Pasiuna sa Kinatibuk-an nga Sulat ni Santiago

Ang Kinatibuk-ang Sulat ni Santiago inila kaayo tali sa mga miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw tungod sa mahinungdanon nga tudling diha sa Santiago 1:5 nga migiya sa batan-ong Joseph Smith nga magtinguha sa kamatuoran gikan sa Dios. Sa tibuok niya nga epistola, si Santiago mihatag og gibug-aton nga kita kinahanglang “[motuman] sa pulong, ug dili kay magpaminaw ra [kita] niini” (Santiago 1:22). Ang pagtuon niini nga basahon makatabang sa mga estudyante nga makasabut sa kamahinungdanon sa pagpakita sa ilang hugot nga pagtuo pinaagi sa ilang “binuhatan”, o mga buhat (tan-awa sa Santiago 2:14–26), ug magdasig kanila sa pagtinguha og “purongpurong nga kinabuhi, nga gisaad sa Dios kanila nga nagahigugma kaniya” (Santiago 1:12).

Ang epistola nagpahayag nga kini gisulat ni “Santiago, ulipon sa Dios ug sa Ginoong Jesukristo” (Santiago 1:1).

Sumala sa Kristiyano nga tradisyon kini nga Santiago, sama ni Judas, usa sa mga anak ni Jose ug Maria mao nga siya usa ka igsoon nga lalaki sa gawas ni Jesukristo (tan-awa sa Mateo 13:55; Marcos 6:3; Mga Taga-Galacia 1:19). Tungod kay si Santiago unang nahisgutan diha sa lista sa mga igsoong lalaki ni Jesukristo diha sa Mateo 13:55 kini mahimong nagpasabut nga siya ang kamagulangan sa mga igsoong lalaki sa gawas. Sama sa ubang mga igsoong lalaki sa Ginoo sa gawas, si Santiago wala nahimong disipulo sa sinugdanan (tan-awa sa Juan 7:3–5). Hinoon, human nabanhaw si Jesus, si Santiago mao ang usa sa mga indibidwal kinsa si Kristo nagpakita isip usa ka nabanhaw nga binuhat (tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 15:7).

Sa wala madugay si Santiago nahimong usa ka Apostol ug, matud pa sa nag-una nga Kristiyano nga mga tagsulat, ang unang obispo sa Simbahan didto sa Jerusalem (tan-awa sa Mga Buhat 12:17; 21:18; Mga Taga-Galacia 1:18–19; 2:9). Isip usa ka lider sa Simbahan, mipahigayon siya og usa ka mahinungdanong tahas sa konseho sa Jerusalem (Mga Buhat 15:13). Sa walay pagduhaduha ang iyang impluwensya sa Simbahan napalig-on sa iyang pagkakabanay ni Jesus, apan mipakita si Santiago og pagkamapainubsanon sa pagpaila sa iyang kaugalingon dili isip ang igsoong lalaki ni Jesus apan isip usa ka sulugoon sa Ginoo (tan-awa sa Santiago 1:1).

Wala nahibaloi kon kanus-a gisulat ni Santiago ang kini nga sulat. Tungod kay si Santiago nagpuyo sa Jerusalem ug nagbantay sa mga kalihokan sa Simbahan didto, lagmit gisulat niya ang iyang epistola gikan sa maong dapit.

Tungod kay si Santiago wala mihisgut sa komperensya sa Jerusalem niadtong mga A.D. 50 (tan-awa sa Mga Buhat 15) kini mahimong nagpasabut nga kini nga sulat nasulat sa wala pa kadto nahitabo. Kon kini nga sulat tinuod nga gisulat sa wala pa ang komperensya sa Jerusalem, kini usa sa unang mga epistola sa Bag-ong Tugon nga nasulat.

Mipahinungod si Santiago niini nga sulat “nganha sa napulo ug duha ka mga banay nga nanghitibulaag” (Santiago 1:1), nagpasabut sa tanang balay ni Israel; midapit siya kanila sa “pagdawat sa ebanghelyo … [ug] moduol sa panon ni Kristo” (Bruce R. McConkie, Doctrinal New Testament Commentary, 3 vols. [1965–73], 3:243). Misugo si Santiago sa mga miyembro sa Simbahan sa pagpuyo sa ilang mga kinabuhi ingon nga mga pahayag sa ilang hugot nga pagtuo diha kang Jesukristo.

Ang Kinatibuk-ang Sulat ni Santiago usahay naila nga literatura sa kaalam susama sa Mga Proverbio sa Daang Tugon. Ang teksto sa sulat naglangkob og mugbo nga mga pagpasabut sa mga baruganan sa Kristiyano nga pagpakabuhi. Agi og dugang, adunay mga kaparehas tali sa Wali sa Bukid sa Manluluwas nga na-rekord sa Mateo 5–7 ug sa mga pulong ni Santiago. Ang pipila ka susama nga mga tema naglakip sa pagsagubang sa pagpanggukod (tan-awa sa Santiago 1:2–3, 12; Mateo 5:10–12); pagkahimong “hingpit,” o hingkod sa pagka-espirituhanon (tan-awa sa Santiago 1:4; 2:22; Mateo 5:48); pagpangamuyo sa Dios (tan-awa sa Santiago 1:5; Mateo 7:7–8); pagbuhat sa kabubut-on sa Dios (tan-awa sa Santiago 1:22; Mateo 7:21–25); paghigugma sa uban (tan-awa sa Santiago 2:8; Mateo 5:43–44; 7:12); paghibalo sa maayo ug dautan pinaagi sa ilang mga bunga (tan-awa sa Santiago 3:11–12; Mateo 7:15–20); mahimong magbubuhat og kadaitan (tan-awa sa Santiago 3:18; Mateo 5:9); ug dili manumpa (tan-awa sa Santiago 5:12; Mateo 5:34–37).

Santiago 1–2 Si Santiago mitimbaya sa iyang mga magbabasa ug mipailaila sa pipila sa labing mahinungdanong mga tema sa iyang epistola, lakip ang pagsagubang sa mga pagsulay, pagtinguha sa kaalam, ug pagpakabuhi subay sa gipahayag nga hugot nga pagtuo. Ang tigpaminaw sa pulong sa Dios kinahanglang tigbuhat usab sa pulong. Nagpasabut si Santiago sa “relihiyon nga putli” isip pag-alima sa mga ilo ug sa mga biyuda ug sa pagpaninguha nga makalingkawas sa sala (tan-awa sa Santiago 1:27). Ang mga Santos kinahanglan maghigugma sa ilang mga silingan ug magpakita sa ilang hugot nga pagtuo pinaagi sa ilang binuhatan.

Santiago 3–4 Naghulagway si Santiago sa magub-anon nga kinaiya sa walay kontrol nga pamulong ug nagtandi niini sa bunga sa pagkamatarung niadtong nagbuhat og kalinaw. Nagpasidaan siya sa iyang mga magbabasa nga dili makighigala sa kalibutan apan mosukol sa yawa ug moduol sa Dios.

Santiago 5 Nagpasidaan si Santiago sa mga dato nga dautan. Gitapos niya ang iyang sulat sa pipila ka mga tambag kabahin sa mga responsibilidad sa mga Santos ngadto sa ubang miyembro sa Simbahan. Nagtambag siya sa mga Santos nga mapailubong molahutay hangtud sa pag-abut sa Ginoo ug magmatinud-anon sa tanan nilang mga sulti. Si Santiago nag-awhag sa mga masakiton sa paghangyo sa mga anciano sa paghaplas kanila og lana.