Enyemaka niile nke Ọmụmụ ihe
Galili


Galili

N’oge nile agba ochie na agba ọhụrụ, ọnụmara nke Israel kachasị ịnọ na mpaghara elu-elu na ọdịda anyanwụ nke Osimiri Jọdan na Oke Osimiri Galili. Galili dị ihe dịka iri kilomita itoolu na asaa n’ogologo na iri kilomita anọ na asatọ na mbara. Na mgbe ochie, o nwere ụfọdụ n’ime ala ndị kachasị mma na obodo nile mepere-emepe kacha si inwe ọtụtụ ọrụ n’Israel. Okpọrọ-ụzọ ukwu nile dị mkpa na-eduga Damaskọs, Ijipt, na mpaghara ọwụwa-anyanwụ Israel gafere site n’isi ruo n’isi Galili. Iru ụbọchị ya mara oke mma na ezigbo aja na-erupụta ihe ubi nke ọma mipụtara nnukwu ihe ọkụkụ nke olive, ọka, bali, na epe nile. Igbu azụ nile n’oke Osimiri Galili wetara nnukwu ịzụ ahịa nke ibu ngwa ahịa gaa na mba ọzọ na buru kwa oke isi mmalite akụ. Onye Nzọpụta nọrọ oge ya ebe ọ dị ukwuu na Galili.

Oke Osimiri nke Galili

Oke Osimiri nke Galili dị na mpaghara ugwu nke Israel. A nabuuru akpọ ya oke Osimiri Kineret n’ime Testament Ochie na ọdọ Mmiri Jenesaret ma-ọbụ Taiberịas n’ime Testament Ọhụrụ. Jisụs kuziri ọtụtụ okwu chukwu ebe ahụ (Mat. 13:2). Oke Osimiri ahụ nwere oyiyi ụdị mkpụrụ osisi ube, iri kilomita abụọ n’ogologo na kilomita iri na abụọ na mbara n’ebe kachasị mbara. O dị narị mita abụọ na asaa n’okpuru elu oke osimiri, nke ọtụtụ mgbe na-akpata ikuku dị gburu gburu dị ọkụ. Ikuku jụrụ oyi na-agbada n’ike site n’ugwu nile ahụ ma na-izute ikuku ọkụ ahụ n’elu mmiri ọtụtụ mgbe na-ewepụta ebili mmiri mberede (Luk 8:22–24).