sa pagpasabut nga giila ni Jesus ang usa ka ehemplo kon giunsa paglapas sa mga escriba ug mga Pariseo ang usa ka sugo sa Dios pinaagi sa pag-apil sa ilang mga tradisyon. Ilang gitudlo nga ang mga tawo “mahimong gawasnon” (bersikulo 6) sa ilang obligasyon sa pag-atiman sa ilang edaran na nga mga ginikanan pinaagi sa pagpahayag nga ang ilang kwarta gireserba isip gasa ngadto sa Dios, o Korban (tan-awa sa Marcos 7:10–12). Hinoon, gitudlo ni Jesus nga sa pagbuhat sa ingon, ilang gisupak ang sugo sa pagtahud sa amahan ug inahan.
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 15:7–9, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon unsay gipabuhat sa mga escriba ug mga Pariseo sa mga tawo pinaagi sa paggamit sa ilang mga tradisyon isip rason sa dili pagtuman sa mga sugo sa Dios.
Unsa may gipabuhat sa mga escriba ug mga Pariseo sa mga tawo?
Unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan niini nga bersikulo kalabut sa unsay kinahanglan gayud natong buhaton kon tinguhaon nato nga mapaduol ngadto sa Dios? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong apan kinahanglang mahibalo og usa ka baruganan nga susama sa mosunod: Kon tinguhaon nato nga mapaduol ngadto sa Dios, kinahanglan gayud natong ibutang ang Iyang mga sugo ibabaw sa bisan unsa natong mga tradisyon ug mga kustombre.)
Ipabasa pag-usab og kusog sa mga estudyante ang mga sitwasyon gikan sa sinugdanan sa leksyon. Human mabasa ang matag sitwasyon, ipangutana:
Unsa may mabuhat sa indibidwal o mga indibidwal niini nga sitwasyon aron makatuman sa mga sugo sa Dios?
Sa unsang paagi nga ang pagbuhat niini makatabang sa indibidwal o mga indibidwal nga mas mapaduol ngadto sa Dios?
Human ninyo mahisguti ang matag sitwasyon, pangutan-a ang klase:
Kanus-a man kamo mipili nga motuman sa mga sugo sa Dios imbis nga moapil sa komon nga gidawat nga tradisyon o kustombre? Sa unsang paagi kini nakatabang kaninyo nga mas mapaduol ngadto sa Langitnong Amahan? (Mahimo usab nga mopakigbahin ka og kaugalingon nimong kasinatian.)
Dapita ang mga estudyante sa paghunahuna sa mga tradisyon ug mga kustombre nga ilang ginganlan bag-ohay lang. Awhaga sila nga mopili sa pagtuman sa mga sugo sa Dios imbis nga mosunod niining mga tradisyon o mga kustombre aron mas mapaduol sila ngadto sa Dios.
Pahinumdumi ang mga estudyante nga ang mga escriba ug mga Pariseo mituo nga kon mokaon nga dili manghunaw sa kamot makapahugaw sa tawo, o makapahimo niana nga tawo nga hugaw sa espirituhanong paagi. Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 15:10–11, ug hangyoa ang klase sa pagpangita kon unsay gitudlo sa Manluluwas nga tinuod nga makapahugaw kanato.
Unsa may gisulti sa Manluluwas nga makapahugaw kanato?
Ipasabut nga ang Manluluwas miingon, “Ang magagula sa ba-ba … mao ang makapahugaw sa tawo” (bersikulo 11). Human masultihi ang Iyang mga disipulo nga dili mabalaka sa mga Pariseo, kinsa nasilo sa Iyang mga pulong (tan-awa sa Mateo 15:12–16), midugang pa Siya og pagpasabut kon unsa gayud ang makapahugaw kanato.
Dapita ang pipila ka estudyante nga magpuli-puli sa pagbasa og kusog gikan sa Mateo 15:17–20. Hangyoa ang klase sa pagsunod, nga mangita sa unsay gipasabut sa Manluluwas sa dihang Siya miingon, “Ang magagula sa ba-ba … mao ang makapahugaw sa tawo” (bersikulo 11).
Unsa may gipasabut sa Manluluwas sa dihang Siya miingon, “Ang magagula sa ba-ba … mao ang makapahugaw sa tawo”?
Ipasabut nga diha sa mga kasulatan, ang kasingkasing kasagaran nagrepresentar sa atong mga hunahuna ug mga tinguha. Isulat ang mosunod nga pamahayag diha sa pisara: Kon pilion nato nga mohangup sa dautan nga mga hunahuna ug mga tinguha, nan …
Unsaon man ninyo sa pagkompleto niini nga baruganan base sa mga pagtulun-an sa Manluluwas nga narekord diha sa bersikulo 19–20? (Gamita ang mga pulong sa mga estudyante sa pagkompleto sa baruganan aron mapasabut niini ang mosunod nga kamatuoran: Kon pilion nato nga mohangup sa dautan o dili angay nga mga hunahuna ug mga tinguha, nan kadtong mga hunahuna ug mga tinguha mao ang makapahugaw kanato.)
Sa unsang paagi nga mahimo kitang mahugawan o hugaw sa espirituhanong paagi kon pilion nato nga mohangup sa dautan o dili angay nga mga hunahuna ug mga tinguha?
Sa unsang paagi nga ang mga pulong nga mogawas sa atong mga ba-ba, ingon man usab ang atong mga lihok, mopakita sa mga hunahuna ug mga tinguha sa atong kasingkasing?
Mahimong mopamatuod ka mahitungod niini nga baruganan ug modapit sa mga estudyante sa pagpili nga ipabiling putli ang mga hunahuna ug mga tinguha.
Giayo sa Manluluwas ang anak nga babaye sa usa ka Hentil nga babaye
Hangyoa ang mga estudyante sa pag-adto sa pisara ug ilista ang usa o dugang pa sa ilang matarung nga mga tinguha.
Dapita ang mga estudyante sa pagpangita sa mga baruganan diha sa Mateo 15 nga makatabang kanila nga masabtan kon unsay kinahanglan nilang buhaton aron makadawat sa ilang matarung nga mga tinguha.
Hangyoa ang mga estudyante sa pagpakli ngadto sa Mapa sa Biblia nu. 11, “The Holy Land in New Testament Times [Ang Balaan nga Yuta Panahon sa Bag-ong Tugon].” Hangyoa sila sa pagtultol sa mga siyudad sa Tiro ug Sidon diha sa mapa. Ipasabut nga samtang mibiyahe si Jesus gikan sa Galilea ngadto sa kabaybayunan sa Tiro ug Sidon, nahimamat Niya ang usa ka babayeng Canaanhon. Sama sa daghang tawo niana nga rehiyon, kini nga babaye usa ka Hentil—buot ipasabut dili siya Judeo. Nianang higayuna, si Jesus ug ang Iyang mga disipulo misangyaw lamang sa ebanghelyo ngadto sa mga Judeo ug wala pa ngadto sa mga Hentil (tan-awa sa Mateo 10:5–6). Ang kahigayunan sa wala madugay naabli ngadto sa mga Hentil aron makadawat sa mensahe sa kaluwasan (tan-awa sa Mga Buhat 10).
Papuli-puliha sa pagbasa og kusog ang pipila ka mga estudyante gikan sa Mateo 21–27 kauban ang usa ka partner. Ipapangita nila ang mga tubag sa mosunod nga mga pangutana (mahimo nimong isulat kini nga mga pangutana diha sa pisara):
Unsa nga matarung nga tinguha ang gibatunan sa babayeng Canaanhon?
Unsay gibuhat ug gisulti sa babaye nga nagpakita sa iyang hugot nga pagtuo kang Jesukristo?
Hangyoa ang mga estudyante sa pagreport sa ilang mga tubag.
Sa unsang paagi nga ang tubag sa babaye ngadto niini nga analohiya nagpakita og dugang sa iyang hugot nga pagtuo kang Jesukristo?
Dapita ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa Mateo 15:28, ug hangyoa ang klase sa pagsunod ug sa pagpangita kon unsay gibuhat sa Manluluwas alang niini nga babaye.
Unsa may gibuhat sa Manluluwas alang niini nga babaye? Ngano man?
Unsa nga baruganan ang atong makat-unan gikan niini nga istorya kalabut sa unsay mahimong mahitabo samtang gipakita nato ang atong hugot nga pagtuo kang Jesukristo? (Ang mga estudyante mahimong mogamit og lain-laing mga pulong apan kinahanglang mahibalo og usa ka baruganan nga susama sa mosunod: Samtang gipakita nato ang atong hugot nga pagtuo kang Jesukristo, makadawat kita og mga panalangin sumala sa atong matarung nga mga tinguha.)
Agig dugang sa matinud-anong pagpangayo sa Ginoo sa pagpanalangin kanato sumala sa atong matarung nga mga tinguha, unsa pa man ang atong mabuhat sa pagpakita og hugot nga pagtuo kang Jesukristo?
Aron matabangan ang mga estudyante nga mas makasabut kon unsay ilang mabuhat sa pagpakita og hugot nga pagtuo kang Jesukristo, hangyoa ang usa ka estudyante sa pagbasa og kusog sa mosunod nga pamahayag ni Elder Dallin H. Oaks sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:
Imahe
Elder Dallin H. Oaks
“Kon kita dunay hugot nga pagtuo ni Ginoong Jesukristo, kinahanglan gayud nga kita dunay pagsalig diha kaniya. Kinahanglan gayud nga mosalig kita kaniya nga igo nga makontento kita sa pagdawat sa iyang kabubut-on, kay nasayud nga nahibalo siya kon unsay labing maayo alang kanato. …
“… Ang hugot nga pagtuo, bisan unsa pa kini kalig-on, dili makamugna og resulta nga sukwahi sa iyang kabubut-on kansang gahum kaniya nagagikan. … Dili kita makaangkon og tinuod nga hugot nga pagtuo sa Ginoo nga dili usab hingpit nga mosalig sa kabubut-on sa Ginoo ug sa tayming sa Ginoo” (“Faith in the Lord Jesus Christ,” Ensign, Mayo 1994, 99, 100).
Sa unsang paagi nga ang pagpasabut ni Elder Oaks kon unsay gipasabut sa pagpakita og hugot nga pagtuo kang Jesukristo nakatabang kanato sa dihang ang Ginoo wala dayon mopanalangin kanato sumala sa atong matarung nga mga tinguha?
Iparibyu sa mga estudyante ang lista sa matarung nga mga tinguha diha sa pisara ug ipasabut kon unsay ilang mabuhat sa pagpakita og hugot nga pagtuo kang Jesukristo samtang nagtinguha sila sa pagbaton niadtong mga tinguha.
Kanus-a man kamo (o ang tawo nga inyong nailhan) nakadawat sa inyong matarung nga mga tinguha (sumala sa kabubut-on ug tayming sa Ginoo) samtang mipakita kamo og hugot nga pagtuo kang Jesukristo?
Dapita ang mga estudyante sa pagsulat diha sa ilang mga class notebook o mga scripture study journal kon unsay ilang mabuhat sa pagpakita og hugot nga pagtuo kang Jesukristo samtang nagtinguha sila sa pagdawat sa ilang maayong mga tinguha gikan Kaniya. Awhaga ang mga estudyante sa pagbuhat sa unsay ilang gisulat.
Gipakaon ni Jesus ang sobra sa upat ka libo ka mga sumusunod gikan sa pito ka tinapay ug pipila ka isda
I-summarize ang Mateo 15:29–39 pinaagi sa pagpasabut nga si Jesus mibalik ngadto sa Galilea. Samtang tua Siya didto, sobra sa upat ka libo ka mga tawo ang nagpundok ngadto Kaniya, nagdala uban nila sa mga tawo nga nag-antus sa nagkadaiyang pisikal nga mga balatian ug mga kakulangan. Giayo sila sa Manluluwas, ug human nakagahin ang mga tawo og tulo ka adlaw uban Kaniya, mipahigayon Siya og laing milagro pinaagi sa pagpakaon nilang tanan pinaagi sa pito lamang ka tinapay ug pipila ka gagmayng isda. (Pahinumdom: Ang milagro sa pagpakaon sa upat ka libo itudlo og maayo diha sa leksyon sa Marcos 8.)
Mahimo nimong tapuson ang leksyon pinaagi sa pagpakigbahin sa imong pagpamatuod mahitungod sa mga kamatuoran ug mga baruganan nga nahibaloan sa mga estudyante diha sa Mateo 15.
Komentaryo ug Background nga Impormasyon
Mateo 15:1–9. “Ngano ba usab nga inyo mang lapason ang sugo sa Dios aron lang pagtuman sa inyong gikabilin-bilin nga kalagdaan?”
Si Elder Richard G. Scott sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mihatag sa mosunod nga tambag ngadto niadtong nagtinguha nga mobiya sa mga tradisyon o mga kustombre nga nakapugong kanila sa hingpit nga pagsimba sa Ginoo:
“Ang pag-usab sa naandan na gayud nga sumbanan sa kinabuhi mahimong lisud kaayo. Ang kanhi mga higala mobugal-bugal, motamay, ug gani mogukod. Ang makanunayong pagtuo diha sa Manluluwas ug pagkamasulundon makatabang kaninyo sa paglatas sa ingon nga mga kalisdanan ngadto sa mas dagkong mga panalangin. Ang mga kasulatan naghulagway kon sa unsang paagi nga ang kombiksyon ug hugot nga pagtuo makabuntog sa mga tradisyon nga sukwahi sa plano sa Dios, magdala og mga panalangin ngadto sa mga indibidwal, ug gani ngadto sa mga henerasyon sa mga tawo. Ang dili matarug nga determinasyon ni Abraham nga magmatinud-anon sa kamatuoran ug mosalikway sa sayop nga tradisyon nakapanalangin kaniya sa hilabihan. Ang iyang kamatinud-anon mopanalangin og daghang ganti sa tanang mga masulundon sa balay sa Israel. Laing talagsaon nga ehemplo sa pagsalikway sa dugay nang naestablisar nga mga tradisyon mao ang kausaban sa gusto og gubat nga mga Lamanite ngadto sa mapaubsanong mga sumusunod ni Kristo nga andam mamatay kay sa mosupak sa gihimong mga pakigsaad isip nga miyembro sa Iyang gingharian” (“Removing Barriers to Happiness,” Ensign, Mayo 1998, 86).
Mateo 15:21–28. “Ang mga iro magakaon man sa mga mumho nga matagak gikan sa lamesa sa ilang mga agalon”
Ang analohiya sa Ginoo nga nagtandi sa mga Hentil ngadto sa binuhi nga mga iro gituyo aron sa pagtudlo nga ang ebanghelyo nianang panahona gipadangat lamang ngadto sa balay sa Israel. Ang mga Hentil sa wala madugay nakadawat sa mensahe sa kaluwasan, sumala sa balaanong panahon sa Dios (tan-awa sa Mga Buhat 10).
Si Elder Bruce R. McConkie sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles nagtudlo nga ang pag-ayo ni Jesus sa anak nga babaye sa babayeng Canaanhon usa ka pagsulay sa pagtuo sa babaye ug sa ehemplo nga nakatudlo sa Iyang mga disipulo:
“Ang ebanghelyo (uban sa tanang makaayo nga gahum ug grasya niini) gitanyag ngadto sa mga Judeo sa wala pa kini gitanyag ngadto sa mga Hentil. Ang mortal nga pangalagad ni Jesus gigahin didto sa Israel, wala sa ubang kanasuran. Ang pag-ayo Niya niini o ni bisan kinsa nga tawo nga Hentil nahitabo pinaagi sa espesyal nga dispensasyon tungod sa hilabihan ka dako nga pagtuo. Kaniadto gimandoan niya ang mga apostoles nga moadto lamang sa nawala nga karnero sa balay sa Israel ug dili mosangyaw sa mensahe sa kaluwasan ngadto sa mga Hentil. (Mat. 10:5–6.) Sigurado nga ang pamaagi nga iyang gisunod niining higayuna nakatudlo sa iyang mga disipulo, misulay sa pagtuo sa Hentil nga babaye, nagtudlo nga ang kamakanunayon ug kamapadayunon diha sa pag-ampo magdala og ganti, ug nagpakita nga ang mas dakong pagtuo usahay makita diha sa mga hentil kay sa pinili nga kaliwatan sa Israel” (Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 1:371).